Δεν πέρασε ούτε ένα 24ωρο από τη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η Άγκυρα κάνει πράξη τα τετελεσμένα τα οποία προκάλεσε με τη συμφωνία που υπέγραψε με την τοπική κυβέρνηση της Τρίπολης στη Λιβύη.
Στο τουρκικό κοινοβούλιο κατατέθηκε σήμερα η τελική συμφωνία με τη Λιβύη καθώς και ο χάρτης στον οποίο απεικονίζεται με ακρίβεια το θαλάσσιο σύνορο μεταξύ των ΑΟΖ της Τουρκίας και της Λιβύης, το οποίο έχει οριοθετηθεί νότια της Κρήτης. Σύμφωνα με πληροφορίες από την Άγκυρα αλλά και τις δηλώσεις του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης Φουάτ Οκτάι, η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης θα επικυρωθεί με συνοπτικές διαδικασίες. Η σπουδή με την οποία η κυβέρνηση της Τουρκίας διαχειρίζεται όλη αυτήν την υπόθεση καταδεικνύει και τις κρυφές σκέψεις της Άγκυρας σχετικά με τις κινήσεις που προτίθεται να υλοποιήσει στο επόμενο χρονικό διάστημα.
Δηλαδή, να πραγματοποιήσει τις προειδοποιήσεις που ήδη έχουν δημοσιοποιηθεί και μάλιστα από τον ίδιο τον υπουργό Ενέργειας της Τουρκίας. Οι προειδοποιήσεις αυτές αφορούν στη διεξαγωγή άμεσα ερευνών για εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων σε θαλάσσια οικόπεδα που βρίσκονται στα σύνορα των ΑΟΖ Λιβύης – Τουρκίας. Αυτές οι έρευνες – γεωτρήσεις θα διεξαχθούν με την αποστολή γεωτρύπανων και ερευνητικών σκαφών, όπως ακριβώς συνέβη και εντός της ΑΟΖ της Κύπρου το αμέσως προηγούμενο διάστημα.
Σύμφωνα με τη «Ναυτεμπορική», ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών έχει στα χέρια του το Μνημόνιο Λιβύης- Τουρκίας. Όπως επισημαίνεται, δεν προήλθε από πηγή της Λιβύης. Οι ίδιες πηγές επιβεβαιώνουν ότι αντίκειται στο Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας.
Nα θυμίσουμε ότι τόσο οι Βρυξέλλες όσο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αντέδρασαν έντονα στο μνημόνιο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε, μάλιστα, την άμεση δημοσιοποίησή του, εκφράζοντας τη στήριξή της στις ελληνικές θέσεις. Το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών το χαρακτήρισε «προκλητικό και όχι χρήσιμο».
Από τη μεριά του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας μιλώντας την Τετάρτη στον τηλεοπτικό σταθμό AΝΤ1 υπογράμμισε πως «προσπαθήσαμε σε όλες τις πολιτικές επαφές μας να αναδείξουμε ότι είναι άκυρη συμφωνία (Τουρκίας – Λιβύης)» και έκανε λόγο για διπλωματική απομόνωση της Άγκυρας στο θέμα.
Εν τω μεταξύ, στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης βρίσκεται εδώ και μερικές ώρες το περιεχόμενο της συμφωνίας Τουρκίας – Λιβύης, όπως τουλάχιστον ισχυρίζεται η ελληνική πλευρά, διότι χθες από το Λονδίνο είχε διαρρεύσει η πληροφορία προς τα τουρκικά ΜΜΕ πως ο Ταγίπ Ερντογάν ενεχείρισε στον Κυριάκο Μητσοτάκη τη συμφωνία αυτή. Πάντως, η ελληνική κυβέρνηση ξεκαθάρισε το πρωί της Πέμπτης πως η πηγή από την οποία απέκτησε τη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης δεν είναι η τοπική κυβέρνηση της Τρίπολης. Άρα, δεν την έδωσε ο πρέσβης της Λιβύης στην Αθήνα.
Στη συμφωνία αναφέρονται τα εξής: Η Τουρκία και η Λιβύη, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους στους σκοπούς και στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, έχοντας αποφασίσει να ορίσουν μια ακριβή και δίκαιη οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών τους στη Μεσόγειο στις οποίες οι δύο πλευρές ασκούν κυριαρχία, κυριαρχικά δικαιώματα και/ή δικαιοδοσία σε συμφωνία με τους ισχύοντες κανόνες διεθνούς δικαίου και λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλες τις σχετικές καταστάσεις αλλά και την προθυμία όλων των μερών να επιτύχουν δίκαιες και αμοιβαία αποδεκτές λύσεις στα παραπάνω θέματα μέσω εποικοδομητικών διαπραγματεύσεων και σε πνεύμα φιλικών σχέσεων, ούσες πεπεισμένες ότι αυτό το μνημόνιο κατανόησης θα συνεισφέρει στην ενδυνάμωση των σχέσεων και θα ενθαρρύνει περαιτέρω τη συνεργασία μεταξύ των μερών προς το συμφέρον των δύο αδελφών-κρατών, συμφώνησαν τα ακόλουθα:
Στο άρθρο 1 περιγράφονται οι συντεταγμένες που καθορίζουν τα όρια της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ
Σε ό,τι αφορά στη διευθέτηση διαφορών επισημαίνεται ότι «οποιαδήποτε διαφορά μεταξύ των δύο πλευρών που προκύπτει από την ερμηνεία και την εφαρμογή αυτού του μνημονίου κατανόησης θα πρέπει να διευθετηθεί μέσω διπλωματικών διαύλων σε πνεύμα αμοιβαίας κατανόησης και συνεργασίας και σε συμφωνία με το άρθρο 33 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Σε περίπτωση που υπάρχουν φυσικοί πόροι που εκτείνονται από την ΑΟΖ της μιας πλευράς στην ΑΟΖ της άλλης, οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να συνεργαστούν προκειμένου να συμφωνήσουν στις λεπτομέρειες της αξιοποίησης των πόρων αυτών. Αν κάποιο από τα δύο μέρη (δηλαδή Τουρκία ή Λιβύη) έχει εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις που στοχεύουν στην οριοθέτηση της ΑΟΖ με κάποιο άλλο κράτος, αυτό το μέρος πριν καταλήξει σε οριστική συμφωνία με το κράτος αυτό θα πρέπει να ειδοποιήσει και να συμβουλευτεί το άλλο μέρος».
Στο κεφάλαιο που αναφέρεται σε τροποποιήσεις ή επανεξέταση του μνημονίου αυτού επισημαίνεται ότι οποιαδήποτε πλευρά μπορεί να προτείνει τροποποίηση ή επανεξέτασή του μέσω διπλωματικών διαύλων, εάν κριθεί αναγκαίο με εξαίρεση τα άρθρα 1 και 2. Οι τροποποιήσεις απαιτούν τη συγκατάθεση και των δύο πλευρών.
Το μνημόνιο, όπως αναφέρεται, θα τεθεί σε ισχύ την ημερομηνία που θα ληφθεί η τελευταία γραπτή ειδοποίηση με την οποία τα δύο μέρη ειδοποιούν το ένα το άλλο μέσω διπλωματικών διαύλων για την ολοκλήρωση των εσωτερικών νομικών διαδικασιών που απαιτούνται προκειμένου αυτό να εφαρμοστεί.
