Με τον πρωθυπουργό να βρίσκεται υπό την πίεση των αρνητικών για το κόμμα του, αλλά και τον ίδιο, δημοσκοπήσεων και με την προσοχή του επικεντρωμένη στην οξεία κριτική που δέχεται η οικονομική πολιτική της Κυβέρνησής του, εγκρίθηκε από τη Βουλή ο Προϋπολογισμός του 2009, με 151 ψήφους υπέρ, 146 κατά και έναν βουλευτή να δηλώνει «παρών».
Η συζήτηση έληξε με μία οξεία αντιπαράθεση των αρχηγών των δύο μεγάλων κομμάτων.
Ο Κώστας Καραμανλής επέλεξε μία αμυντική τακτική επικαλούμενος πως η πολιτική βασίζεται στην υπευθυνότητα. Ο Γιώργος Παπανδρέου επέλεξε να παίξει στην μεγάλη περιοχή του αντιπάλου του διεκδικώντας την εκλογή του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Μήλον της έριδος ήταν η αξιοπιστία της χώρας έναντι των δανειστών της, ενώ κυριαρχούσα πολιτική αναφορά, ιδιαίτερα του Γιώργου Παπανδρέου ήταν η νέα γενιά. Η πολιτική κουβέντα εξελίχθηκε σε δύο μονολόγους. Ο μεν πρώτος κινήθηκε στα πλαίσια της αυτοσυντήρησης, αφού ο πρωθυπουργός προσπάθησε να αρθρώσει τον πολιτικό του λόγο με την προσοχή του στραμμένη στον επερχόμενο ανασχηματισμό, ενώ ο δεύτερος κινήθηκε με γνώμονα την διαφαινόμενη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις προσεχείς εκλογές ζητώντας προσφυγή στις κάλπες.
Ο πρωθυπουργός έδωσε την εντύπωση ενός προβληματισμένου, αν όχι κουρασμένου, ρήτορα που επαναλάμβανε με τον ίδιο ρυθμό και την ίδια επιχειρηματολογία μία ομιλία που πρωτοακούστηκε στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματός του. Ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης αντίθετα επιχείρησε να ενισχύσει την αντιπολιτευτική του παρουσία με μία ασυνήθιστης για τα δικά του δεδομένα έντασης, πολιτική παρέμβαση. Ο κ. Παπανδρέου σε κάθε αποστροφή του λόγου του επαναλάμβανε την πρόσκλησή του προς την Νέα Δημοκρατία να αποσυρθεί από την κυβέρνηση.
Δύο ήταν τα βασικά στοιχεία που διαμόρφωσαν την πολιτική επιθετικότητα του Γιώργου Παπανδρέου. Το ένα αφορούσε την ανάγκη να διαφοροποιηθεί πειστικά και κατηγορηματικά από τα σενάρια που έφερνα τα τελευταία εικοσιτετράωρα το ενδεχόμενο κυβερνητικής συνεργασίας μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων. Ο κ. Παπανδρέου ήταν πέραν του δέοντος ξεκάθαρος. Δεν υφίσταται ούτε μία πιθανότητα συνεργασίας μεταξύ ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας, δήλωσε με έμφαση. Το δεύτερο στοιχείο αφορούσε τη πιστοληπτική ικανότητα της χώρας που σύμφωνα με όλα τα δεδομένα έχει δραματικά μειωθεί τους τελευταίους μήνες.
Ο κ. Παπανδρέου έριξε το γάντι για μία πρόωρη εκλογική αναμέτρηση, αλλά ο Κώστας Καραμανλής δεν το σήκωσε όπως αναμενόταν. Ο λόγος είναι απλός. Ο σημερινός πρωθυπουργός επιθυμεί να κερδίσει πάση θυσία πολιτικό χρόνο. Αυτή του η τακτική τον υποχρεώνει να δίνει μάχες οπισθοφυλακής ελπίζοντας πως η συγκυρία πιθανώς να τον ευνοήσει στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ήταν ότι αν και η ομιλία του ήταν και πυκνή και μακρά σε διάρκεια εν τούτοις ήταν ίσως η πρώτη φορά που διέθετε και νεύρο και τόνο και ρυθμό. Η ομιλία του διεκόπη πολλές φορές από τους ενθουσιώδεις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ που χειροκροτούσαν. Ήταν προφανές πως οι τελευταίες δημοσκοπήσεις έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση του κομματικού ηθικού. Αντιθέτως η εικόνα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας κατέδειξε την ύπαρξη του πολιτικού προβλήματος που την ταλανίζει όπως το κατέδειξαν και οι υποτονικές ομιλίες των Προκόπη Παυλόπουλου και Γιώργου Αλογοσκούφη. Για τον με κ. Παυλόπουλου η τελική παρέμβασή του εμπεριείχε μία δόση κομματικού πατριωτισμού στον οποίο δεν μας έχει συνηθίσει να τον προβάλλει με τέτοια ένταση. Για τον κ. Γιώργο Αλογοσκούφη το πρόβλημα έγκειται κυρίως στο ότι αυτήν τουλάχιστον τη στιγμή είναι το επίκεντρο όλων των κριτικών και των σχολίων των άσπονδων κομματικών του φίλων.
