Με την υπουργό Εσωτερικών, Νίκη Κεραμέως, να τονίζει ότι η Πολιτεία «θέλει τους καλύτερους για επικεφαλής στις καίριες θέσεις του δημόσιου τομέα» και την αντιπολίτευση να εκφράζει ενστάσεις, ξεκίνησε στην αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή η συζήτηση και επεξεργασία του νομοσχεδίου για το νέο πλαίσιο Επιλογής Διοικήσεων των Φορέων του Δημοσίου και Ενίσχυση της Αποτελεσματικότητάς τους.
Από την αρχή της ομιλίας της, η κυρία Κεραμέως έσπευσε να αναφερθεί στους στόχους του νομοσχεδίου λέγοντας πως κύρια επιδίωξή του είναι να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη και το αίσθημα δικαίου προς το Κράτος, να σηματοδοτηθεί η αλλαγή νοοτροπίας στη δημόσια διοίκηση και να «ξαναχτιστεί» η σχέση σεβασμού με τους πολίτες. «Να είναι βέβαιοι, όλες και όλοι, ότι σεβόμαστε τα χρήματα του φορολογούμενου, σεβόμαστε την ανάγκη τους για ποιοτική εξυπηρέτηση, σεβόμαστε την απαίτησή τους για διαφάνεια και αξιοκρατία», υπογράμμισε η αρμόδια υπουργός, παρουσιάζοντας στην Επιτροπή το νέο Πλαίσιο επιλογής Διοικήσεων Φορέων του Δημοσίου.
«Προτείνεται ένα νέο, ευέλικτο και πιο στοχευμένο σύστημα επιλογής και αξιολόγησης των Διοικήσεων των Φορέων του δημόσιου τομέα, το οποίο εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού για μεταρρυθμιστικές τομές στη Δημόσια Διοίκηση, με στόχο την βέλτιστη αξιοποίηση του πολύτιμου ανθρώπινου δυναμικού μας, των γνώσεων και της εμπειρίας του, ώστε να μπορούμε να παρέχουμε πιο ποιοτικές, πιο αποτελεσματικές υπηρεσίες στους πολίτες είπε η κυρία Κεραμέως και τόνισε ότι εισάγει σειρά καινοτομιών και κινείται σε δύο άξονες, τόνισε, σημειώνοντας ότι αφ’ ενός, αναβαθμίζει τη διαδικασία επιλογής των διοικήσεων, αφ’ ετέρου διαμορφώνει ένα νέο πλαίσιο στοχοθεσίας και αξιολόγησης.
Ως προς το σκέλος επιλογής διοικήσεων φορέων του Δημοσίου, αναλυτικά ενημέρωσε ότι:
– Η διαδικασία υπάγεται πλέον στο Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού, για ενίσχυση της διαφάνειας και της αντικειμενικότητας.
– Οι Φορείς ομαδοποιούνται, ανάλογα με το εύρος και το είδος των αρμοδιοτήτων τους και οι διαδικασίες διαφοροποιούνται πχ για την επιλογή επικεφαλής φορέα εθνικής εμβέλειας και φορέα τοπικής εμβέλειας.
• Αυξάνονται οι απαιτήσεις για τυπικά προσόντα. Όλοι οι υποψήφιοι πρέπει να κατέχουν υποχρεωτικά πτυχίο ανώτατης εκπαίδευσης, πολύ καλή ή καλή, κατά περίπτωση, γνώση ξένης γλώσσας και ανά περίπτωση εργασιακή εμπειρία με συνάφεια στο αντικείμενο ενδιαφέροντός τους.
• Διεξάγεται τεστ δεξιοτήτων των υποψηφίων για συγκεκριμένες ομάδες φορέων. Διασφαλίζεται, έτσι, η καταλληλότητα των υποψηφίων για τις προκηρυσσόμενες θέσεις, καθώς διακριβώνεται με αξιόπιστο και αντικειμενικό τρόπο ότι μπορούν να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους.
• Εξορθολογίζονται οι διαδικασίες επιλογής. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι προγραμματίζεται να εκδοθεί μία ενιαία προκήρυξη για τους 120 διοικητές νοσοκομείων αντί για 120 ξεχωριστές προκηρύξεις και 120 ξεχωριστές διαδικασίες. Με τον τρόπο αυτό εξοικονομούνται ανθρώπινοι πόροι, εργατοώρες, χρόνος και δημόσιο χρήμα.
