Με μια έντονη διαφωνία, όσον αφορά την παλαιστινιακή οργάνωση της Χαμάς, ολοκληρώθηκε η συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη στην Άγκυρα. Αλλά, η έντονη αυτή διαφωνία δεν ήταν ικανή για να αμαυρώσει το καλό κλίμα εντός του οποίου διεξήχθησαν οι συνομιλίες.
Ιδιαίτερα, όσον αφορά την πρόθεση και των δύο πλευρών να διατηρήσουν, όπως αποκαλούνται, τα «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο, τόσο ο Ταγίπ Ερντογάν, όσο και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσαν μεγαλύτερη σημασία στα οικονομικά μεγέθη και στον οικονομικό παράγοντα ως μέσα διατήρησης του θετικού κλίματος και της εποικοδομητικής συμπεριφοράς στις σχέσεις των δύο χωρών. Οι αναφορές στο μειονοτικό και στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης ή στα μειονοτικά ζητήματα των Ελλήνων στην Τουρκία, πραγματοποιήθηκαν σε χαμηλούς τόνους με φανερή την πρόθεση και των δύο ανδρών να μην προκληθεί κανένα ιδιαίτερο ζήτημα.
Όσον αφορά τώρα το Κυπριακό, οι επίσημες αναφορές και των δύο πλευρών στις δηλώσεις τους περιορίστηκαν σε ευχολόγια.
Τέλος, όσον αφορά το πρόβλημα που προέκυψε τα τελευταία 24ωρα με τη μετατροπή εκ νέου της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη σε μουσουλμανικό τέμενος, παρότι από το 1945 με διάταγμα του Κεμάλ Ατατούρκ είχε μετατραπεί σε μουσείο, ήταν φανερή η προσπάθεια των Ερντογάν και Μητσοτάκη να περιοριστούν σε λέξεις και λόγια που δεν θα έβαζαν λάδι στη φωτιά. Μισές κουβέντες δηλαδή και το πρόβλημα, όπως λέμε και στην Τουρκία και στην Ελλάδα, το σπρώξαμε κάτω από το χαλί.
Αναλυτικά οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου
Η συνέντευξη Τύπου ξεκίνησε με τις δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος αναφέρθηκε στην ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, χαρακτηρίζοντας άκρως εποικοδομητικές τις επαφές με τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Τόνισε δε ότι οι δύο πλευρές εργάζονται ώστε να ανεβάσουν στα 10 δισ. δολάρια τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών.
Όπως είπε ο Ερντογάν, συζητήθηκαν και τα αλληλένδετα προβλήματα των δύο χωρών. Αναφέρθηκε στις τρομοκρατικές οργανώσεις και στην προσπάθεια να αντιμετωπιστούν.
Ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε ξανά στην τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα.
Δεν παρέλειψε να επιτεθεί ξανά στο Ισραήλ για τον πόλεμο στη Γάζα, κάνοντας λόγο για «σφαγή». Τόνισε δε, ότι η μόνη λύση είναι η ίδρυση ενός Παλαιστινιακού κράτους στα όρια που είχαν οριστεί το 1967, με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ. «Περιμένουμε από την Ελλάδα να στηρίξει τις διεθνείς προσπάθειες για ειρήνη στη Γάζα», πρόσθεσε.
Αναφερόμενος στις σχέσεις με την Ελλάδα, είπε ότι σε κάθε συνάντηση, μεγαλώνει η ελπίδα για λύσεις.
Μιλώντας για τη Μονή της Χώρας, είπε ότι η απόφαση είχε ληφθεί το 2020 και ότι μετά τη μετατροπή του είναι ανοιχτό προς όλους.
Οι δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού
«Δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου για τη ζεστή φιλοξενία. Μια συνάντηση η οποία είναι η τέταρτη μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες. Αποδεικνύει ότι μπορούμε να καθιερώσουμε την προσέγγιση αμοιβαίας κατανόησης όχι ως εξαίρεση, αλλά ως παραγωγική κανονικότητα που δεν αναιρείται από τις γνωστές διαφορές στις θέσεις μας», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε πως είναι θετική εξέλιξη σε μια εποχή δύσκολη για τη διεθνή ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας. «Αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με μεγάλο όφελος», συνέχισε και αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην συμφωνία για την επίσημη ίδρυση επιχειρηματικού συμβουλίου. Είπε ότι είναι ένα από τα πολλά βήματα, ώστε να φτάσουμε στο στόχο να διπλασιάσουμε τις διμερείς μας συναλλαγές.
«Και οι δύο λαοί μας όπως είχα δεσμευτεί απολαμβάνουν καρπούς σημαντικής πρωτοβουλίας, να μπορούν Τούρκοι να ταξιδεύουν σε 10 ελληνικά νησιά και η διαδικασία έκδοσης βίζας να διαρκεί μόνο λίγα λεπτά», συμπλήρωσε.
«Και στον κρίσιμο τομέα του μεταναστευτικού η συνεργασία αποδίδει απέναντι στις παράνομες ροές και τους άθλιους διακινητές. Πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά βήματα και η Ελλάδα ανέκαθεν συμφώνησε και εξακολουθεί να συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την ΕΕ», υπογράμμισε.
