«Ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και η έμπρακτη διάθεση συνεργασίας και διαλόγου παραμένει πυξίδα μας στις σχέσεις με την Τουρκία», υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, κατά τη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων στη Βουλή.
«Είναι σημαντικό να χτίσουμε πάνω στη σχετική καταλλαγή της τελευταίας περιόδου και προτίθεμαι να εργαστώ στην κατεύθυνση μιας ωφέλιμης, για τη χώρα, προσέγγισης. Προσβλέπουμε σε σχέσεις καλής γειτονίας με την Τουρκία και αποσκοπούμε στην επανέναρξη των συνομιλιών καθώς και στην ανάπτυξη μιας θετικής ατζέντας, μέσω των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας», είπε ο υπουργός Εξωτερικών και πρόσθεσε ότι ο πρωθυπουργός πρόκειται να συναντηθεί με τον Τούρκο Πρόεδρο, στο περιθώριο της συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, στο Βίλνιους την επόμενη εβδομάδα ενώ και ο ίδιος ο κ. Γεραπετρίτης «θα προσπαθήσει να οικοδομήσει μια σχέση αμοιβαίου σεβασμού, με τον Τούρκο ομόλογό του».
«Η χώρα μας επιδιώκει την επίλυση, στη βάση του διεθνούς δικαίου της θάλασσας, της μοναδικής διαφοράς, μεταξύ των δύο χωρών, την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας, στο πρότυπο ακριβώς των συμφωνιών που ήδη έχουμε πράξει με την Ιταλία, την Αίγυπτο και ελπίζουμε σύντομα και με την Αλβανία. Η συνεχής μετάθεση στο μέλλον αυτών των ζητημάτων δεν λειτουργεί προς όφελος καμίας εκ των δύο χωρών. Θα προσεγγίσουμε το διάλογο αυτόν, με την αυτοπεποίθηση που μας δίνει η ενισχυμένη διπλωματική μας θέση στο διεθνές περιβάλλον», είπε ο υπουργός Εξωτερικών.
Ο κ. Γεραπετρίτης τόνισε επίσης ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να στηρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, με στόχο την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό, που θα βασίζεται στις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών. «Η εξεύρεση δίκαιης, βιώσιμης και αμοιβαία αποδεκτής λύσης του Κυπριακού παραμένει κορυφαία εθνική προτεραιότητα της εξωτερικής μας πολιτικής της χώρας μας», είπε ο υπουργός Εξωτερικών και πρόσθεσε ότι «σημαντικός στόχος είναι η Κύπρος και ο κυπριακός λαός -Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι- να απαλλαγούν από τον τουρκικό στρατό κατοχής και το αναχρονιστικό σύστημα εγγυήσεων και των δικαιωμάτων επέμβασης οποιουδήποτε στις κυπριακές υποθέσεις».
Στο κλίμα αυτό, ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε: «Δεν πρόκειται να δεχθούμε τετελεσμένα επί του εδάφους. Η λύση θα πρέπει να είναι λειτουργική και να δώσει στην επανενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία το μέλλον που της αξίζει».
Οι σχέσεις με την Τουρκία, το Αιγαίο και το Κυπριακό ζήτημα κυριάρχησαν στις παρεμβάσεις των εκπροσώπων των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
«Η Κύπρος αποτελεί προτεραιότητα της εθνικής εξωτερικής πολιτικής. Η Ελλάδα δεν πρόκειται να δεχθεί καμία λύση δύο κρατών. Η Ελλάδα υποστηρίζει σθεναρά και είναι η εθνική της θέση, διζωνική, δικοινοτική Κυπριακή Πολιτεία η οποία θα στηρίζεται απολύτως στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Καμία απολύτως παρέκκλιση από αυτό», είπε ο Γιώργος Γεραπετρίτης.
Ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε και στις ερωτήσεις που τέθηκαν από τα κόμματα της αντιπολίτευσης για τις «κόκκινες γραμμές» της κυβέρνησης. «Η κυριαρχία σήμερα βρίσκεται στα 6 ναυτικά μίλια. Η Ελλάδα διατηρεί το αναφαίρετο, αποκλειστικό και μονομερές δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια, όποτε η ίδια το κρίνει σκόπιμο και αναγκαίο. Είναι σαφέστατη η εξωτερική μας πολιτική και σαφέστατες οι “κόκκινες” γραμμές μας. Δεν πρόκειται να συζητήσουμε ζητήματα τα οποία αφορούν αποστρατικοποίηση των νησιών. Τα ζητήματα αυτά ανάγονται στην κυριαρχία της χώρας και είναι εκτός της οποιασδήποτε συζήτησης και διαπραγμάτευσης. Δεν συζητούμε θέματα τα οποία ανήκουν στην κυριαρχία μας. Θέλω να είμαι εντελώς σαφής», είπε ο υπουργός Εξωτερικών.