Το συμπέρασμα είναι προφανές. Είναι η πρώτη φορά από το 2004 που ο Κώστας Καραμανλής απευθυνόταν σε μία λαβωμένη Κοινοβουλετική Ομάδα με εμφανή τα σημάδια πολιτικής κόπωσης, αλλά και μειωμένων αντοχών. Ήταν η πρώτη φορά επίσης που ο Γιώργος Παπανδρέου έδειξε ότι έχει εισέλθει για τα καλά στην προοπτική ότι θα εκλεγεί κάποια στιγμή πρωθυπουργός. Στην πολιτική όλα ανατρέπονται, αφού ο πολιτικός χρόνος είναι μία απόλυτα σχετική έννοια. Ωστόσο ο κ. Καραμανλής έμοιαζε περισσότερο με τον Κώστα Σημίτη του Σεπτεμβρίου του 2003 την ώρα που ο Γιώργος Παπανδρέου ατένιζε τους βουλευτές του με τον αέρα του Κώστα Καραμανλή του Ιανουαρίου 2004. Η γλώσσα του σώματος είναι καμία φορά περισσότερο αποκαλυπτική από τον πολιτικό λόγο, ιδίως όταν αυτός είναι ο αναμενόμενος.
Προϋπολογισμός μειωμένων σταθερών και πολλών αβεβαιοτήτων
Ο Προϋπολογισμός για το 2009 ψηφίστηκε με βάση την κυβερνητική πλειοψηφία και με την αντιπολίτευση να υποστηρίζει σε υψηλούς τόνους ότι είναι ανεφάρμοστος και άστοχος.
Παρόλα αυτά ψηφίστηκε και ισχύει.
Βεβαίως ο εφετινός Προϋπολογισμός εμφανίζει μειωμένες σταθερές, γεγονός, που σημαίνει ότι η κυβέρνηση είναι αναγκασμένη να προχωρήσει με αβεβαιότητα, αναπροσαρμόζοντας ακόμη και κάθε μήνα την οικονομική της πορεία.
Συνήθως κρίσιμο μέγεθος στην εκτέλεση ενός Προϋπολογισμού είναι τα δημόσια έσοδα, από την άμεση και έμμεση φορολογία.
Οι φόροι από το φθινόπωρο είναι σαφώς περισσότεροι από πέρσι, αλλά τα έσοδα παραμένουν καθηλωμένα, συνεπεία της μεγάλης και διαρκώς αυξανόμενης φοροδιαφυγής, αλλά και της αναδουλειάς, που καταγράφεται στους τρεις πυλώνες της οικονομίας. Τη ναυτιλία, το εμπόριο και τον τουρισμό.
Αυτός ο Προϋπολογισμός όμως θα κριθεί όχι από τα έσοδα, αλλά από τη δυνατότητα της χώρας να συνεχίσει να δανείζεται και μάλιστα με ανεκτό κόστος, τους αμέσως επόμενους μήνες.
Αυτό είναι ζητούμενο και όλες οι εκτιμήσεις καταλήγουν ότι είναι αρκετά δύσκολο, χωρίς απώλειες και μεγάλες θυσίες από όλους.
Δύσκολοι μήνες στην εκτέλεση του Προϋπολογισμού θα είναι ο Ιανουάριος, ο Φεβρουάριος και ο Απρίλιος, ενώ μετά το καλοκαίρι οι υποχρεώσεις ομαλοποιούνται και μπορούν να αντιμετωπιστούν ευχερέστερα.
Εάν ωστόσο τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου συνεχίσουν να μην είναι «ελκυστικά» και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφύγει ή καθυστερήσει να τα εγγυηθεί, οι οικονομικές εξελίξεις πολύ δύσκολα μπορούν σήμερα να προβλεφθούν. Βεβαίως, στην αντίθετη περίπτωση η πίεση θα έχει μειωθεί και τουλάχιστον θα υπάρχουν νέα χρονικά περιθώρια ακόμη και υπό το άγος της επιτήρησης από τις Βρυξέλλες.
Τέλος, πρέπει να προεξοφληθεί ότι εφέτος δεν θα υπάρξουν ουσιαστικές παροχές σε κανένα κλάδο της οικονομίας ή των εργαζομένων.
Μόνο ανέξοδα θεσμικού κυρίως χαρακτήρα, μέτρα μπορεί να αναμένονται και αυτά χωρίς καμία βεβαιότητα.
