Η ολιγόωρη παραμονή του Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα σε συνδυασμό με την εκφρασμένη πρόθεση (εκατέρωθεν) να κυλήσουν όλα ομαλά κατά την επίσημη επίσκεψη στην ελληνική πρωτεύουσα, καθορίζει επί τη ουσίας το πολιτικό πλαίσιο εντός του οποίου θα κινηθούν και οι δύο πλευρές, σήμερα Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου.
Άλλωστε Αθήνα και Άγκυρα είχαν από καιρό συμφωνήσει να μην πραγματοποιηθεί η επίσκεψη αυτή στη Θεσσαλονίκη. Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν επιθυμούσε να εξαναγκαστεί να πραγματοποιήσει επίσκεψη – προσκύνημα στην κατοικία του Κεμάλ Ατατούρκ. Θα του ήταν εξαιρετικά ανυπόφορο εξηγούν καλά πληροφορημένες πηγές στην Κωνσταντινούπολη. Η Αθήνα επίσης δεν πρόκρινε τη Θεσσαλονίκη αλλά βεβαίως για εντελώς διαφορετικούς λόγους. Ο Ταγίπ Ερντογάν από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα άρχισε να κάνει λόγο για την «πατρίδα της καρδιάς μας» και πως για την Τουρκία την ίδια σημασία έχουν τα Σκόπια και η Θεσσαλονίκη με το Χαλέπι και το Ντιγιαρμπακίρ. Με λίγα λόγια ο Πρόεδρος της Τουρκίας αναφερόταν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία όπου και η Γάζα, τα Ιεροσόλυμα και η Θεσσαλονίκη ανήκαν σε αυτήν. Η Αθήνα λοιπόν δεν θα ήθελε να μπλέξει σε «ιστορικές ή ανιστόρητες ερμηνείες και σε φαιδρές γεωπολιτικές αναφορές του νέο-0θωμανικού ιδεολογικού περιγράμματος» το οποίο τα τελευταία χρόνια “εξυπηρετεί” ο ηγέτης της γειτονικής χώρας.
Δεν αναμένονται λοιπόν εκπλήξεις σήμερα, στην Αθήνα. Μητσοτάκης και Ερντογάν θα προβούν σε δύο ξεχωριστές δηλώσεις μετά το πέρας της συνάντησής τους ενώ δεν θα επιτραπούν ερωτήσεις σε δημοσιογράφους. Μειώνονται δηλαδή τα ενδεχόμενα να υπάρξει κάποια ανεξέλεγκτη τοποθέτηση η οποία θα πυροδοτούσε ένταση.
Σημειώνεται επίσης πώς δεν έχει υπάρξει επίσκεψη Ερντογάν στη Μουσουλμανική Μειονότητα στη Θράκη. Και αυτή η λεπτομέρεια έχει τη σημασία της αφού με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται οξύνσεις και εντάσεις από δηλώσεις που γίνονται εν θερμώ. Προβλέπεται από το πρόγραμμα πως ο Ταγίπ Ερντογάν θα συναντήσει παράγοντες της Μειονότητας (τους δύο Ψευτομουφτήδες φερ’ ειπείν) εντός της Τουρκικής Πρεσβείας στην Αθήνα στον στενό κύκλο που συνεπάγεται κάτι τέτοιο.
Τώρα ως προς το πραγματικό πολιτικό πλαίσιο της συνάντησης. Και οι δύο πλευρές θα κινηθούν προσεκτικά επιλέγοντας να αναφερθούν σε ζητήματα «χαμηλής πολιτικής» που έχουν ήδη επεξεργαστεί τα αντίστοιχα Υπουργεία (Οικονομικών, Τουρισμού, Πολιτισμού κλπ). Θα υπογραφούν κάποιες συμφωνίες που ήδη είναι έτοιμες.
Ως προς τα πραγματικά προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις τώρα είναι προφανές πως και οι δύο πλευρές θα αναφερθούν, αλλά χωρίς να επεξεργαστούν σε βάθος τα ζητήματα. Είναι απλό. Η Τουρκία θέτει όλα τα θέματα στο τραπέζι και μάλιστα με τη μέθοδο της αλληλεξάρτησης των διαφορών. Με αυτήν τη λογική, προτείνει λύση πακέτο που θα πάει στη Χάγη. Η Αθήνα αντιθέτως αποδέχεται μόνον μία διαφορά (αυτήν του καθορισμού των Χωρικών Υδάτων) τουτέστιν της υφαλοκρηπίδας και των Ζωνών Αποκλειστικής Εκμετάλλευσης (ΑΟΖ) που τελικά απορρέουν και αυτές από τον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας. Η απόσταση είναι ευμεγέθης και οι διαφορές ουσιαστικές.