Ως προς τον δεύτερο άξονα του νομοσχεδίου, ο οποίος εδράζεται στη σταθερή στοχοθεσία και αξιολόγηση για τις νέες Διοικήσεις Φορέων του Δημοσίου, προβλέπεται:
• Η κατάρτιση ετησίων σχεδίων δράσης για κάθε Φορέα, τα οποία περιλαμβάνουν προγραμματισμό δράσεων, καινοτομίες, ποιοτικούς και συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους, τα οποία θα εγκρίνονται από τον αρμόδιο υπουργό
• Οι Διοικήσεις να υπογράφουν συμβόλαιο απόδοσης, το οποίο θα αναφέρει συγκεκριμένες δράσεις και στόχους και το οποίο θα αναρτάται στην ιστοσελίδα του εποπτεύοντος Υπουργείου.
• Αξιολόγηση Διοικήσεων σε ετήσια βάση και, ανάλογα με την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί, να δίνεται η δυνατότητα ανταμοιβής – bonus παραγωγικότητας, ενώ ο αρμόδιος υπουργός μπορεί να αποφασίσει την άμεση λήξη της θητείας τους σε περίπτωση μη επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί.
• Εργαζόμενοι στους φορείς, προϊστάμενοι οργανικών μονάδων, να μπορούν να υποβάλουν τη γνώμη τους για την απόδοση του επικεφαλής και οι γνώμες αυτές θα λαμβάνονται υπόψη από τον Υπουργό, στο πλαίσιο της ετήσιας αξιολόγησης.
Καταληκτικά στην ομιλία της η υπουργός Εσωτερικών, υπογράμμισε ότι αυτό το νομοσχέδιο μηνυματοδοτεί εντός και εκτός Ελλάδας ότι οι καλύτεροι μπορούν να τεθούν επικεφαλής στις καίριες θέσεις του δημόσιου τομέα «ότι μας ενδιαφέρει να εξυπηρετήσουμε τον πολίτη και όχι να διορίσουμε τον πολιτευτή, ότι το Κράτος μπορεί και θέλει να είναι σύγχρονο, καινοτόμο, ορθολογικό, δίκαιο». «Ας ξεπεράσουμε κόμματα και χρώματα» είπε και κάλεσε το πολιτικό σύστημα της χώρας “να στείλουμε ένα μήνυμα ότι η Πολιτεία θέλει τους καλύτερους στις καίριες αυτές θέσεις ευθύνης, ότι επιλέγουμε να βάλουμε όλοι μαζί πρόσθετα φίλτρα αξιοκρατίας, διαφάνειας, αντικειμενικότητας για ένα καλύτερο Δημόσιο, για μία καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη».
Τα κόμματα της Αντιπολίτευσης
Για κούφιες υποσχέσεις «περί δήθεν αποκομματικοποίησης» της Δημόσιας Διοίκησης, κατηγόρησε την κυβέρνηση η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Ραλλία Χρηστίδου και παρατήρησε ότι το ζήτημα της επιλογής διοικήσεων εντάσσεται διαχρονικά στο γενικότερο πρόβλημα της κυριαρχίας του υπερτροφικού πολιτικού συστήματος σε βάρος του ισχνού διοικητικού συστήματος.
Καταλόγισε στην κυβέρνηση της ΝΔ ότι από το 2019 και έπειτα προώθησε την κατάργηση του συστήματος του ν.4369/2016 όπως και τη σύσταση υπηρεσιακών γραμματέων, ενώ την επόμενη χρονιά, έφερε στη Βουλή και ψήφισε το ν.4735/2020, τον οποίο σήμερα αντικαθιστά «κάτι που συνιστά την πιο καθαρή ομολογία αποτυχίας».
Υποστήριξε ότι πρόκειται για ένα νομοσχέδιο γενικόλογο, χωρίς σαφή χρονοδιαγράμματα και στόχους, το οποίο απλά περιπλέκει την υπάρχουσα γραφειοκρατία στις ανώτατες βαθμίδες της ιεραρχίας στη δημόσια διοίκηση, ενώ σκοπός του είναι να ελέγξει ο κύκλος του πρωθυπουργού τις διοικήσεις, συνεπώς και την απόδοση, των κύριων οργανισμών-φορεών του δημόσιου τομέα.
