Το 40% των περίπου 60 εκατομμυρίων εκτοπισμένων παγκοσμίως, προέρχονται από τις αραβικές χώρες, σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Κάρνεγκι για τη Μέση Ανατολή. Οι προκλήσεις της μετανάστευσης αποτέλεσαν αντικείμενο συζήτησης στην πρώτη μέρα της 4ης Ευρωαραβικής Συνόδου την Τρίτη, που διεξάγεται στην Αθήνα.
Ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Γιώργος Κουμουτσάκος, παρατήρησε ότι «αν υπάρχει ένα θέμα που καλύπτει οριζόντια το ζήτημα της συνεργασίας Ευρώπης και αραβικού κόσμου, αυτό είναι το προσφυγικό, γιατί αγγίζει την οικονομία, την εφαρμογή του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου, τις διεθνείς συμβάσεις για το σεβασμό των δικαιωμάτων, τις σχέσεις μεταξύ των κρατών».
Στη συνέχεια υπογράμμισε ότι «αναγνωρίζουμε το βάρος που σηκώνει η Τουρκία με 4 εκατομμύρια μετανάστες και πρόσφυγες, αλλά και η Τουρκία πρέπει να αναγνωρίσει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να παράγει θετικές πολιτικές υπό το βάρος απειλών και εκβιασμών». Μετά την επέμβαση της Τουρκίας στη Συρία και την ένταση που καλλιέργησε στην Ανατολική Μεσόγειο – εξήγησε ο κ. Κουμουτσάκος – «διαμορφώθηκε βαρύ κλίμα και γι’ αυτό δεν υπήρχε αποτέλεσμα στο πρόσφατο Συμβούλιο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Πρόσθεσε δε, ότι «τους τελευταίους τέσσερις μήνες έχουμε καταγράψει έντεκα με δώδεκα δηλώσεις ανώτατων Τούρκων αξιωματούχων, ότι αν η Ευρώπη δεν βοηθήσει, θα κατακλυστούν οι ευρωπαϊκές χώρες με πρόσφυγες» και γι’ αυτό «πρέπει να ετοιμαστούμε για όλα τα σενάρια, αυτό οφείλει να κάνει κάθε κράτος».
Ο κ. Κουμουτσάκος άσκησε κριτική και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, λέγοντας: «Θα ήθελα τα πράγματα να είναι πιο γρήγορα στις Βρυξέλλες και η μετάβαση στη νέα Κομισιόν επιβαρύνει χρονικά τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου. Μέχρι να γίνει αυτό, η ΕΕ οφείλει να ενισχύσει την ισοκατανομή των βαρών και τον μηχανισμό επιστροφών».
Στο εσωτερικό επίπεδο, ο ίδιος διευκρίνισε ότι «ορθώς η κυβέρνηση της ΝΔ προέταξε το μεταναστευτικό ζήτημα, γιατί στους τέσσερις μήνες διακυβέρνησής της, το προφίλ των αφίξεων παρουσίασε μια αυξητική τάση ως προς τους μετανάστες και σταθερή και μειωτική τάση ως προς τους πρόσφυγες. Γι’ αυτό προτάσσουμε στον ορισμό το μεταναστευτικό, αλλά συμπληρώνουμε και με το προσφυγικό».
Τέλος, σχετικά με την ανάληψη της ευθύνης συντονισμού της αποσυμφόρησης των νησιών εκ μέρους το υφυπουργού Εθνικής Άμυνας, ο κ. Κουμουτσάκος διευκρίνισε ότι ήδη από την προηγούμενη κυβέρνηση το υπουργείο Εθνικής Άμυνας είχε αναλάβει την αρμοδιότητα για τη σίτιση και στέγαση των προσφύγων. «Τίποτα δεν αλλάζει, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη έχει αναλάβει το εσωτερικό μέτωπο διαχείρισης του ζητήματος και η εξωτερική διάσταση του προσφυγικού -μεταναστευτικού είναι το δικό μου πεδίο δράσης, του αναπληρωτή υπουργού», πρόσθεσε.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος, υπογράμμισε ότι «καμία χώρα στην Ευρώπη δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της το πολύπλοκο μεταναστευτικό -προσφυγικό φαινόμενο. Πρέπει να έχουμε ενιαία λύση, γιατί αλλιώς, όλο το βάρος θα πέσει στους ώμους των κρατών πρώτης γραμμής». Σχολίασε εξάλλου, ότι «μέχρι σήμερα η Ευρώπη έχει αποτύχει να δώσει απάντηση στο θέμα της αλληλεγγύης» και εξέφρασε την ανάγκη για αναθεώρηση του Δουβλίνου. Πρόσθεσε δε, ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ «μπόρεσε να ανταποκριθεί στο βάρος μιας τέλειας καταιγίδας, που προέκυψε από τον συνδυασμό της οικονομικής κρίσης και της μεγαλύτερης έκρηξης ροών που είχε αντιμετωπίσει η Ευρώπη – και αυτό το έκανε με σεβασμό στη Συνθήκη της Γενεύης».
Η διευθύντρια του Κέντρου Μεσογειακής Ολοκλήρωσης της Παγκόσμιας Τράπεζας, Μπλάνκα Μορένο-Ντόντσον, τόνισε ότι το ζήτημα είναι πώς να μειώσουμε το κόστος της τακτικής μετανάστευσης και να μεγιστοποιήσουμε τις ευκαιρίες που προσφέρονται. «Ανάλογα με το μέγεθος των αφίξεων, πριν από κάθε άφιξη, υπάρχει πίεση στις τοπικές κοινότητες για προσφορά υπηρεσιών, και δημιουργούνται συγκρούσεις λόγω της πίεσης αυτής. Όμως δημιουργούνται και θέσεις εργασίας για τον τοπικό πληθυσμό. Είναι σημαντικό να αναζητήσουμε την κοινωνική συνοχή, καθώς και λύσεις που θα δώσουν την ισορροπία μεταξύ των αστικών και περιφερειακών περιοχών».
Τέλος, ο Αλφόνσο Λουσίνι Ματέλο, ειδικός πρεσβευτής του υπουργείου Εξωτερικών της Ισπανίας, παρατήρησε ότι πρέπει να γίνει σαφές ότι η μετανάστευση δεν είναι συγκυριακό φαινόμενο. Υπάρχουν στιγμές κρίσης και στιγμές ηρεμίας, αλλά «η μετανάστευση πάντα θα υπάρχει, και είναι χαρακτηριστικό του παγκοσμιοποιημένου κόσμου». Συμπλήρωσε δε, ότι «η μετανάστευση δεν πρέπει να θεωρείται απειλή αλλά ένα φυσικό φαινόμενο που πρέπει να διαχειριστούμε με ολιστική και ρεαλιστική προσέγγιση».
