Με τη σφαγίδα ΗΠΑ και με την παρουσία του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών πραγματοποιείται την Τετάρτη 20 Μαρτίου στην Ιερουσαλήμ η συνάντηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου, του Αλέξη Τσίπρα και του Νίκου Αναστασιάδη, προκειμένου να συζητηθούν θέματα ενεργειακής ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, θέματα τρομοκρατίας αλλά και για τη μελλοντική κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου EastMed.
Η συνάντηση θεωρείται υψηλής προτεραιότητας για την αμερικανική διπλωματία αλλά και υψηλής στρατηγικής σημασίας για την Ελλάδα και την Κύπρο. Εδώ και πολλούς μήνες προετοιμαζόταν σε διπλωματικό επίπεδο αυτό το ραντεβού, το οποίο προγραμματιζόταν να πραγματοποιηθεί στην Κρήτη. Η τελική επιλογή της Ιερουσαλήμ έχει και αυτή τη σημασία της, αφού ο Μπενιαμίν Νετανιάχου βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο και η παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού, του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, ερμηνεύονται ως υποστήριξη στο πρόσωπό του.
Η σύνοδος της Ιερουσαλήμ για τα ενεργειακά ζητήματα πραγματοποιείται σε μία στιγμή κλιμάκωσης της επιθετικής, έστω και προεκλογικά, ρητορικής της Τουρκίας, η οποία επιδιώκει να αποσπάσει ενεργειακό μερίδιο στην Ανανατολική Μεσόγειο απειλώντας να αρχίσει γεωτρήσεις με δικό της εξοπλισμό στο οικόπεδο 6 της Κυπριακής ΑΟΖ. Μέχρι τώρα οι απειλές δεν έχουν υλοποιηθεί αλλά η επιθετική ρητορική παραμένει και ενδεχομένως να κλιμακώνεται.
Είναι δεδομένο ότι οι Αμερικανοί αλλά και οι Γάλλοι προχωρούν στους σχεδιασμούς τους για την ασφάλεια της Αν. Μεσογείου, θέτοντας προς το παρόν και τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα την Τουρκία εκτός παιγνίου. Η συνάντηση των ηγετών Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ ερμηνεύεται ως ένα ακόμη «σκαλοπάτι», για ένα «μίνι» ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο υπό την ομπρέλα των ΗΠΑ αλλά και με την ενεργή παρουσία της Γαλλίας.
ΗΠΑ και Γαλλία βρίσκονται αυτήν την ώρα σε διαπραγματεύσεις με την Κύπρο προκειμένου να υπογραφούν συνθήκες στρατηγικής σημασίας με ότι και αν αυτό συνεπάγεται. Όσον αφορά τη Γαλλία τα πράγματα είναι ενδεχομένως πιο προχωρημένα, αφού το Παρίσι επιδιώκει μια μόνιμη παρουσία, με ναυτικές διευκολύνσεις στη Νότια Κύπρο, ενδεχομένως και αεροπορικές διευκολύνσεις πιθανότατα με επίκεντρο την Πάφο.
Όλα τα παραπάνω καθιστούν το ραντεβού της Ιερουσαλήμ ιστορικό.
Όσον αφορά τώρα τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed, ενώ εχει αποφασιστεί σε πολιτικό επίπεδο η κατασκευή του, υφίστανται ακόμη τεχνικά προβλήματα. Εσχάτως προέκυψε και πρόβλημα με την περιοχή της Νοτίου Ιταλίας (Απουλία), όπου κατά τα σχέδια θα καταλήξει ο αγωγός αυτός, διασχίζοντας την Αν. Μεσόγειο, την Κρήτη, τη Δυτική Ελλάδα εώς και την Ηγουμενίτσα και στη συνέχεια το Ιόνιο και την Αδριατική.