«Οι μειονότητες στις χώρες μας που προσδιορίζονται από τη συνθήκη της Λωζάνης αποτελούν γέφυρα φιλίας», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης. «Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάνης και το έμπρακτο ενδιαφέρον για την ευημερία της επιβεβαιώνεται με την έμπρακτη τήρηση αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας», πρόσθεσε. «Θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία», συνέχισε. «Είχαμε ευκαιρία να συζητήσουμε τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει ως τέμενος. Κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία του μνημείου, ώστε να είναι επισκέψιμο από όλους», επισήμανε.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι συζήτησαν και για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. «Με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα στα θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί. Όμως, συμφωνούμε στο ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή και να οδηγηθούμε σε ανακωχή διαρκείας, να προστατευθούν οι άμαχοι της Γάζας και να απελευθερωθούν οι όμηροι. Συμφωνούμε ότι θα ήταν κολοσσιαίο λάθος να εκδηλωθεί χερσαία επίθεση στη Γάζα. Μόνη βιώσιμη επιλογή η επιστροφή στην πολιτική διαδικασία και η λύση των δύο κρατών», συμπλήρωσε μεταξύ άλλων.
Για το κυπριακό είπε ότι «προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο στο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από το διάλογο» και «πρέπει να δοθεί χρόνος στην ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ». Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι η Ελλάδα υποστήριζε και υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας με προϋπόθεση το σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
«Και σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης και αναφέρθηκε στις συμφωνίες που υπέγραψαν σήμερα στην Άγκυρα. «Επιθυμούμε να πυκνώσουμε τις διμερείς μας επαφές. Να συνεχίσουμε το θετικό δρόμο», σημείωσε ο Πρωθυπουργός.
«Ας συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά συμφωνούμε στην ανάγκη άμεσης κατάπαυσης του πυρός και πάνω από όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι», απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όταν ο Τάγιπ Ερντογάν είπε ότι διαφωνούν με το χαρακτηρισμό της Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση.
«Αυτό μπορεί να γίνει», ανταπάντησε ο Τούρκος Πρόεδρος.
Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Ενθαρρύνουμε την επίλυση των διαφορών σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενθαρρύνουν τη διατήρηση της ηρεμίας στο Αιγαίο και την επίλυση των διαφορών σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο σημειώνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης που είχε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα.
Απαντώντας σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σημείωσε ότι η αμερικανική παρουσία στο Αιγαίο σε συνδυασμό με την συνεργασία των ΗΠΑ με την Αθήνα και την Άγκυρα ενισχύει το ΝΑΤΟ και βοηθά στην αντιμετώπιση της ρωσικής επιθετικότητας.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να ενθαρρύνουν τη διατήρηση της ηρεμίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ των συμμάχων μας στο ΝΑΤΟ. Η δουλειά των Ηνωμένων Πολιτειών με την Τουρκία και την Ελλάδα, καθώς και η παρουσία μας στο Αιγαίο, ενισχύει το ΝΑΤΟ και βοηθά στην αντιμετώπιση της επιθετικότητας του Κρεμλίνου εναντίον του κυρίαρχου γείτονά του, της Ουκρανίας. Οι συλλογικές μας προσπάθειες επικεντρώνονται στο να βάλουμε ένα τέλος στον βάναυσο και απρόκλητο πόλεμο της Μόσχας εναντίον της Ουκρανίας», τόνισε χαρακτηριστικά.
Υπό αυτό το πρίσμα, εξήγησε ότι οι ΗΠΑ χαιρετίζουν την πρόσφατη συνάντηση που είχαν οι δύο ηγέτες ως σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ και ως γείτονες. «Ενθαρρύνουμε αυτές τις συζητήσεις σε όλα τα επίπεδα, ώστε η Ελλάδα και η Τουρκία να συνεργαστούν για την προώθηση της ειρήνης, της ασφάλειας και της ευημερίας στην περιοχή και για την επίλυση των διαφορών με διπλωματικό τρόπο, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο».
Κοινή Δήλωση μετά την συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν
Τα αποτελέσματα του 5ου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο στην Αθήνα αλλά και την πρόοδο που έχει καταγραφεί έκτοτε στις διμερείς συναντήσεις για τον Πολιτικό Διάλογο, τη «θετική» ατζέντα και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που έχουν μεσολαβήσει υπό την καθοδήγηση των δύο Υπουργών Εξωτερικών, είχαν την ευκαιρία να αξιολογήσουν ο πρωθυπουργός της Ελλάδος Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη σημερινή τους συνάντηση στην ‘Αγκυρα, όπως αναφέρεται στην Κοινή Δήλωση, που εξεδόθη μετά το ραντεβού κορυφής.
Στην ίδια δήλωση επισημαίνεται ότι οι δύο ηγέτες καλωσόρισαν την πρόοδο, που έχει επιτευχθεί στο πλαίσιο της «θετικής» ατζέντας, αλλά τα μέτρα αμοιβαίου συμφέροντος, που έχουν ληφθεί σε διάφορους τομείς. Μάλιστα υπογράμμισαν τη σημασία της αναβάθμισης της διμερούς οικονομικής συνεργασίας ως κεντρική πτυχή των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ενώ όπως αναφέρεται οι δύο ηγέτες είχαν την ευκαιρία να κάνουν μία ανασκόπηση των περιφερειακών και διεθνών ζητημάτων και επαναβεβαίωσαν ότι το θετικό κλίμα στις σχέσεις των δύο χωρών συμβάλλει με σημαντικό τρόπο στην ενίσχυση της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Τέλος στην κοινή δήλωση αναφέρεται ότι οι κκ. Μητσοτάκης και Ερντογάν εξουσιοδότησαν τους δύο Υπουργούς Εξωτερικών να προετοιμάσουν το έδαφος για τα επόμενα ελληνοτουρκικά ραντεβού εντός του συμφωνημένου πλαισίου.
Βίντεο και φωτογραφίες από την άφιξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα
