Πέντε σενάρια για το μέλλον της Ελλάδας αναλύει σε έκθεσή της η ελβετική τράπεζα Credit Suisse, κάνοντας λόγο ακόμα και για ενδεχόμενο Grexit.
Η Credit Suisse παραθέτει τα εν λόγω σενάρια με σειρά πιθανότητας, αναφέροντας ότι αυτά θα πρέπει να παρέχουν έναν οδικό χάρτη για τους επενδυτές.
Εκτιμά ότι το sell-off θα συνεχιστεί, εκτός κι αν η ένταση μειωθεί από κάποια μορφή συμφωνίας, την οποία η τράπεζα εξακολουθεί να πιστεύει ότι θα έρθει κάποια στιγμή στους προσεχείς μήνες. Ελλείψει οποιασδήποτε συμφωνίας, η νευρικότητα της αγοράς είναι πιθανό να αυξηθεί εν όψει και της λήξης των ελληνικών ομολόγων, ιδίως στα τέλη Ιουλίου, με το ημερολόγιο να θυμίζει αρκετά εκείνο του 2015. Αλλά ενώ τότε η ελβετική τράπεζα εκτιμούσε στο βασικό της σενάριο ότι η λύση θα έρθει πολύ αργά τον Ιούλιο, αυτήν τη φορά θεωρεί ότι τα πράγματα θα κινηθούν ταχύτερα.
1ο σενάριο: Γρήγορη λύση (τις επόμενες ημέρες)
Η κυβέρνηση της Ελλάδας λέγεται ότι προσπαθεί να έρθει σε συμφωνία με τους δανειστές, προχωρώντας στη λήψη μέτρων που θα πρέπει σε μεγάλο βαθμό να ικανοποιούν τους πιστωτές, και μάλιστα με έναν τρόπο που θα πείθει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα. Υπάρχει μια συνάντηση-κλειδί στο ΔΝΤ στις 6 Φεβρουαρίου: αν τα μέτρα γίνουν αποδεκτά, τότε λογικά θα ανοίξει ο δρόμος για επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης στο Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου. Αυτό, κατά την άποψή μας, θα θέσει επίσης τις βάσεις για να αποσαφηνιστούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους (μετά το 2018). Και από εκεί και πέρα οι εκθέσεις βιωσιμότητας του χρέους του ΔΝΤ αλλά και της ΕΚΤ θα πρέπει να ενισχύσουν τη θέση της Ελλάδας και θα επιτρέψουν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συμπεριλάβει τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτό είναι ξεκάθαρα το θετικό σενάριο – και το πιο αισιόδοξο ως προς τον χρόνο (αυτό το σενάριο μπορεί να συμβεί και αργότερα πάντως, τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες). Αλλά θεωρούμε, έτσι κι αλλιώς, ότι μπορεί να συμβεί, με αξιοπρεπείς πιθανότητες. Αυτό θα οδηγήσει πιθανότατα στην αντιστροφή του κλίματος των προηγούμενων εβδομάδων και σε περαιτέρω σύγκλιση – ειδικά εάν ανακοινωθεί η συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
2ο σενάριο: Θέλουμε περισσότερο χρόνο (Μάρτιος-Απρίλιος)
Υπάρχει μια θεμελιώδης τριπλή διαφωνία ανάμεσα στο ΔΝΤ, τους Ευρωπαίους δανειστές και την ελληνική κυβέρνηση. Οι Έλληνες θέλουν λιγότερες μεταρρυθμίσεις, μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους και θα προτιμούσαν έναν μικρότερο στόχο για το πρωτογενές έλλειμμα. Το ΔΝΤ θα ήθελε περισσότερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους από τους Ευρωπαίους πιστωτές και χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα. Τέλος, οι Ευρωπαίοι είναι σχετικά «αδιάφοροι» όσον αφορά στις μεταρρυθμίσεις, θέλουν -ιδεατά- τη μικρότερη δυνατή ελάφρυνση χρέους και προτιμούν υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα για να καλύψουν το κενό της βιωσιμότητας του χρέους. Δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτές οι διαφορές μπορούν να επιλυθούν, χωρίς κόπο, σε σύντομο χρονικό διάστημα -ίσως χρειαστούν επιπλέον διαπραγματεύσεις. Επίσης, υπάρχει κάποιου είδους «πολιτική επιταγή», θεωρούμε, προκειμένου οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν πριν από τουλάχιστον τις γαλλικές εκλογές. Έτσι, η απόφαση μπορεί τελικά να μεταφερθεί τον επόμενο μήνα ή τον Απρίλιο, το αργότερο, αν οι διαφωνίες δεν είναι πολύ έντονες.
