Θύελλα αντιδράσεων τόσο στην Αθήνα όσο και στις Βρυξέλλες ξεσήκωσε η πρωτοφανής πρόκληση από τη νέα Πρόεδρο της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, η οποία κατά την ορκωμοσία της αποκάλεσε «Μακεδονία» τη χώρα της, επμένοντας μάλιστα επιτακτικά στον όρο αυτό, παρά το γεγονός ότι στο επίσημο κείμενο που της υπαγορεύτηκε από τον απερχόμενο πρόεδρο της Βουλής ο όρος ήταν «Βόρεια Μακεδονία», όπως άλλωστε προβλέπεται στη Συμφωνία των Πρεσπών.
Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών υπενθυμίζει εν πρώτοις ότι παρά την αντίθεσή της ως αντιπολίτευση, η σημερινή κυβέρνηση σεβάστηκε τη Συμφωνία των Πρεσπών ως διεθνή συνθήκη που υπερέχει κάθε άλλης διάταξης νόμου. Σε ανακοίνωσή του τονίζει ότι η πράξη αυτή παραβιάζει κατάφωρα τη Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και το Συντάγμα της γείτονος χώρας, το οποίο έχει εναρμονιστεί με τις διεθνείς της υποχρεώσεις.
Παράλληλα, το ελληνικό ΥΠΕΞ σημειώνει ότι η Ελλάδα δηλώνει κατηγορηματικά ότι η περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις της με τη Βόρεια Μακεδονία, καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία της τελευταίας εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και κυρίως από τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας.
📌 Ανακοίνωση Υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με την τελετή ορκωμοσίας της Προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας
🔗 https://t.co/gvRbhJFZJm pic.twitter.com/BpL4bbr4iq
— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) May 12, 2024
Μήνυμα στη Βόρεια Μακεδονία έστειλε και η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καλώντας την να σεβαστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών. «Για να συνεχίσει η Βόρεια Μακεδονία την επιτυχή πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ, είναι υψίστης σημασίας να συνεχίσει η χώρα την πορεία των μεταρρυθμίσεων και τον πλήρη σεβασμό των δεσμευτικών συμφωνιών της, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών» έγραψε στον προσωπικό της λογαριασμό στο Χ.
For North Macedonia to continue its successful path on EU accession it is paramount that the country continues on the path of reforms and full respect for its binding agreements, including the Prespa Agreement.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 12, 2024
Πολύ απογοητευτικό χαρακτηρίζει το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά τη σημερινή τελετή ορκωμοσίας, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Η ΕΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η νέα Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά τη σημερινή τελετή ορκωμοσίας, αναφέρει η εκπρόσωπος εξωτερικών υποθέσεων της Κομισιόν, Ναμπίλα Μασράλι. Σημειώνει ότι η ΕΕ υπενθυμίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού των υφιστάμενων, νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα.
Σημειώνεται ότι για τις εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στην προχτεσινή συνέντευξή του είπε ότι παρακολουθεί με προβληματισμό κάποιες δηλώσεις των αξιωματούχων της γειτονικής χώρας, αλλά θα περιμένει την επίσημη τοποθέτηση του εντολοδόχου πρωθυπουργού για το ποια θα είναι η ονομασία της χώρας του. «Είχα διαφωνήσει με τη συμφωνία αλλά τη δέχτηκα λόγω συνέχειας του κράτους και τη σέβομαι. Ας κάνουμε υπομονή θέλω να ελπίζω ότι όσα ακούστηκαν προεκλογικά δεν θα αποτελέσουν την θέση της νέας κυβέρνησης, γιατί αλλιώς θα έχουμε ζητήματα» προειδοποίησε ο κ. Μητσοτάκης.
Από πλευράς του υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης, παρέπεμψε στην απάντηση του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών. «Επισημάνθηκε το αυτονόητο. Αν κάποιος αρνείται την ονομασία με την οποία το κράτος έχει διεθνώς αναγνωρισθεί, τότε προφανώς οι διμερείς σχέσεις θα χειροτερέψουν και δεν υπάρχει περίπτωση να υπάρχει ευρωπαϊκή προοπτική», διεμήνυσε και συνέχισε με την εκτίμηση ότι «όλα αυτά είναι φληναφήματα και πυροτεχνήματα που θα τελειώσουν πολύ γρήγορα».
«Εμείς, ως η παράταξη η οποία πλήρωσε ακριβά τον πατριωτισμό της, καλούμε τη νέα ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας να συνετιστεί και να αναλογιστεί τις ευθύνες της απέναντι στην Ιστορία και στο μέλλον του λαού της» σχολίασε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανος Κασσελάκης.
Παράλληλα, ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία του κάνοντας λόγο για εξόφθαλμη παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών και καλεί την κυβέρνηση Μητσοτάκη “να εγκαταλείψει τη μικροπολιτική διαχείριση της εξωτερικής πολιτικής και να προβεί στις δέουσες ενέργειες“.
«Η αναφορά της νεοεκλεγείσας Προέδρου της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, σε «Μακεδονία» αντί για τη συνταγματική ονομασία της γειτονικής χώρας, κατά την τελετή ορκωμοσίας της, συνιστά βαρύτατη πρόκληση» τόνισε ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος και υπεύθυνος Κ.Τ.Ε. Εξωτερικών του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Δημήτρης Μάντζος.
«Οι τελευταίες εξελίξεις εκθέτουν τόσο την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που υπερασπίστηκε τη ΝΑΤΟϊκή προοπτική της Βόρειας Μακεδονίας, στο όνομα δήθεν της εξομάλυνσης των σχέσεων των δύο χωρών στο πλαίσιο της “συμμαχίας”, όσο και τη ΝΔ και τα αλλά κόμματα που από τη μια ψάρευαν στα θολά κι επικίνδυνα νερά του εθνικισμού και από την άλλη αποσιωπούσαν τον πραγματικό ΝΑΤΟϊκό χαρακτήρα της συμφωνίας» τονίζει το ΚΚΕ.
«Αυτά που συνέβησαν σήμερα στην ορκωμοσία της ΠτΔ στα Σκόπια επιβεβαιώνουν πόσο δίκιο είχαμε όλοι όσοι αντισταθήκαμε με σθένος στη συμφωνία των Πρεσπών», ανέφερε σε δήλωσή του ο Ανδρέας Λοβέρδος. Ο πρόεδρος των Δημοκρατών συμπλήρωσε πώς είχε διατυπώσει «από την πρώτη στιγμή την άποψη ότι με τη συμφωνία αυτή ουσιαστικά παραδίδουμε το όνομα της Μακεδονίας στη γειτονική χώρα. Το επεσήμανα με ιδιαίτερη έμφαση και την περίοδο της διεκδίκησης της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ χωρίς να βρω τότε ευήκοα ώτα από τους συνυποψηφίους μου».
Το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία, το DUI του Αλί Αχμέτι εκτίμησε πως η νέα πρόεδρος της χώρας Σιλιάνοφσκα κατά τη σημερινή της ορκωμοσία παραβίασε το Σύνταγμα και προκάλεσε κρίση στις σχέσεις της Βόρειας Μακεδονίας με την Ελλάδα.
Υπενθυμίζεται ότι η πρέσβης της Ελλάδας στη Βόρεια Μακεδονία, Σοφία Φιλιππίδου, η οποία είχε προσκληθεί στη συνεδρίαση της Βουλής για την ορκωμοσία της Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, αποχώρησε σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