Συνοπτικά αναφέρθηκε σε «βασικές αστοχίες και ελλείψεις ενός πολλαπλά προβληματικού κατά τ’ άλλα νομοσχεδίου», το οποίο – όπως είπε – θέτει ελάχιστα απαιτούμενα προσόντα για να γίνει κανείς διοικητής, συγκροτεί Επιτροπές αξιολόγησης με σαφή κυβερνητική πλειοψηφία, καθιερώνει προβληματική μοριοδότηση, ενώ οι μεταβατικές διατάξεις είναι ευνοιοκρατικές υπέρ των κατεχόντων αυτές.
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, Παναγιώτης Δουδωνής, υποστήριξε ότι το νομοσχέδιο λειτουργεί «σαν φύλλο συκής για τον πελατειασμό» κι επιπλέον λειτουργεί και ως μια «διαδικαστικοποίηση της επιλογής των ημετέρων». «Πρόκειται για νομιμοποίηση του πελατειακού κράτους με διαδικαστικές ψευδοεγγυήσεις. Και εμείς δεν έχουμε καμία διάθεση και πολιτική βούληση να νομιμοποιήσουμε μια τέτοια νοοτροπία, πόσο μάλλον να συναινέσουμε στην απόκρυψή της μέσα από διαδικασίες που τιτλοφορούνται αντικειμενικές αλλά είναι βαθιά ευνοιοκρατικές» είπε. Αναφέρθηκε δε στην προηγούμενη θητεία της κυβέρνησης και ισχυρίστηκε ότι μόνο βήματα προς τα πίσω έχει να επιδείξει αφού οι επιλογές διοικητών νοσοκομείων, που έγιναν τελικώς δεν ανταποκρινόταν στις διακηρύξεις ότι δεν θα τοποθετούνται στο ΕΣΥ βουλευτές που απέτυχαν να εκλεγούν και ότι θα γίνουν προσπάθειες να επιστρέψουν οι νέοι στη χώρα μας που αποχώρησαν εξαιτίας brain drain. Ο κ. Δουδωνής, τέλος είπε ότι το ΠΑΣΟΚ ως «θεματοφύλακας και αυθεντικός υποστηρικτές της εκσυγχρονιστικής προσπάθειας της χώρας», δεν θα δεχθεί να βαφτίζεται ο πελατειασμός «εκσυγχρονισμός», διότι κάτι τέτοιο προσκρούει και στην κοινή λογική.
Εκ μέρους του ΚΚΕ, ο ειδικός αγορητής, Κωνσταντίνος – Βασίλειος Μεταξάς, επικέντρωσε την κριτική του στο ποιά πολιτική θα εφαρμόσουν οι διοικητές και επισήμανε ότι η κυβέρνηση, με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο, επιχειρεί να προσαρμόσει το θεσμικό πλαίσιο που διέπει το σύστημα επιλογής διοικήσεων των φορέων του δημόσιου τομέα σε ακόμη πιο αντιδραστική κατεύθυνση.
«Επιδιώκει να βάλει μπροστά τις διοικήσεις με πιο ενεργό ρόλο ώστε να επιταχύνει την εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής της και με το καρότο και με το μαστίγιο, όμως πρόκειται και για μία εξέλιξη που πρέπει να προβληματίσει ιδίως τους εργαζόμενους στο δημόσιο τομέα» είπε ο κ. Μεταξάς και έφερε ως παράδειγμα την δυνατότητα που παρέχεται για απόλυση όσων διοικήσεων δεν πιάνουν τους στόχους.
«Το νομοσχέδιο, μπορεί να φαίνεται ότι επιδιώκει να κατοχυρώσει και την αξιολόγηση και την αξιοκρατία, έχει όμως εκείνες τις ασφαλιστικές δικλείδες όπου στην πραγματικότητα μπορεί να επιλέγονται οι άριστοι της κυβέρνησης στο τέλος. Και γι’ αυτό δίνεται αυτή η δυνατότητα της τελικής επιλογής από τον εκάστοτε υπουργό αλλά φυσικά και αυτό εξασφαλίζεται με την συγκρότηση των επιτροπών καθώς και με τις εξετάσεις και τη συνέντευξη. Σε καμία περίπτωση η πρόβλεψη για γραπτές εξετάσεις δεν διασφαλίζει το αδιάβλητο των εξετάσεων αυτών, όπως ακριβώς και η συνέντευξη είναι καθαρά υποκειμενική για εκείνους οι οποίοι παίρνουν τη συνέντευξη και την αξιολογούν» υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Παύλος Σαράκης.