3ο σενάριο: Μικροπολιτική (Ιούλιος)
Αυτό το σενάριο προβλέπει την επανάληψη όσων συνέβησαν το 2015, όταν η αντιπαράθεση ώθησε στα όρια την ελληνική πλευρά, με την ελπίδα να πάρει την καλύτερη δυνατή συμφωνία. Κατά την άποψή μας, αυτή η στρατηγική δεν λειτούργησε για την Ελλάδα και δημιούργησε αβεβαιότητα και μια άλλη χρονιά ύφεσης εκείνο το έτος. Έτσι, είναι δύσκολο να επαναληφθεί αυτή η στρατηγική εσκεμμένα, αλλά θα μπορούσε να επαναληφθεί εν τη απουσία μιας συμφωνίας όπως προβλέπουν τα σενάρια 1 και 2 και στο πλαίσιο των εκλογών στην υπόλοιπη Ευρώπη, που αποσπούν την προσοχή από το ελληνικό ζήτημα.
4ο σενάριο: Πρόωρες εκλογές (πριν από το καλοκαίρι)
Οι πρόωρες εκλογές δεν μπορούν να αποκλειστούν, εφόσον δεν υπάρξει μια ικανοποιητική συμφωνία τους επόμενους δύο-τρεις μήνες. Είναι πιθανό ότι οι περισσότεροι βουλευτές διαφωνούν με αυτήν την προοπτική, καθώς ενδεχόμενες πρόωρες κάλπες μπορεί να στοιχίσουν τη θέση τους στο κοινοβούλιο: οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν μια ισχυρή προτίμηση στην κεντροδεξιά παράταξη (Νέα Δημοκρατία). Όπως και να ‘χει, οι εκλογές θα ήταν ένας τρόπος για να εδραιωθεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντισυστημικό κόμμα, με στόχο και ελπίδα να επιστρέψει στην κυβέρνηση σε ένα (όχι πολύ) μεταγενέστερο στάδιο. Από την άποψη της αγοράς, οι πρόωρες εκλογές θα ήταν ξεκάθαρα αρνητικές, βραχυπρόθεσμα, αλλά εκτιμούμε ότι η πιθανή νίκη της Κεντροδεξιάς θα εθεωρείτο μάλλον θετική έκβαση μεσοπρόθεσμα.
5ο σενάριο: Grexit; Όχι πάλι!
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Ξυδάκης δήλωσε ότι μια συζήτηση σχετικά με τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρώ δεν θα πρέπει να είναι ταμπού, επαναφέροντας έτσι τη συζήτηση της εξόδου της χώρας από το ευρώ. Έχουμε μιλήσει για το θέμα αυτό στο παρελθόν και πιστεύουμε ότι δεν θα είχε νόημα για την Ελλάδα να φύγει από το ευρώ – ουσιαστικά, είναι ήδη επιζήμιο για τη χώρα να συζητείται κάτι τέτοιο. Η αντίδραση ήταν έντονη στις δηλώσεις Ξυδάκη και ξεκάθαρα δεν τις υποστηρίζει κανείς στη Βουλή, αλλά ούτε και στην υπόλοιπη χώρα.
Θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία τον Φεβρουάριο, αλλιώς υπάρχουν αρκετές άμεσες άλλες ημερομηνίες στις οποίες θα μπορούσε να κλείσει η αξιολόγηση, πιθανότατα γύρω από τις προγραμματισμένες συναντήσεις του Eurogroup – αν και ένα έκτακτο Eurogroup δεν μπορεί να αποκλειστεί. Η 17η Ιουλίου (ή η 20ή) θα ήταν το «σκληρό» deadline, καθώς η Ελλάδα θα βρεθεί στην ίδια θέση με τον Ιούλιο του 2015, μην μπορώντας να αποπληρώσει τα χρέη χωρίς την επιπλέον βοήθεια από το πρόγραμμα διάσωσης. Υπάρχουν και νωρίτερα μεγάλες υποχρεώσεις, στα τέλη Φεβρουαρίου και τον Απρίλιο, αλλά πιστεύουμε ότι η Ελλάδα έχει οικονομικό περιθώριο να τακτοποιήσει αυτές τις υποχρεώσεις της.