Για τη συζήτηση, για την οποία, «στο πλαίσιο ενός ειλικρινούς διαλόγου, επί τη βάση του διεθνούς δίκαιου», η κυβέρνηση «ελπίζει να ανοίξει με την Τουρκία», ο Γιώργος Γεραπετρίτης υπογράμμισε ότι «συνθήκες αναθεωρητικές δεν πρόκειται να τεθούν στο τραπέζι», και «ο αναθεωρητισμός είναι μη ανεκτός από την ελληνική πολιτεία και από την ελληνική εξωτερική πολιτική», «ούτε βέβαια μπορεί να αλλάξουν και δεν θα ήταν δυνατό νομικά, να αλλάξουν οι συνθήκες επί τη βάση των οποίων στηρίζεται το σημερινό status quo, όπως είναι η σύμβαση της Λωζάνης και η σύμβαση του Μοντρέ».
Καθώς αναφορά έγινε και στη Δ. Θράκη, ο κ. Γεραπετρίτης, εκ προοιμίου ξεκαθάρισε ότι δεν είναι ζήτημα εξωτερικής πολιτικής, αφορά την ελληνική εσωτερική έννομη τάξη. Με αυτό το δεδομένο λοιπόν ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε: «Δεν αναγνωρίζουμε σε κανέναν ξένο παράγοντα δικαίωμα λόγου για θέματα που αφορούν Έλληνες πολίτες».
Ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε και στις αναφορές για τις σχέσεις με την Αίγυπτο. «Για εμάς, η κρίσιμη θέση, τόσο της Αιγύπτου όσο και του Ισραήλ, είναι ότι η χώρα μας είναι στρατηγικός εταίρους, τόσο για την Αίγυπτο όσο και για το Ισραήλ. Ανεξαρτήτως των όποιων συναντήσεων ή την ανάπτυξη ήπιων διπλωματικών σχέσεων μπορεί να υπάρξουν, παραμένει η Ελλάδα κύριος, κομβικός στρατηγικός παίκτης για τις σχέσεις με την Αίγυπτο και το Ισραήλ».
Για τη Συνθήκη των Πρεσπών, ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι η ΚΟ της ΝΔ εγκαίρως είχε επισημάνει ότι υπάρχουν σοβαρές ατέλειες και πλημμέλειες οι οποίες θα μπορούσαν να αναδείξουν ζητήματα. «Παρακολουθούμε στενά την εκτέλεση της σύμβασης και θα πράξουμε εκείνο το οποίο επιβάλλει το εθνικό μας συμφέρον. Αντιλαμβανόμαστε βεβαίως όλοι ότι δεν είναι δυνατόν, με οποιονδήποτε τρόπο, με νόμο, να τροποποιηθεί μια διεθνής συνθήκη η οποία έχει περάσει από το ελληνικό κοινοβούλιο, διότι αποτελεί πηγή υπέρτερης ισχύος, σε σχέση με τους τυπικούς νόμους. Άρα αυτή τη στιγμή, αποτελεί ένα νομικό δικαιϊκό δεδομένο και θα το υπηρετήσουμε, χωρίς να σταματήσουμε, σε οποιαδήποτε στιγμή την εφαρμογή της Συνθήκης των Πρεσπών και να ανταποκρινόμαστε με γρήγορα και εθνικά αντανακλαστικά».
Ο κ. Γεραπετρίτης αναφέρθηκε και στην επικοινωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν. Είπε ότι αυτή εδράστηκε στα ζητήματα που θα απασχολήσουν την επικείμενη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και επισήμανε ότι ο ίδιος ο κ. Μπλίνκεν επιβεβαίωσε, στη συνέχεια, με δήλωσή του, ότι η Ελλάδα αποτελεί βασικό σταθερό στρατηγικό σύμμαχο των ΗΠΑ, ο οποίος έχει ιδιαίτερη αξία για την ασφάλεια και ευημερία στην περιοχή.
Το τρίπτυχο όπου θα κινηθεί η εξωτερική πολιτική
Ενεργές διεθνείς σχέσεις, πολυσχιδής διεθνής παρουσία και εξωστρεφής διπλωματία, είναι το τρίπτυχο και η φιλοσοφία στην οποία θα κινηθεί η εξωτερική πολιτική, σύμφωνα με όσα ανέφερε, μιλώντας στη Βουλή, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης.