Από τους «Σπαρτιάτες», ο ειδικός αγορητής Ιωάννης Κόντης, είπε ότι πρόκειται για ένα νομοσχέδιο, το οποίο εάν βάλουμε τη σωστή βάση, είναι κάτι που θέλουμε γενικά οι Έλληνες, καθώς πρέπει να σταματήσουν οι διορισμοί «ημετέρων», χαιρέτισε επί της αρχής του το πλαίσιο αυτό και επιφυλάχθηκε για περισσότερες λεπτομέρειες στις επόμενες συνεδριάσεις των επιτροπών.
Ο Γ. Αποστολάκης, ειδικός αγορητής της «Νίκης» ανέφερε ότι το υπό ψήφιση νομοσχέδιο έρχεται να αντικαταστήσει τις αποτυχημένες ρυθμίσεις του προηγούμενου νόμου και υποστήριξε ότι ναι μεν καταργεί τους απευθείας κυβερνητικούς διορισμούς και θεσπίζει στάδια στη διαδικασία επιλογής, πλην όμως και πάλι κυριαρχεί η κυβέρνηση, αφού στην επιτροπή για την επιλογή των τριών επικρατέστερων υποψηφίων, θα πλειοψηφούν τα κυβερνητικά στελέχη και θα μειοψηφούν οι ανεξάρτητες Αρχές.
Από την «Πλεύση Ελευθερίας», η Ελένη Καραγεωργοπούλου, ειδική αγορήτρια, είπε πως ενώ το κόμμα της θα ήθελε να δει θετικά το νομοσχέδιο, τελικά το αντιμετωπίζει με προβληματισμό και επιφυλακτικότητα, γιατί τα πεπραγμένα της κυβέρνησης, έχουν αποδείξει ότι η αντικειμενικότητα, η διαφάνεια, η αμεροληψία και η αξιοκρατία, δεν έχουν τηρηθεί. Αφού προχώρησε σε παρατηρήσεις και εξέφρασε προβληματισμό επί συγκεκριμένων άρθρων, επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί αναλυτικά στις επόμενες συνεδριάσεις.
Απάντηση Κεραμέως
Η κυρία Κεραμέως απευθυνόμενη στην Αντιπολίτευση και σχολιάζοντας τη στάση της απέναντι στο νομοσχέδιο παρατήρησε ότι έως τώρα τα κόμματα δεν φαίνεται να έχουν πάρει ξεκάθαρη θέση, πλην του ΣΥΡΙΖΑ «ο οποίος» – όπως είπε – «χθες κατέκρινε το γεγονός ότι οι επικεφαλής των φορέων αυτών επιλέγονται στο τέλος από τον υπουργό».
«Λέτε γιατί να επιλέγει ο υπουργός;», είπε προς την εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ και απάντησε σχετικά: «Δεν λέτε ότι ο υπουργός επιλέγει από αυτούς που έχουν ήδη περάσει επιτυχώς τα αυστηρά on-off κριτήρια, το τεστ δεξιοτήτων, όλη τη διαδικασία ΑΣΕΠ. Δεν λέτε ότι ο υπουργός έχει την πολιτική ευθύνη του συγκεκριμένου φορέα και θα κληθεί να συνεργαστεί πολύ στενά με αυτόν Πάνω από όλα όμως, δεν λέτε ότι με τον δικό σας νόμο, νόμο ΣΥΡΙΖΑ, προβλεπόταν ο υπουργός να επιλέγει τον επικεφαλής από τριπλάσιο αριθμό υποψηφίων. Και αυτό που επίσης δεν λέτε είναι ότι ο νέος σας αρχηγός θέλει οι διοικητές των νοσοκομείων να εκλέγονται από τη βάση του προσωπικού, άρα να είναι οι συνδικαλιστές».
