Αυτό προέκυψε έπειτα από τη συνάντηση που είχαν όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες που έφθασε το πρωί της Παρασκευής στο ελβετικό θέρετρο.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ως πρώτο στοιχείο της συνάντησης συγκρατείται η θετική προσέγγιση από πλευράς Γενικού Γραμματέα και η δήλωσή του πως η Κύπρος θα πρέπει να είναι ένα φυσιολογικό κράτος.
Επίσης, συμφωνήθηκε η σύσταση μίας τεχνικής ομάδας εργασίας, η οποία θα συναντηθεί για να ασχοληθεί με την εξέταση σεναρίων που αφορούν στην παρακολούθηση και την εφαρμογή της λύσης, καθώς επίσης με το μέλλον της Συνθήκης Εγγυήσεως και τον τρόπο αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων.
Κατά την έξοδό του από τη συνάντηση με τον κ. Γκουτέρες, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς χαρακτήρισε «πολύ ωφέλιμη» την παρουσία του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.
«Ταξινόμησε τα ζητήματα και κουβεντιάσαμε τρόπους με τους οποίους θα ασχοληθούμε με επιμέρους προβλήματα-κλειδιά που αναφέρονται στις δύο Συνθήκες, Ασφάλειας και Εγγυήσεων. Ο στόχος, όπως τον περιέγραψε και ο ίδιος, είναι από την αρχή να είναι η Κύπρος ένα φυσιολογικό κράτος, όπως κάθε κράτος-μέλος του ΟΗΕ» δήλωσε ο κ. Κοτζιάς.
Σύμφωνα με όσα επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, η Αθήνα αλλά και η Λευκωσία αποκλείουν λύση – πακέτο για ασφάλεια και εσωτερικές πτυχές, ενώ η έμφαση που δίνουν είναι στον τρόπο εφαρμογής και επαλήθευσης της λύσης.
Ιδιαίτερης βαρύτητας φαίνεται πως ήταν οι παρεμβάσεις του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.
Ο ίδιος τόνισε ότι η Κύπρος πρέπει να είναι full normal state. Ο Ν.Κοτζιάς, ο οποίος, ως γνωστόν, χρησιμοποιεί συνέχεια αυτόν τον όρο, υπερθεμάτισε, κάνοντας λόγο για «φυσιολογικό κράτος από την πρώτη μέρα».
Ο κ. Γκουτέρες, επίσης, φέρεται να επιθυμεί να μην υπάρχουν «εγγυήτριες» δυνάμεις, υπογράμμισε τη σημασία του «Συμφώνου Φιλίας» (ελληνική πρόταση), ενώ τόνισε ότι ο ΟΗΕ και η ΕΕ θα πρέπει να έχουν καθοριστικό ρόλο στην Κύπρο.
Ο Μ. Τσαβούσογλου κινήθηκε στο ίδιο επιθετικό μήκος κύματος με τις χτεσινές δηλώσεις του, ο Μ. Ακιντζί ύψωσε περισσότερο τους τόνους σε σχέση με χτες, ενώ ο Ν. Κοτζιάς είπε ότι καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν πρόκειται να υπογράψει συνθήκη με παρεμβατικά δικαιώματα και ότι η Ελλάδα, πέραν της ασφάλειας – εγγυήσεων, δεν θα εμπλακεί στα υπόλοιπα κεφάλαια του Κυπριακού, που είναι αντικείμενα του δικοινοτικού διαλόγου. «Ο,τι συμφωνήσουν» Αναστασιάδης – Ακιντζί, είπε.
Μέχρι στιγμής, κατά πληροφορίες, συμφωνήθηκε ο σχηματισμός μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων που θα εξετάσουν το θέμα του «Μηχανισμού εφαρμογής», σήμερα το απόγευμα, το θέμα «κατάργηση» ή «αλλαγή» της Συνθήκης Εγγυήσεων, καθώς και το θέμα των κατοχικών στρατευμάτων.
Sunset clause Vs Revue clause. Δηλαδή: Η Αθήνα προτείνει την ολοκληρωτική απομάκρυνση των κατοχικών και ελληνικών δυνάμεων από την Κύπρο, μέσα από συγκεκριμένο, αυστηρό χρονοδιάγραμμα.
Ο Ν. Κοτζιάς έχει κάνει λόγο για «μοντέλο» αποχώρησης των Σοβιετικών από την Ανατολική Γερμανία. Τόσο ο ρυθμός απόσυρσης (αριθμητικά), όσο και το χρονικό διάστημα είναι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η Αθήνα, πάντως, επ’ ουδενί θέλει να μείνει «ανοικτή» η παραμονή και ζητάει «sunset clause». Δηλαδή, «κλειστό» χρονοδιάγραμμα και ημερομηνία αποχώρησης και του τελευταίου Τούρκου στρατιώτη από τη μεγαλόνησο.
