Σε συμφωνία για «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων κατέληξαν στις 05:00 τα ξημερώματα της Πέμπτης οι Ευρωπαίοι ηγέτες του Eurogroup της Ευρωζώνης, που βρίσκονταν σε διαρκή συνεδρία από το απόγευμα της Τετάρτης. Ο πρόεδρος της Γαλλίας ήταν αυτός που ανακοίνωσε την επίτευξη της συμφωνίας, η οποία σημειωτέον ολοκληρώθηκε έπειτα από πολύωρο σκληρό παζάρι με τους τραπεζίτες και θα είναι σε εθελοντική βάση, ώστε να μη σημειωθεί πιστωτικό γεγονός.
Παράλληλα, επιβεβαίωσε την επίτευξη συμφωνίας για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με την ενίσχυση του ταμείου Στήριξης EFSF, το οποίο προικοδοτείται με 1 τρις ευρώ. Η ανακεφαλαιοποίηση θα ολοκληρωθεί τον Ιούνιο του 2012, οπότε οι τράπεζες θα διαθέτουν επάρκεια ρευστότητας με τον λεγόμενο δείκτη του 9%.
Το τρίτο σημείο της συμφωνίας, οι λεπτομέρειες της οποίας δεν έχουν γίνει ακόμα γνωστές, αφορά στην ενίσχυση του μηχανισμού παρακολούθησης των χωρών που βρίσκονται σε κρίση χρέους, άρα και της Ελλάδας, που αποτελούσε γερμανικό προαπαιτούμενο.
Νωρίτερα, Άνγκελα Μέρκελ και Νικολά Σαρκοζί έστειλαν τελεσίγραφο στους τραπεζίτες, εκβιάζοντας με μονομερή αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, σε περίπτωση μη συμφωνίας για «κούρεμα» σε ποσοστό 50% και άνω (γεγονός που θα σήμαινε πιστωτικό γεγονός), μετατρέποντας έτσι τη Σύνοδο Κορυφής της Τετάρτης σε πραγματικό θρίλερ.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας ξεκαθάρισε αρχικά ότι οι διαπραγματεύσεις ήταν εξαιρετικά σκληρές, τονίζοντας ότι η Ευρωζώνη έπρεπε να πάρει αποφάσεις «εξαιρετικά κρίσιμες». Ο Νικολά Σαρκοζί ανακοίνωσε μείωση 50% του ελληνικού χρέους, ποσοστό που ερμηνεύεται σε 100 δισ. ευρώ ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
«Ακολουθήσαμε την έκθεση της τρόικα που έκρινε ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος μπορεί να καταστεί βιώσιμο μόνο εφόσον μειωθεί στο 120% του Α.Ε.Π. μέχρι το 2020. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω αυτή της μείωσης του 50% που αποφασίστηκε σήμερα» πρόσθεσε.
«Η Ευρωζώνη στάθηκε στο ύψος των προσδοκιών και έκανε αυτό που έπρεπε για το ευρώ, συμφωνώντας σε ένα τεράστιο πρόγραμμα για την καταπολέμηση της κρίσης χρέους» υπογράμμισε η καγκελάριος της Γερμανίας μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής.
Στο ίδιος μήκος κύματος κινήθηκαν και οι δηλώσεις των Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και Χέρμαν βαν Ρομπάι.