Είναι προφανές πως σε αυτήν τη φάση η Τουρκία δεν επιδιώκει την όξυνση με την Ελλάδα δεδομένου, ότι έχει στο στόχαστρό της έναν «εχθρό» που επιτρέπει στον Ταγίπ Ερντογάν να διεκδικεί τον ρόλο του «παίκτη» στη σκακιέρα της Εγγύς και Μέσης Ανατολής. Αυτό προς το παρόν του αρκεί και για τον λόγο αυτόν αναμένεται πως ακόμη και στη δημόσια δήλωση του θα είναι οξύτατος κατά του Ισραήλ. Ενδεχομένως μάλιστα να αναφερθεί και στο ότι μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας υπάρχει διαφορά προσέγγισης ως προς το ζήτημα του πολέμου στη Γάζα.
Υπ’ αυτή την έννοια η βραχεία επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα αναμένεται να κυλήσει ομαλά και χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις ώστε να υπάρξει περιθώριο και για τις δύο πλευρές να μιλήσουν για συνέχιση του κλίματος διαλόγου και συνεννόησης με «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο.
Τι θα «πουλήσει» ωστόσο ο Πρόεδρος της Τουρκίας στο δικό του κοινό ώστε να ανακυκλώσει τον εθνικιστικό λαϊκισμό με τον οποίο τρέφει τους ψηφοφόρους του χωρίς να διακινδυνεύσει τα «ήρεμα νερά» τα οποία τα έχει απόλυτη ανάγκη και ο ίδιος;
Ο Ερντογάν δεν αλλάζει. Επιθυμεί και συνεκμετάλλευση στο Αιγαίο και μερίδιο του λέοντος στους Υδρογονάνθρακες της Ανατολικής Μεσογείου και να διατηρεί βασικό ρόλο στη μελλοντική διακίνηση του φυσικού αερίου. Για να διασφαλίσει όλα αυτά χρειάζεται στρατιωτική ισχύ και για τον λόγο αυτό εξαγγέλλει την κατασκευή ενός δεύτερου ελικοπτεροφόρου- πλατφόρμας απογείωσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV) με την τεχνολογική και κατασκευαστική αρωγή των Ισπανών. Επίσης επιχειρεί να κλείσει τελική συμφωνία με τους Βρετανούς για την απόκτηση 40 αεροσκαφών Eurofighters τα οποία θα είναι σε θέση να σηκώσουν τουλάχιστον τα όπλα που διαθέτει το Rafale. Το δεύτερο που χρειάζεται ο Ερντογάν είναι οικονομική ισχύ. Προσπαθεί να επιτύχει μία οικονομική ευελιξία αυξάνοντας τις εξαγωγές αμυντικού υλικού, κυρίως μη επανδρωμένων αεροσκαφών και ελικοπτέρων καθώς και οχημάτων μεταφοράς προσωπικού τελευταίας γενιάς. Όλα αυτά βέβαια δεν επαρκούν για να ισοφαρίσουν τη χασούρα από την υποδειγματικά λανθασμένη οικονομική πολιτική που ακολούθησε την τελευταία πενταετία.
Παρόλα αυτά εξακολουθεί να συμπεριφέρεται στην περιοχή ως νέο-Οθωμανός χωροφύλακας απαιτώντας με σύγχρονές μεθόδους από όσους θεωρεί ως πιθανούς στόχους και εν δυνάμει εχθρούς, χαράτσι επί των γεωπολιτικών – γεωοικονομικών δεδομένων στην περιοχή.
Επειδή ακριβώς είναι νέο-Οθωμανός θεωρεί πώς ο ηγετικός ρόλος που επιθυμεί να διαδραματίσει πρέπει να έχει χορηγούς. Θέλει λοιπόν να υλοποιήσει οικονομικές συμφωνίες με τους γείτονες του στο δόγμα «Win –Win», να αναπτύξει τον τουρισμό στη χώρα του ως συμπληρωματικό πακέτο προς τους Tour Operators ήδη υπάρχον στην Ανατολική λεκάνη της Μεσογείου, να αναπτύξει το διασυνοριακό εμπόριο και τις διασυνοριακές οδικές και ναυτιλιακές διασυνδέσεις και βεβαίως το σπουδαιότερο να πετύχει κάποια συναίνεση εκ μέρους της Ελλάδας στη διαμόρφωση της νέας αναβαθμισμένης τελωνιακής ένωσης της Τουρκίας με την ΕΕ . Κάτι τέτοιο θα σήμαινε για την Τουρκία πακτωλό εισαγόμενων κεφαλαίων για τα επόμενα χρόνια. Αυτά για τον Ταγίπ Ερντογάν, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση είναι το «μπαξίσι» και το «ρουσφέτι» που επιδιώκει από την αλλαγή συμπεριφοράς της Άγκυρας στα ελληνοτουρκικά. Προς το παρόν πάντα. Διότι καραδοκούν πάντα οι …. εκπλήξεις και οι αιφνιδιασμοί.
