«Μικρής κλίμακας» και με λίγους αποδέκτες φαίνεται ότι θα είναι τελικά τα πρώτα μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης στους πολίτες.

Η Κυβερνητική Επιτροπή συνεδρίασε υπό τον πρωθυπουργό εξετάζοντας ακριβώς τους δυνατούς τρόπους δράσεις, αλλά τα μέλη της δεν κατάφεραν να ξεφύγουν από την «επιδοματική λογική», που ανακουφίζει πρόσκαιρα τους οικονομικά ασθενέστερους, αλλά δεν αποτελεί αναπτυξιακό μοχλό ευρείας αντιμετώπισης των επιπτώσεων.

Η κρίση βρήκε την ελληνική οικονομία ανοχύρωτη, με διογκωμένα ελλείμματα που δεν επιτρέπουν την καταβολή υψηλών ενισχύσεων, ενώ το κλίμα στη δοκιμαζόμενη πραγματική οικονομία επιβαρύνεται από την αύξηση της φορολογίας, αλλά και την περικοπή των δημοσίων επενδύσεων του 2009, κατά 1 δισ. ευρώ.

Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι τα μέτρα θα ανακοινωθούν την Παρασκευή στη Βουλή από τον Κ. Καραμανλή στη διάρκεια της προ ημερησίας διάταξης συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στα μέτρα περιλαμβάνονται η αύξηση του επιδόματος ανεργίας, η επιμήκυνση του χρόνου χορήγησης του επιδόματος, η επέκταση του θεσμού των προσλήψεων νέων για απόκτηση εργασιακής εμπειρίας.

Παράλληλα, θα προχωρήσει η καταβολή του επιδόματος θέρμανσης στους οικονομικά ασθενέστερους, ενώ εξετάζονται τρόποι ενίσχυσης εργαζομένων σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης.

Ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Αλογοσκούφης υπογράμμισε ότι ”έχουμε μία απο τις πιο σοβαρές οικονομικές κρίσεις, η οποία επηρεάζει την Ευρώπη και τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου”, σημειώνοντας ότι οι επιπτώσεις στην Ελλάδα είναι μικρότερες απ’ αλλού, αλλά όπως τόνισε ο υπουργός, πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση.

Ο κ. Αλογοσκούφης, πρόσθεσε, ότι η κυβέρνηση έχει ήδη καταθέσει στη Βουλή σχέδιο για την αύξηση της ρευστότητας στην οικονομία, ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα, ούτε για τις επενδύσεις, ούτε για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ούτε για τους καταναλωτές. “Εχουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στο χρηματοπιστωτικό τομέα και αυτό το σχέδιο θα βοηθήσει την οικονομία να αναπτύσσεται και τον επόμενο χρόνο. Ωστόσο, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη ήδη υπάρχουν σημάδια ύφεσης, που επηρεάζουν πάρα πολλές χώρες και πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση για να δείξουμε ευελιξία και σοβαρότητα στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων”, υπογράμμισε ο κ. Αλογοσκούφης.

Ο υπουργός Οικονομίας, σημείωσε, ότι δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι η κυβέρνηση θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα και για την ενίσχυση της ανάπτυξης της οικονομίας και για την αντιμετώπιση των προβλημάτων όσων θίγονται περισσότερο απο την κρίση, στα πλαίσια όμως των δημοσιονομικών δυνατοτήτων.

Ο υπουργός Οικονομίας επιτέθηκε σε όσους καταθέτουν προτάσεις, οι οποίες, όπως είπε, δεν είναι σοβαρές: “ακούγονται προτάσεις οι οποίες αν επρόκειτο να εφαρμοστούν, όχι μόνο δεν θα έλυναν προβλήματα αλλά θα δημιουργούσαν ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα για τους Έλληνες πολίτες. Αυτές οι προτάσεις δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με σοβαρότητα».

Ακόμη πιο δύσκολος ο δανεισμός επιχειρήσεων-νοικοκυριών

Ο ετήσιος ρυθμός ανόδου της συνολικής χρηματοδότησης (σύνολο δανείων και τοποθετήσεων σε εταιρικά ομόλογα – διορθωμένο για τις διαγραφές δανείων και τις τιτλοποιήσεις δανείων και εταιρικών ομολόγων) προς το σύνολο των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών παρουσίασε το Σεπτέμβριο του 2008 μικρή επιβράδυνση σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (Σεπτέμβριος 2008: 19,7%, Αύγουστος 2008: 20,1%).

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, μικρή επιβράδυνση παρατηρήθηκε στην πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις, η οποία κυμαίνεται γύρω στο 23% από τις αρχές του τρέχοντος έτους, ύστερα από τη σημαντική επιτάχυνση που καταγράφηκε το 2007.

Επίσης, περαιτέρω επιβράδυνση σημειώθηκε στην πιστωτική επέκταση προς τα νοικοκυριά, η οποία ακολουθεί πτωτική πορεία από τις αρχές του 2006.