«Η σημερινή απόφαση για την Ελλάδα επιτυγχάνει τον στόχο να καταστεί διαχειρίσιμο το δημόσιο χρέος. Η απόφαση ανοίγει τον δρόμο για την εθελοντική συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Ένα νέο πρόγραμμα θα είναι έτοιμο μέχρι το τέλος του έτους. Η Ελλάδα, όμως, θα πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης και των διαρθρωτικών αλλαγών, που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη» τόνισε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Μέχρι το 2020 το χρέος θα έχει υποχωρήσει στο 120% του Α.Ε.Π.. Οι συνθήκες από τον Ιούλιο επιδεινώθηκαν και ένα νέο πρόγραμμα 100 δισ. ευρώ θα μπει σε ισχύ μέχρι τέλος του έτους με ευθύνη της Ε.Ε. και του Δ.Ν.Τ.. Ο ιδιωτικός τομέας θα συνεισφέρει 50% του ελληνικού χρέους ή 100 δισ. ευρώ. Επιπλέον πενταπλασιάζονται οι πόροι του ΕΤΧΣ στα 1.000 δισ. ευρώ, μέσω μόχλευσης» υπογράμμισε, από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Αργά το βράδυ της Τετάρτης, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA) υπολόγισε ότι οι ανάγκες επανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών ανέρχονται περίπου στα 106,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 30 δισ. ευρώ αφορούν στις ανάγκες των ελληνικών τραπεζών. Με βάση τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής των 27 ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προηγήθηκαν της συγκεκριμένης ανακοίνωσης, οι τράπεζες έχουν προθεσμία μέχρι τον Ιούνιο του 2012, προκειμένου να αυξήσουν τον βασικό δείκτη κεφαλαιακής τους επάρκειας στο 9%.
Ολονύχτιο θρίλερ
Ολονύχτιες ήταν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών και εκπροσώπων των τραπεζών για το ύψος της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
Με τηλεγράφημά του, το Associated Press δέκα λεπτά μετά τις 04:00 τα ξημερώματα τόνιζε ότι γεφυρώθηκαν οι διαφορές μεταξύ των εκπροσώπων των τραπεζών και των ηγετών της Ευρωζώνης για το ποσοστό στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Επικαλούμενο Γάλλο διπλωμάτη, ανέφερε ότι το ύψος θα είναι 50%, θα είναι εθελοντικό και θα αφορά σε ομόλογα που λήγουν το 2035. Την είδηση επιβεβαίωσε στη συνέχεια και το πρακτορείο Reuters, το οποίο υπογράμμισε ότι «τα κράτη της Ευρωζώνης πίεσαν για ένα ”κούρεμα” της τάξεως του 50%, προκειμένου να μειωθεί το χρέος της Ελλάδας κατά 100 δισ. ευρώ περίπου».
Νωρίτερα, λίγο πριν από τις 03:00 τα ξημερώματα, η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, συναντήθηκε εκ νέου με τον Νικολά Σαρκοζί, την Κριστίν Λαγκάρντ και τον Τσάρλς Νταλάρα, σε μια προσπάθεια να υιοθετηθεί μια κοινή γραμμή αντιμετώπισης του χρέους που πλήττει την Ευρωζώνη. Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι ο γαλλογερμανικός άξονας είναι έτοιμος να θέσει τελεσίγραφο στις τράπεζες, θέτοντάς τους το δίλημμα: «εθελοντική συμμετοχή σε αναδιάρθρωση 50% ή επιβολή της σχετικής απόφασης μέσω της Ευρωζώνης». Εφόσον συμβεί το τελευταίο σενάριο, τότε θα πρόκειται για πιστωτικό γεγονός.
Λίγο μετά τη 01:30 διεκόπη η συνεδρίαση των ηγετών της Ευρωζώνης, καθώς ακόμα δεν είχε βρεθεί η «χρυσή» τομή ανάμεσα στις μεγάλες πιστώτριες τράπεζες της Ελλάδας και στους Ευρωπαίους ηγέτες, μετέδωσε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Ωστόσο, επικαλούμενο ανακοίνωση του Ινστιτούτου Διεθνούς Χρηματοοικονομικής (IIF), ανέφερε ότι «η Διεθνής Ένωση Τραπεζών παραμένει ανοιχτή στον διάλογο, με στόχο να εξευρεθεί συμφωνία σε εθελοντική βάση».