Η Τουρκία στο Μοντ Πελερέν είπε ότι δεν είναι έτοιμη να δεχτεί μια «ασύμμετρη συμφωνία», όπως την χαρακτήρισε, και δεν αποδέχτηκε την ελληνική πρόταση sunset clause, υποστηρίζοντας ότι η κατάργηση των εγγυήσεων θα μπορούσε να συζητηθεί στο μέλλον, μόνον αφότου αξιολογηθεί, μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, η λειτουργία της ΟΔΚ και τεκμηριώνεται η ασφάλεια της τ/κ κοινότητας (διαδικασία («revue clause»).
Ουσιαστικά, η Τουρκία ζητάει να μείνει ανοικτό –εσαεί- το χρονοδιάγραμμα.
Πολύ περισσότερο, η όποια απόφαση ληφθεί, να εξαρτάται από την πορεία της εφαρμογής της συμφωνίας. Δηλαδή, με έμμεσο πλην σαφή τρόπο αναζητάει τη μόνιμη παρουσία της στο νησί.
Κατά την έξοδό του από τη συνάντηση, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς χαρακτήρισε «πολύ ωφέλιμη» την παρουσία του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στη συνάντηση.
«Ταξινόμησε τα ζητήματα και κουβεντιάσαμε τρόπους με τους οποίους θα ασχοληθούμε με επιμέρους προβλήματα-κλειδιά που αναφέρονται στις δύο Συνθήκες, Ασφάλειας και Εγγυήσεων. Ο στόχος, όπως τον περιέγραψε και ο ίδιος, είναι από την αρχή να είναι η Κύπρος ένα «φυσιολογικό κράτος, όπως κάθε κράτος-μέλος του ΟΗΕ», δήλωσε.
Από την πλευρά του ο κ. Αναστασιάδης χαρακτήρισε την συζήτηση ως «δημιουργική που επιτρέπει εξόδους από τα αδιέξοδα».
Το προγραμματισμένο γεύμα Κοτζιά – Τσαβούσογλου δεν θα γίνει. Θα ακολουθήσει αργότερα σήμερα διμερής συνάντησή τους.
Κοτζιάς: Δεν θα επιτρέψουμε εκβιασμούς
Στην προσπάθεια εκβιασμού της διαπραγμάτευσης από την τουρκική πλευρά αναφέρθηκε την Παρασκευή, με δήλωσή του ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, εισερχόμενος στο συνεδριακό χώρο όπου διεξάγονται, για τρίτη κατά σειρά μέρα, οι εργασίες της Διάσκεψης για το Κυπριακό.
«Χθες, έγινε μια προσπάθεια εκβιασμού της διαπραγμάτευσης. Την αποτρέψαμε με σαφήνεια. Δε θα επιτρέψουμε σε κανέναν να ζητάει όλα ή τίποτα» τόνισε ο κ. Κοτζιάς, επισημαίνοντας ότι «η διαπραγμάτευση είναι για να κάνουμε ένα συμβιβασμό που να ωφελεί όλες τις πλευρές».
«Εγώ εξήγησα στους συναδέλφους μου» πρόσθεσε, «ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά, όπως και η Ελλάδα, διαθέτει το Δίκαιο και τη δύναμη του Δικαίου, ενώ η άλλη πλευρά διαθέτει την κατοχή και το στρατό. Αυτή είναι η διαπραγμάτευση».
Γιούνκερ: Τελευταία ευκαιρία
Νωρίτερα, από το Ταλίν, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε για τις συζητήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη: «Αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία για την επανένωση της Κύπρου και θα κάνω ό,τι μπορώ για να συμβάλω και να υποστηρίξω αυτή τη διαδικασία».
Ο Γιούνκερ εξέφρασε ελπίδα να υπάρξει σημαντική πρόοδος στις εν λόγω συνομιλίες, παρ’ όλο που, όπως είπε, ο πρώτος γύρος των διαπραγματεύσεων σε αυτό το πλαίσιο «δεν ήταν πολλά υποσχόμενος».
«Είμαι πάντα διατεθειμένος να πάρω ο ίδιος το αεροπλάνο, όταν πρόκειται να βοηθήσω την Ελλάδα ή την Κύπρο. Αλλά αυτήν τη φορά έπρεπε να είμαι εδώ στο Ταλίν, γι’ αυτό δεν πήγα ο ίδιος» σημείωσε ο επικεφαλής της Επιτροπής.
Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός Ράτας ανέφερε σχετικά με το Κυπριακό ότι συναντήθηκε ο ίδιος διμερώς με τις εμπλεκόμενες πλευρές και ότι γνωρίζει «ως Εσθονός» πόσο «περίπλοκο» είναι αυτό το ζήτημα.
«Η Κύπρος είναι ένα δυνατό μέλος της ΕΕ και είναι ευθύνη μας να βρούμε την καλύτερη δυνατή λύση. Ως πρόεδρος του Συμβουλίου θα εγείρω το ζήτημα της Τουρκίας και εκτός ΕΕ» ανέφερε.