Ιδίως ως προς τις διεθνείς σχέσεις, ο κ. Γεραπετρίτης είπε ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να αναπτύσσει κουλτούρα συμμαχιών, να διαδραματίζει ενεργό ρόλο προς τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής, να εστιάζει στην πολυμέρεια, στο σεβασμό του διεθνούς δικαίου και στην ειρηνική επίλυση των διαφορών.
Στο κλίμα αυτό, ο υπουργός Εξωτερικών ενημέρωσε την εθνική αντιπροσωπεία ότι η Ελλάδα:
– Καλωσόρισε την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ και υποστηρίζει την άμεση ένταξη και της Σουηδίας.
– Θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία, ελπίζοντας στην ταχεία λήξη της ένοπλης σύρραξης και την πλήρη αποκατάσταση της εδαφικής της ακεραιότητας. Βασικό μέλημα παραμένει η στήριξη της ομογένειας σε ουκρανικές πόλεις.
– Στα δυτικά Βαλκάνια όπου οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν είναι πολλοί και οι εθνικισμοί πλήττουν την ασφάλεια της περιοχής και υπονομεύουν την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών αυτών, η Ελλάδα θα παραμείνει προσηλωμένη στην ανάπτυξη, την ασφάλεια και την ευημερία των δυτικών Βαλκανίων και θα συνεχίσει να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την επιτάχυνση της ευρωπαϊκής τους πορείας. Ειδικά σε σχέση με την Αλβανία, η Ελλάδα θα πράξει ό,τι είναι αναγκαίο για να τερματιστεί η συνεχιζόμενη προσωρινή κράτηση του εκλεγμένου δημάρχου Φρέντυ Μπελέρη. «Η Αλβανία οφείλει να συμμορφώνεται με τους κανόνες του κράτους δικαίου, εφόσον θέλει πραγματικά να γίνει μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας», είπε ο Γιώργος Γεραπετρίτης.
– Η Ελλάδα θα συνεχίσει να επενδύει στην περιφερειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο. Η τριμερής συνεργασία με την Κύπρο και το Ισραήλ, με έμφαση στον τομέα της ενέργειας είναι κεντρικός άξονας της περιφερειακής πολιτικής της Ελλάδας. Η συμμετοχή των ΗΠΑ στο σχήμα τρία συν ένα μπορεί να αποτελέσει τη βάση, για μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο που θα συνδέεται και με άλλα σχήματα περιφερειακής συνεργασίας, όπως είναι το φόρουμ του Νεγκέβ.
– Θα αναπτυχθούν στρατηγικές σχέσεις με χώρες της ευρύτερης περιοχής, όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Ιορδανία και τις χώρες του Κόλπου, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Οι σχέσεις αυτές θα αναπτύσσονται, τόσο διμερώς όσο με περιφερειακά σχήματα συνεργασίας.
– Με τις ΗΠΑ, με τις οποίες οι σχέσεις «βρίσκονται στο βέλτιστο διαχρονικά επίπεδο», όχι μόνο στο σκέλος της αμυντικής συνεργασίας, η συνεργασία θα προχωρά και στο εμπόριο και στις επενδύσεις. Η επικαιροποιημένη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας αναβάθμισε τη στρατηγική σημασία της Ελλάδα και, όπως τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών, η συνεργασία σε ενέργεια, τουρισμό, οικονομία και εκπαίδευση έχει εντατικοποιηθεί σημαντικά.
Ιδιαίτερη μνεία επεφύλασσε ο υπουργός Εξωτερικών στην πολυσχιδή παρουσία και την εξωστρεφή διπλωματία. «Βασικό μέλημά μας είναι η ενίσχυση των δεσμών μας με τη διασπορά, η προώθηση των ελληνικών θέσεων, με τη χρήση σύγχρονων επικοινωνιακών στρατηγικών και ψηφιακών εργαλείων, η συγκέντρωση και η διάχυση της πληροφορίας που μας αφορά και η προβολή αξόνων δράσης με σημαντικό αποτύπωμα, όπως ιδίως της ελληνικής γλώσσας, του πολιτιστικού μας κεφαλαίου και των εξωστρεφών ελληνικών πανεπιστημίων», είπε ο κ. Γεραπετρίτης. Προσέθεσε δε ότι το υπουργείο θα εργαστεί σκληρά για την προώθηση σε διμερές και πολυμερές επίπεδο των οικονομικών και εμπορικών συμφερόντων των ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό και τις παρουσίας των ελληνικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές. Στο πλαίσιο της αναπτυξιακής διπλωματίας θα επιδιωχθεί η προσέλκυση στρατηγικών άμεσων επενδύσεων, θα ενισχυθεί η ενεργειακή διπλωματία και θα στηρίζεται η διεθνής συνεργασία σε περιβαλλοντικά ζητήματα.