Παράλληλα, σε αδιέξοδο κατέληξαν οι διαπραγματεύσεις στην πρώτη κοινή συνάντηση στην οποία μετείχαν ο πρόεδρος της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, ο πρόεδρος της ΕΕ Χέρμαν βαν Ρομπάι, η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και ο εκπρόσωπος των τραπεζών, Τσάρλς Νταλάρα, προκειμένου να υπάρξει συμφωνία για την εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών στην απομείωση του ελληνικού χρέους. Η συνάντηση διεκόπη λίγο μετά τις 02:00 τα μεσάνυχτα. Σύμφωνα με πληροφορίες του Γαλλικού Πρακτορείου, επικαλούμενο διπλωματική πηγή, ο Νικολά Σαρκοζί, η Άνγκελα Μέρκελ και η Κριστίν Λαγκάρντ πίεζαν για μείωση του ελληνικού χρέους πάνω από το 50%, αίτημα όμως το οποίο δεν έγινε δεκτό από τους εκπροσώπους των ελληνικών τραπεζών. Οι εγγυήσεις που ζήτησαν προκειμένου να δώσουν τη συγκατάθεσή τους δεν έγιναν δεκτές από τη Γερμανία.
Στις 23:30 ο επικεφαλής του IIF ( Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο) Τσάρλς Νταλάρα ο οποίος και διαπραγματεύεται με την Ευρωζώνη στο όνομα όλων των τραπεζικών ιδρυμάτων, αντιπρότεινε κούρεμα των ελληνικών ομολόγων της τάξης του 42%. Λίγο αργότερα έγινε γνωστό πώς Μέρκελ και Σαρκοζί θα αναλάμβαναν προσωπικά αυτήν την σκληρή διαπραγμάτευση, εξέλιξη η οποία θα οδηγούσε αναπόφευκτα στην αναβολή της λήψης συνολικής απόφασης για την κρίση χρέους σε αυτήν την Σύνοδο.
Προηγουμένως είχε αποφασιστεί η ανακεφαλοποίηση των τραπεζών και η αύξηση του ποσοστού διαθέσιμης ρευστότητας τους στο 9% μέχρι τον επόμενο Ιούνιο. Η Ευρωπαϊκη Αρχή Τραπεζών (EBA) εκτιμά ότι το συνολικό πόσο που θα χρειαστούν οι ελληνικές τράπεζες προκειμένου να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια με βάση αυτή την απόφαση της Συνόδου των «27», φθάνει τα 30 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, το ποσό για την Ιταλία φθάνει τα 14,77 δισ. ευρώ και τα 26,16 δις ευρώ για την Ισπανία. Νωρίτερα, σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδουν τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία και δίκτυα, οι ανάγκες επανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών τοποθετούνται στα 106,4 δισ. ευρώ.
Προσωρινό αδιέξοδο
Οι μεγάλες πιστώτριες τράπεζες της Ελλάδας και οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε τίποτε σχετικά με το τι θα μπορούσε να συμβάλλει στη μείωση χρέους της χώρας, ανακοίνωσε το Ινστιτούτο Διεθνούς Χρηματοοικονομικής (IIF), Σύμφωνα με το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, ο γενικός διευθυντής IIF Τσαρλς Νταλάρα, σε δήλωση που δημοσιεύθηκε στην Ουάσινγκτον, τόνισε ότι «δεν υπάρχει κανένα σημείο συμφωνίας».
Παράλληλα κατέστη ξεκάθαρο πως η Ευρωζώνη υιοθετούσε την γερμανική απαίτηση να ενισχυθεί υπέρμετρα ο μηχανισμός παρακολούθησης των χωρών σε κρίση χρέους, απόφαση η οποία αφορά άμεσα στην Ελλάδα. Αυτό το νέο καθεστώς, διακριτικής η λιγότερο διακριτικής επιτροπείας, είχε προαναγγελθεί κατά την ομιλία της Άγκελα Μέρκελ στο γερμανικό κοινοβούλιο.
