Το ελληνικό αίτημα περί καταβολής πολεμικών επανορθώσεων και επιστροφής του κατοχικού δανείου σίγουρα δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία στο Βερολίνο. «Είναι όμως η κατάλληλη χρονική συγκυρία προκειμένου να εισακουστεί;», διερωτάται δημοσίευμα της ιστοσελίδας της Deutsche Welle.
Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα εμφανίζεται αποφασισμένη να κρατήσει ψηλά στην πολιτική της ατζέντα το θέμα των γερμανικών πολεμικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου, όπως άλλωστε υποσχέθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ στον προεκλογικό του αγώνα.
Σε συνέντευξή του στη D-W, ο γερμανός δημοσιογράφος και ειδήμων σε ελληνικά ζητήματα Έμπερχαρντ Ρόντχολτς είπε: «Είναι καταρχήν σωστό να γίνεται σαφής διαχωρισμός μεταξύ του αιτήματος για καταβολή πολεμικών επανορθώσεων και της επιστροφής ενός δανείου που διόλου σχετίζεται με τις επανορθώσεις και το οποίο κρίνεται δίκαιο από όλους τους σοβαρούς διεθνολόγους».
Το αίτημα έχει διατυπωθεί επανειλημμένως
Είναι όμως τώρα η κατάλληλη χρονική συγκυρία για να διατυπωθεί με τέτοιο δυναμισμό το αίτημα αυτό; «Δεν πρόκειται για ένα αίτημα που διατυπώνεται για πρώτη φορά. Αντιθέτως έχει διατυπωθεί εδώ και χρόνια, το αργότερα από τη Συνθήκη 2+4 από διάφορες ελληνικές κυβερνήσεις.
Προχθές έγινε στην ελληνική Βουλή συζήτηση για την ανασυγκρότηση της αρμόδιας Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής. Η επιτροπή αυτή όμως συγκροτήθηκε υπό την συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Δεν είναι λοιπόν η κυβέρνηση Τσίπρα που έφερε ξαφνικά το θέμα στο προσκήνιο. Αυτό είναι λάθος. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος έχει πει ότι έχει συζητήσει επανειλημμένως το ζήτημα με γερμανούς κυβερνητικούς αξιωματούχους».
Εντούτοις αυτό δεν ισχύει από νομική σκοπιά, σχολιάζει ο Έμπερχαρντ Ρόντχολτς: «Ο τελευταίος που έθεσε το θέμα ήταν ο πρώην υπ. Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος στις συνομιλίες του με τον γερμανό Πρόεδρο Γιοάχιμ Γκάουκ. Το θέμα λοιπόν βρισκόταν πάντα στο τραπέζι. Το ότι έχει πάρει τώρα τόσο μεγάλη δημοσιότητα, ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι η νέα ελληνική κυβέρνηση δεν έχει πολύ καλή φήμη στη Γερμανία».
Το θέμα δεν έχει λήξει
Εντέλει, υπό τις παρούσες συνθήκες και με δεδομένη την ένταση στις σχέσεις μεταξύ Βερολίνου και Αθήνας, είναι η κατάλληλη χρονική συγκυρία για να επαναδιατυπωθεί το ελληνικό αίτημα;
«Είναι μια καλή ερώτηση. Πρόκειται όμως για ένα θέμα το οποίο θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Όταν η μια πλευρά λέει συνεχώς ότι δεν μιλάμε γι΄ αυτό, τούτο δεν σημαίνει ότι το θέμα θεωρείται λήξαν. Είναι αυτονόητο να υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ πιστωτών και οφειλετών.
Θα ήταν όμως προτιμότερο να έχει διαπραγματευθεί η γερμανική πλευρά με την ελληνική, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, παρά να υποστηρίζει συνεχώς ότι το θέμα θεωρείται λήξαν λόγω παρέλευσης χρόνου. Αυτό δεν ισχύει νομικά. Το θέμα θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο της πολιτικής σκακιέρας και όχι των δικαστηρίων, όπου βρισκόταν επί χρόνια, αν όχι δεκαετίες. Το θέμα έχει απασχολήσει ήδη 15 δικαστήρια, μέχρι και τη Χάγη».
Το ερώτημα βέβαια τώρα είναι πώς θα αντιδράσει η γερμανική κυβέρνηση. «Δυστυχώς το ερώτημα θα μας απασχολήσει καιρό ακόμη εάν δεν γίνουν επιτέλους συνομιλίες και εάν δεν υπάρξουν διαπραγματεύσεις. Ίσως να οδηγήσει σε αυτό η προχθεσινή συνεδρίαση στην ελληνική Βουλή. Αλλά δεν γνωρίζω πώς θα αντιδράσει το Βερολίνο».
«Άκρως μυστική» έκθεση για το χρέος του Βερολίνο και τις πολεμικές αποζημιώσεις
H διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού der Spiegel της 7ης Απριλίου 2013, αναδημοσίευε άρθρο με τον τίτλο «Όσα μας χρωστά η Γερμανία» από το «Βήμα». Πρόκειται για το γνωστό θέμα της καταβολής των πολεμικών αποζημιώσεων από τον Β. Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το Spiegel έγραφε ότι πρόκειται για πόρισμα επιτροπής εμπειρογνωμόνων που εξέταζε κατ΄εντολή του υπουργείου Οικονομικών πιθανή αξίωση καταβολής αποζημιώσεων από την Γερμανία.
Η έκθεση 80 σελίδων αποκαλύπτει το αποτέλεσμα της έρευνας σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα ουδέποτε έλαβε αποζημιώσεις, ούτε για το κατοχικό δάνειο, ούτε για τα δεινά που υπέστη κατά την διάρκεια της ναζιστικής κατοχής.
Η έκθεση βασίζεται σε 761 τόμους από αρχειακό υλικό, μεταξύ αυτών συμφωνίες, νομοθετικά κείμενα και δικαστικές αποφάσεις. Όπως δηλώνει ο επικεφαλής της επιτροπής, Παναγιώτης Καρακούσης, οι εμπειρογνώμονες επεξεργάστηκαν 190.000 σελίδες διασκορπισμένες σε διάφορα αρχεία, πολλά εκ των οποίων βρέθηκαν στα υπόγεια δημοσίων κτηρίων.
Σύμφωνα με το Spiegel υπολογίζεται ότι η Γερμανία χρωστά στην Ελλάδα 108 δις ευρώ για την ανοικοδόμηση κατεστραμμένων υποδομών και 54 δις για το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο.
Το συνολικό ποσό των 162 δις ευρώ αντιστοιχεί στο 80% του σημερινού ΑΕΠ και σε περίπτωση που θα καταβαλλόταν θα κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου χρέους της χώρας. Η γερμανική κυβέρνηση όμως, θεωρεί ότι δεν τίθεται πλέον θέμα αποζημιώσεων. Όσο την ελληνική ως τώρα «πατάει φρένο», θεωρώντας το θέμα εξαιρετικά ευαίσθητο από το φόβο πως θα μπορούσε να βλάψει τις σχέσεις της με τον πιο σημαντικό δανειστή της Ευρώπης.
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