Χρηματοδότηση των επιχειρήσεων

Αναλυτικότερα, η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις (μεταβολή του υπολοίπου των δανείων και των τοποθετήσεων σε εταιρικά ομόλογα, διορθωμένη για τις διαγραφές δανείων και τις τιτλοποιήσεις δανείων και εταιρικών ομολόγων) διαμορφώθηκε σε 1.961 εκατ. ευρώ και ο ετήσιος ρυθμός ανόδου του υπολοίπου της χρηματοδότησής τους επιβραδύνθηκε ελαφρά σε 22,7% από 22,9% τον προηγούμενο μήνα.

Από την ανάλυση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας προκύπτει ότι τον επισκοπούμενο μήνα επιβραδύνθηκε ο ετήσιος ρυθμός ανόδου της χρηματοδότησης προς το εμπόριο (Σεπτέμβριος 2008: 21,0%, Αύγουστος 2008: 22,4%), τη βιομηχανία (Σεπτέμβριος 2008: 16,2%, Αύγουστος 2008: 17,3%), τα λοιπά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (Σεπτέμβριος 2008: -4,6%, Αύγουστος 2008: 1,2%) και τον κλάδο των “λοιπών επιχειρήσεων” (Σεπτέμβριος 2008: 22,9%, Αύγουστος 2008: 24,8%), ενώ ο εν λόγω ρυθμός παρέμεινε περίπου σταθερός προς την γεωργία (Σεπτέμβριος 2008: 19,0%, Αύγουστος 2008: 18,9%). Αντίθετα, επιταχύνθηκε όσον αφορά τον τουρισμό (Σεπτέμβριος 2008: 28,1%, Αύγουστος 2008: 27,0%) και τη ναυτιλία (Σεπτέμβριος 2008: 26,1%, Αύγουστος 2008: 21,5%), ενώ με ιδιαίτερα υψηλούς και επιταχυνόμενους ρυθμούς αυξήθηκε η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων στους κλάδους των κατασκευών (Σεπτέμβριος 2008: 38,1%, Αύγουστος 2008: 36,1%), ηλεκτρισμού-φωταερίου-ύδρευσης (Σεπτέμβριος 2008: 35,7%, Αύγουστος 2008: 26,0%) και μεταφορών-επικοινωνιών (Σεπτέμβριος 2008: 43,3%, Αύγουστος 2008: 36,1%).

Χρηματοδότηση των νοικοκυριών

Το υπόλοιπο των δανείων προς τα νοικοκυριά αυξήθηκε το Σεπτέμβριο του 2008 κατά 1.577 εκατ. ευρώ και ο ετήσιος ρυθμός ανόδου του, διορθωμένος για τα ποσά των τιτλοποιήσεων και τις διαγραφές δανείων, επιβραδύνθηκε σε 16,4%, έναντι 17,0% τον Αύγουστο του 2008.

Αναλυτικότερα, το υπόλοιπο των στεγαστικών δανείων αυξήθηκε κατά 882 εκατ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2008, ενώ o δωδεκάμηνος ρυθμός ανόδου του παρουσίασε μικρή επιβράδυνση σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (Σεπτέμβριος 2008: 15,1%, Αύγουστος 2008: 15,5%).

Το υπόλοιπο των καταναλωτικών δανείων αυξήθηκε κατά 612 εκατ. ευρώ, ενώ ο δωδεκάμηνος ρυθμός ανόδου του υπολοίπου των δανείων αυτών παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος στο επίπεδο του προηγούμενου μηνός (Σεπτέμβριος 2008: 20,7%, Αύγουστος 2008: 20,6%).

Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων μέσω πιστωτικών καρτών διαμορφώθηκε περίπου στο επίπεδο του προηγούμενου μηνός (Σεπτέμβριος 2008: 11,7%, Αύγουστος 2008: 11,8%). Γενικά, τους τελευταίους έξι μήνες ο ρυθμός αυτός κυμαίνεται κοντά στο 11,5%, δηλαδή σε επίπεδο σημαντικά υψηλότερο από ό,τι κατά μέσο όρο το προηγούμενο έτος (γύρω στο 4%). Αντίθετα, επιταχύνθηκε ελαφρά (Σεπτέμβριος 2008: 21,2%, Αύγουστος 2008: 20,8%) ο ρυθμός ανόδου των λοιπών καταναλωτικών δανείων (προσωπικά δάνεια και δάνεια έναντι δικαιολογητικών), τα οποία αποτελούν τη σημαντικότερη κατηγορία της καταναλωτικής πίστης (73,7% του συνόλου της). Σημειώνεται ότι ο ρυθμός αυτός ακολουθεί πτωτική τάση από τα μέσα περίπου του 2007.

Τέλος, το υπόλοιπο των “λοιπών” δανείων προς τα νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 83 εκατ. ευρώ, ενώ ο δωδεκάμηνος ρυθμός μεταβολής του επιβραδύνθηκε σημαντικά σε 2,9% το Σεπτέμβριο του 2008 από 12,6% τον προηγούμενο μήνα, λόγω κυρίως του αυξημένου υπολοίπου τον αντίστοιχο μήνα του 2007.