Γύρω στα μεσάνυκτα της Τετάρτης, επείγον τηλεγράφημα του πρακτορείου ειδήσεων Reuters, ανέφερε πως η Ευρωζώνη βρισκόταν κοντά σε συμφωνία για περικοπή 100 δισ. ευρώ από το ελληνικό χρέος, ποσό που αναλογεί σε κούρεμα λιγότερο του 50%. Είχε γίνει εν τω μεταξύ σαφές πως το Βερολίνο πίεζε για περικοπή της τάξης των 120 δισ. ευρώ ενώ η αμερικανική πλευρά ανέβαζε το ποσό αυτό στα 150 δισ.. Ήταν ηλίου φαεινότερο πως όσο το κούρεμα πλησίαζε το 40% θα κέρδιζαν οι τραπεζίτες αυτόν τον γύρο της διαπραγμάτευσης, ενώ αν η περικοπή ξεπερνούσε το 50% η νίκη θα έγερνε προς την πλευρά των πολιτικών.
Στις 00:30 επείγουσα είδηση από τις Βρυξέλλες, επικαλούμενη ελληνικούς κυβερνητικούς κύκλους ανέφερε πως το ύψος του κουρέματος είχε συμφωνηθεί, τουλάχιστον μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών, χωρίς ωστόσο να αποσαφηνιζόταν εάν σε αυτό το ποσοστό το οποίο ποτέ δεν αναφέρθηκε συμφωνούσαν και οι τραπεζίτες. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν πως οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της ευρωπαϊκής πολιτικής ηγεσίας και των τραπεζιτών βρίσκονταν εκείνη τη στιγμή σε οριακό σημείο.
Εν μέσω του ομιχλώδους αυτού τοπίου που είχε διαμορφωθεί προστέθηκαν και οι συνεχείς πιέσεις της αμερικανικής πλευράς προς τους ευρωπαίους ηγέτες να προχωρήσουν άμεσα σε συνολική και καθαρή λύση της κρίσης χρέους. Ήταν εμφανής η αγωνία της αμερικανικής κυβέρνησης ως προς το αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής. Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου εξέδωσε ανακοίνωση με προτροπές προς τις ευρωπαϊκές ηγεσίες εν πτήσει και ενώ βρισκόταν εντός του προεδρικού αεροσκάφους Air Force One.
Η ελληνική πλευρά επεδίωκε σταθερά μία συνολική και καθαρή λύση στο ελληνικό ζήτημα αλλά γύρω στα μεσάνυκτα άρχισε να γίνεται σαφέστερο πώς στην καλύτερη περίπτωση η Σύνοδος θα ολοκληρωνόταν με την ανακοίνωση ενός πολιτικού περιγράμματος του πλαισίου μέσα στο οποίο θα κινηθούν οι καθοριστικές λεπτομέρειες της επίλυσης της ελληνικής και στη συνέχεια της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους.
Στην Γαλλία αργά το βράδυ, οι αρθρογράφοι κατέληγαν στο συμπέρασμα πως το Παρίσι και ο Νικολά Σαρκοζί παραδόθηκαν στα κελεύσματα του Βερολίνου. Οι γερμανικές εφημερίδες έκλειναν με την πρόβλεψη πώς η αυτή η κρίση της ευρωζώνης θα κρατήσει για πολύ καιρό ακόμη.
Ολονυκτία στη Βουλή
Στη βουλή θα παρέμεναν όλη τη νύχτα οι υπουργοί της κυβέρνησης, προκειμένου ο υπουργός οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος να τους ενημερώνει ανά πάσα στιγμή. Το πρώτο σκέλος της τηλεδιάσκεψης ανάμεσα στον υπουργό Οικονομικών, Ευάγγελο Βενιζέλο και τους υπουργούς της κυβέρνησης που βρίσκονται στην Αθήνα τελείωσε αργά το βράδυ της Τετάρτης.
Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης, ο κ. Βενιζέλος, ενημέρωσε τα μέλη της Κυβερνητικής Επιτροπής για το επίπεδο στο οποίο βρίσκεται η διαπραγμάτευση και η συζήτηση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Επίσης, ενημέρωσε με δύο τηλεφωνικές συνδιαλέξεις και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ξεκαθάρισε στους υπουργούς ότι δεν τίθεται θέμα επιτροπείας στην Ελλάδα και οποιαδήποτε παρακολούθηση θα γίνεται σε τεχνικό επίπεδο και δεν θα υπάρχουν αποφάσεις της τρόικας μαζί με την κυβέρνηση.