Η περιφέρεια τη Απουλίας, η οποία ελέγχεται πολιτικά από το κίνημα των Πέντε Αστέρων αρνείται να φιλοξενήσει τον αγωγό για περιβαλλοντικούς λόγους. Πρόκειται για ένα ζήτημα που αναμένεται να επιλυθεί στο άμεσο μέλλον.
Παρ’ όλα αυτά στην Ιερουσαλήμ θα συζητηθεί και το ζήτημα του EastMed και ενδεχομένως να υπογραφεί προσύμφωνο με τη συμβολή των ΗΠΑ.
Για τη σημασία της συνάντησης αυτής και τις στρατηγικές όσο και τις οικονομικές επιπτώσεις της τριμερούς συνεργασίας με τη σύμφωνη γνώμη των ΗΠΑ, μίλησε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρέσβης του Ισραήλ στη Λευκωσία, Σάμι Ρέβελ.
«Οι σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου, καθώς και η τριμερής συνεργασία με την Ελλάδα υπερβαίνουν τις συγκεκριμένες θέσεις των πολιτικών κομμάτων. Οι δεσμοί μας βασίζονται στη βαθιά φιλία και στον αμοιβαίο σεβασμό, σε κοινές αξίες και στο όραμα που μοιραζόμαστε από κοινού για το μέλλον», είπε ο Ισραηλινός πρέσβης, αναφερόμενος σε ένα «μέλλον σταθερότητας, ασφαλείας και ευημερίας».
Πρόσθεσε δε, ότι «από κοινού με άλλες χώρες που μοιραζόμαστε το ίδιο σκεπτικό, πρέπει να αντιμετωπίσουμε σημαντικές προκλήσεις, ιδιαίτερα τους αυξανόμενους κινδύνους της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού» και σημείωσε ότι είναι ζωτικής σημασίας να αναληφθούν κοινές προσπάθειες για να δοθούν απαντήσεις για μελλοντικές ανάγκες. «Ως στενοί γείτονες θα συνεχίσουμε να σταθεροποιούμε τη συνεργασία μας», υπογράμμισε.
Κατά την Τριμερή Σύνοδο της Μπερ Σέβα, οι τρεις πλευρές είχαν καταλήξει στο κείμενο της διακρατικής συμφωνίας που θα διευκόλυνε την προώθηση και υλοποίηση του αγωγού EastMed.
Ερωτηθείς αναφορικά με το μέλλον του συγκεκριμένου έργου, ο πρέσβης τόνισε ότι ο EastMed αποτελεί «ένα σημαντικό όραμα και μια στρατηγική επιλογή» και μπορεί να συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια και στη διαφοροποίηση της ενεργειακής προμήθειας στην Ευρώπη. Υπογραμμίζει το γεγονός ότι ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ, Ντέιβιντ Φρίντμαν, ήταν παρών σε εκείνη τη Σύνοδο, εκφράζοντας την υποστήριξη των ΗΠΑ γα το έργο.
«Συνεχίζουμε, επίσης, να διερευνούμε κι άλλα μεγάλα ενεργειακά πρότζεκτ», είπε ο πρέσβης του Ισραήλ, σημειώνοντας ως πολύ σημαντικό πεδίο συνεργασίας την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης.
Ερωτηθείς τέλος για το μήνυμα του Ισραήλ προς την Άγκυρα αναφορικά με ενέργειες στην ΑΟΖ της Κύπρου, ο κ. Ρέβελ υπενθύμισε ότι σε προηγούμενες Συνόδους, οι τρεις χώρες είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους σε κάθε ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο που θα μπορούσε να προκαλέσει ανησυχία για την σταθερότητα, να οδηγήσει στην παραβίαση του διεθνούς δικαίου ή θα είναι αντίθετη με τις σχέσεις καλής γειτονίας.
«Όπως είχαμε δηλώσει στο παρελθόν, το Ισραήλ ξεκάθαρα σέβεται το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ενάσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη», τόνισε ο πρέσβης, υπενθυμίζοντας τέλος τη συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ που υπεγράφη μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου το 2010.
