Κούρεμα ενός χρέους μη βιώσιμου

Διαβάστε όλες τις εξελίξεις για την κρίσιμη συνεδρίαση του Eurogroup και την άτυπη Σύνοδο των 19 κρατών-χωρών της ευρωζώνης

Ο καβγάς στην ευρωζώνη γίνεται για το πάπλωμα. Και όπου πάπλωμα, το ελληνικό χρέος και η βιωσιμότητά του.

Πίσω από το ζήτημα της εμπιστοσύνης που θέτουν οι Ευρωπαίοι εταίροι βρίσκεται η πραγματικότητα του ελληνικού χρέους και η ανάγκη απομείωσής του προκειμένου να καταστεί βιώσιμοΤο ΔΝΤ έχει ανοίξει τις τελευταίες ημέρες τα χαρτιά του και θέτει ξεκάθαρα το ζήτημα στους Ευρωπαίους: το κούρεμα είναι μονόδρομος για να μπορέσει η Ελλάδα να αποφύγει τη στάση πληρωμών και να ανταποκριθεί με επάρκεια στις τρέχουσες και μελλοντικές δανειακές της υποχρεώσεις, και κυρίως για να… πιάσουν τόπο τα λεφτά που καλούνται να δώσουν εκ νέου οι πιστωτές. Κατά τη διάρκεια τόσο της χθεσινής επεισοδιακής συνεδρίασης του Eurogroup όσο και της σημερινής, που ξεκίνησε στις 12.00 το μεσημέρι, φάνηκε ξεκάθαρα ότι στην Ευρώπη έχουν διαμορφωθεί δύο αντίπαλα μπλοκ για το συγκεκριμένο θέμα.

Στη μια πλευρά βρίσκεται η Γερμανία και οι χώρες δορυφόροι της (Φινλανδία, Σλοβακία, Λιθουανία, Λετονία), που απορρίπτουν οποιαδήποτε συζήτηση περί «κουρέματος», προτιμώντας ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ.

Ο Φινλανδός υπουργός Οικονομικών Αλεξάντερ Στουμπ αποκάλυψε πως και ο ίδιος προσήλθε στη συνεδρίαση με εντολή από την κυβέρνησή του να διαπραγματευτεί το Grexit, επικαλούμενος λόγους πολιτικής σταθερότητας της χώρας του.

Την ίδια στιγμή ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είχε έτοιμο στο συρτάρι του σχέδιο εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ για πέντε χρόνια με παράλληλη ενεργοποίηση ανθρωπιστικής βοήθειας.

Η αδιάλλακτη στάση του Βερολίνου απέναντι στην Αθήνα τόσο στο θέμα ταμπού της απομείωσης του χρέους όσο και στη λήψη σκληρότερων δημοσιονομικών μέτρων κρύβει από πίσω και μια τιμωρητική διάθεση, μια πρόθεση παραδειγματισμού όσων κρατών μελών της ευρωζώνης επιδιώξουν μελλοντικά να βαδίσουν στο ελληνικό μονοπάτι. Ήδη η Γαλλία έχει λάβει δύο φορές… άφεση αμαρτιών όσον αφορά την αδυναμία της να περιορίσει το ετήσιο έλλειμμά της στο 3% του ΑΕΠ, παίρνοντας γενναία παράταση από την Κομισιόν χωρίς ουσιαστικές ποινές.

Τα ελληνικά δάνεια σε αριθμούς:

Ιδιώτες: 76,8 δισ. ευρώ
ΔΝΤ: 32,1 δισ. ευρώ
ΕΚΤ: 20 δισ. ευρώ
ΕΤΧΣ: 130,9 δισ. ευρώ
Ευρωπαϊκά κράτη: 52,9 δισ. ευρώ

Στην άλλη πλευρά στέκεται η Ελλάδα, η οποία εμφανίζεται πλέον διατεθειμένη να λάβει σκληρά μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής με αντάλλαγμα μια δέσμευση για αναδιάρθρωση ή ακόμα και απομείωση του χρέους της.

Στο πλάι της βρίσκονται μεταξύ άλλων η Γαλλία και η Ιταλία, οι οποίες όμως δεν τάσσονται ανοιχτά υπέρ ενός κουρέματος, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα του χρέους βρίσκεται πλέον στα χέρια θεσμικών φορέων της Ευρώπης και όχι ιδιωτών (διμερή δάνεια, ΕΤΧΣ, ΕΚΤ, ΔΝΤ). Ως εκ τούτου, πέρα από τα νομικά κωλύματα ελέω ευρωπαϊκών συνθηκών, υπάρχει απροθυμία απέναντι σε μια τέτοια εξέλιξη, καθώς τα ποσά που διακυβεύονται είναι μεγάλα. Εκτιμάται πως από τα 313 δισ. ευρώ των ελληνικών δανείων μόλις τα 76,8 δισ. ευρώ βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών. Ωστόσο, τόσο ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι όσο και ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ γνωρίζουν πολύ καλά ότι χωρίς απομείωση το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο.

Ενδεικτικό των κινήσεων τακτικής όπου προβαίνουν τις τελευταίες ημέρες Ρώμη και Παρίσι αποτελεί το γεγονός ότι ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μισέλ Σαπέν είχε επιδοθεί από το πρωί του Σαββάτου σε παρασκηνιακές διαβουλεύσεις με τους ομολόγους του στην Ανατολική Ευρώπη, που βρίσκονται υπό την επιρροή της Γερμανίας, με σκοπό να τους πείσει να αλλάξουν στάση ώστε να υπάρξει συμφωνία επί των ελληνικών προτάσεων.

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την οικονομική εφημερίδα του Μιλάνου «Il Sole 24 Ore», ο Ματέο Ρέντσι σκοπεύει να διαμηνύσει στην Άνγκελα Μέρκελ: «Σταματήστε να ταπεινώνετε την Ελλάδα», καθιστώντας της σαφές ότι πρέπει να δοθεί άμεση λύση στο ελληνικό ζήτημα, προκειμένου να μπορέσει η Ελλάδα να επιστρέψει το γρηγορότερο δυνατόν στη χρηματοοικονομική ομαλότητα.

Στα σκοινιά η Αθήνα

Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα παραμένει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Το κλίμα είναι πολύ βαρύ για την Αθήνα και τα περιθώρια ελιγμών για τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και σήμερα ελάχιστα.

Δεν θα πραγματοποιηθεί τελικά η Σύνοδος Κορυφής των 28 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς οι πιθανότητες για ένα κοινό ανακοινωθέν του Eurogroup προς την κατεύθυνση της συμφωνίας είναι ελάχιστες
Ενδεικτικό του κλίματος πόλωσης που διαμορφώθηκε στη χθεσινή συνεδρίαση αποτελεί το γεγονός ότι ελήφθη η απόφαση να μην πραγματοποιηθεί τελικά η Σύνοδος Κορυφής των 28 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ήταν προγραμματισμένη για τις 7.00 σήμερα το απόγευμα, λόγω των ελάχιστων πιθανοτήτων που υπάρχουν για ένα κοινό ανακοινωθέν του Eurogroup προς την κατεύθυνση της συμφωνίας.

Με τη Φινλανδία να τορπιλίζει τις διαπραγματεύσεις, ζητώντας από τον υπουργό Οικονομικών της χώρας Άλεξ Στουμπ να μην υπογράψει ένα τρίτο ελληνικό πακέτο, και το Βερολίνο να προτάσει τη λύση ενός Grexit 5ετούς διάρκειας με παράλληλη χορήγηση ανθρωπιστικής βοήθειας, η ελληνική κυβέρνηση παραμένει αντιμέτωπη με την αμφισβήτηση. Το μήνυμα που εστάλη από τους Ευρωπαίους εταίρους είναι ξεκάθαρο: «Ζητείται εμπιστοσύνη». Η ανησυχία αρκετών κρατών μελών για το κατά πόσο μπορεί τελικά η κυβέρνηση να περάσει τα μέτρα που προτείνει εντείνεται και από όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης στη Βουλή και την απώλεια της δεδηλωμένης για τον Αλέξη Τσίπρα λόγω των διαρροών στον ΣΥΡΙΖΑ.

Σε μια προσπάθεια να καλυφθεί το χάσμα της αμφισβήτησης, οι Ευρωπαίοι εταίροι άσκησαν έντονες πιέσεις στην ελληνική πλευρά να προχωρήσει άμεσα σε πράξεις, ήτοι στην ψήφιση νομοσχεδίων με fast track διαδικασίες μέσα στην εβδομάδα (εργασιακά, Ασφαλιστικό, αλλαγές στον ΦΠΑ και ιδιωτικοποιήσεις).

Σφοδρή αντιπαράθεση Ντράγκι-Σόιμπλε

Η θυελλώδης ατμόσφαιρα στη χθεσινή συνεδρίαση έγινε ακόμα χειρότερη λόγω της σκληρής αντιπαράθεσης μεταξύ του προέδρου της ΕΚΤ και του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας. Η κόντρα αυτή αποτέλεσε και την αιτία διακοπής της συνεδρίασης.

Ειδικότερα, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε διέκοψε τον Μάριο Ντράγκι τη στιγμή που ο Ιταλός τραπεζίτης αναφερόταν στο ελληνικό πρόβλημα, λέγοντάς του: «Μη με περνάς για ανόητο». Θέλοντας να αποκλιμακώσει την ένταση, ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ ανακοίνωσε την ίδια στιγμή ότι η συνεδρίαση θα διακοπεί και θα συνεχιστεί σήμερα στις 12.00 το μεσημέρι.

Πληροφορίες ανέφεραν επίσης ότι η συζήτηση γενικώς ήταν έντονη και ότι υπήρξαν μερικές χώρες της ευρωζώνης οι οποίες δεν έδειξαν καμία διάθεση διαβούλευσης με την ελληνική πλευρά.

Διπλωματικές πηγές ανέφεραν από τις Βρυξέλλες ότι, εκτός από την προγραμματισμένη για την ερχόμενη Δευτέρα τακτική Σύνοδο του Eurogroup, κατά πάσα πιθανότητα θα πραγματοποιηθεί μια ακόμη την ερχόμενη Τετάρτη ή Πέμπτη. Ως τότε θα πρέπει να έχουν εγκριθεί από τη Βουλή των Ελλήνων νομοθετικές πράξεις σχετικές με το συνταξιοδοτικό σύστημα και τον ΦΠΑ στην Ελλάδα.

Επιμέλεια: Μάριος Βελέντζας

Διαβάστε επίσης: