Σε έντονο κλίμα αναμένεται να πραγματοποιηθεί σήμερα η Σύνοδος Ε.Ε. – Τουρκίας στη Βάρνα της Βουλγαρίας, καθώς, ως φαίνεται, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα τηρήσει αυστηρή στάση.
Ο Ερντογάν αναμένεται να ασκήσει πιέσεις ως προς το προσφυγικό, ενώ Κύπρος και Ελλάδα έχουν διαμηνύσει προς την Άγκυρα ότι από την ίδια εξαρτάται κατά πόσο θα ικανοποιηθούν οι διεκδικήσεις της.
Βέβαιο θεωρείται πως ο Τούρκος πρόεδρος θα επιχειρήσει στη Βάρνα να επιβάλει τους όρους του, προτάσσοντας την προάσπιση των συμφερόντων των Τουρκοκυπρίων στην κυπριακή ΑΟΖ.
Ο Ερντογάν αναμένεται να ασκήσει πιέσεις ως προς το προσφυγικό, ενώ Κύπρος και Ελλάδα έχουν διαμηνύσει προς την Άγκυρα ότι από την ίδια εξαρτάται κατά πόσο θα ικανοποιηθούν οι διεκδικήσεις τηςΟ πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας σε δηλώσεις του ανέφερε ότι κατά τη Σύνοδο της Βάρνας θα δοκιμαστεί ο σεβασμός της Τουρκίας στις υποχρεώσεις της έναντι της Ε.Ε., περιλαμβανομένης και της Κύπρου. Σημείωσε ακόμα πως η Άγκυρα τίθεται σήμερα ενώπιον των ευθυνών της σε ό,τι αφορά στις υποχρεώσεις της προς την Κύπρο, «στην προοπτική της πορείας που θέλησε κάποια στιγμή να χαράξει προκειμένου να ενσωματωθεί με την Ευρώπη».
Αυστηρό μήνυμα προς την Τουρκία να σταματήσει τις παράνομες ενέργειες στο Αιγαίο και στην Κύπρο έστειλε χθες από τα Ψαρά ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.
Ο κ. Τσίπρας κάλεσε την Τουρκία να σεβαστεί τους κανόνες που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο, λέγοντας ότι πρέπει «να κατανοήσει ότι στον 21ο αιώνα την ευημερία και την πρόοδο ενός λαού δεν τις διασφαλίζουν οι προκλήσεις και οι εθνικιστικές κορώνες αλλά ο αλληλοσεβασμός με τους γείτονες και η διαρκής επιδίωξη επίλυσης των διαφορών».
Ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία έστειλε και ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος. «Είμαστε λαός της ειρήνης, της φιλίας και της δημοκρατίας. Αυτό προϋποθέτει τον πλήρη σεβασμό του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου από όλους» σημείωσε.
Την ίδια ώρα, σε υψηλούς τόνους συνεχίζει τη ρητορική του ο Ταγίπ Ερντογάν στον απόηχο της καταδίκης της πολιτικής της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ ετοιμάζεται για την ευρωτουρκική Σύνοδο Κορυφής στη Βάρνα σήμερα. «Θα οικοδομήσουμε οπωσδήποτε τη μεγάλη και ισχυρή Τουρκία» ανέφερε σε ομιλία του στη Σαμψούντα.
Οι διεκδικήσεις της Άγκυρας
Ο Τούρκος πρόεδρος θα κινηθεί σε υψηλούς τόνους για επικοινωνιακούς λόγους – αλλά και ουσιαστικούς. Προτίθεται να μιλήσει με σκληρή γλώσσα, απαντώντας στις επικριτικές αναφορές της Ε.Ε., όπως καταγράφηκαν στα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, για τις τουρκικές προκλήσεις. Μεταξύ άλλων το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών έχει συντάξει έγγραφο με τέσσερις δήθεν ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις των Βρυξελλών προς την Άγκυρα. Στόχος είναι η δημιουργία οδικού χάρτη για την υλοποίηση των εν λόγω απαιτήσεων.
Ο Τούρκος πρόεδρος, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να προτάξει τις θέσεις που η χώρα του καταθέτει ενώπιον της Ε.Ε. για χρόνια, για «νόμιμες διεκδικήσεις» στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου. Γι’ αυτό θα έχει στη διάθεσή του συντεταγμένες που αναφέρονται σε περιοχή από την Πάφο, πλησίον του Ακάμα – οικόπεδο 6 της κυπριακής ΑΟΖ- και θα διεκδικήσει διασφάλιση των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων.
«Εργαλείο» πίεσης θα είναι το προσφυγικό, με την Άγκυρα να διεκδικεί, σύμφωνα με το σχετικό έγγραφο του ΥΠΕΞ:
– Επανενεργοποίηση της ενταξιακής της πορείας με ξεπάγωμα/άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων. Στο έγγραφο σημειώνει ότι ο Γιούνκερ έχει δεσμευθεί στην τουρκική κυβέρνηση για προώθηση έξι διαπραγματευτικών κεφαλαίων που μπλοκάρει μονομερώς η Κυπριακή Δημοκρατία.
– Εφαρμογή των επτά ανεκπλήρωτων προαπαιτούμενων από σύνολο 72 κριτηρίων, για να αρθούν οι διατυπώσεις έκδοσης ευρωπαϊκών θεωρήσεων διαβατηρίων για ελεύθερη διακίνηση των Τούρκων πολιτών στην Ευρώπη.
– Προώθηση και αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας.
– Επίσπευση των διαδικασιών προς εκταμίευση των κονδυλίων του δεύτερου πακέτου της βοήθειας ύψους 3 δις ευρώ προς την Τουρκία για τους Σύρους πρόσφυγες με μεγαλύτερη ελαστικότητα στην εμπλοκή της Άγκυρας.
«Ειλικρινής διάλογος»;
Η ένταση ανέβηκε μία βαθμίδα την περασμένη εβδομάδα, όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες καταδίκασαν τις «συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες» της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, έπειτα από αλλεπάλληλα επεισόδια.
Η Τουρκία αντέδρασε χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτες» τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. κι εξέφρασε παράλληλα την οργή της για τις ευρωπαϊκές επικρίσεις όσον αφορά στην επιχείρηση ευρείας κλίμακας που εξαπέλυσε εναντίον της κουρδικής οργάνωσης Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) στην περιοχή Αφρίν, στη βορειοδυτική Συρία.
«Η μάζα των προβλημάτων για τα οποία βρίσκονται σε διένεξη η Τουρκία και η Ε.Ε. δεν παύει να διογκώνεται» αναγνώρισε ο Γιούνκερ, ο οποίος πάντως υποσχέθηκε έναν «ειλικρινή και ανοικτό διάλογο» με τον Ερντογάν. Η Ε.Ε., επέμεινε ωστόσο, «επιθυμεί να ενισχύσει τη συνεργασία (της) με την Τουρκία».
Μια από τις προτεραιότητες για τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. είναι να εξασφαλιστεί ότι η Άγκυρα θα συνεχίσει να εφαρμόζει τη συμφωνία που κλείστηκε τον Μάρτιο του 2016 για την κρίση των μεταναστών και των προσφύγων και η οποία επέτρεψε τη σημαντική μείωση των διελεύσεων προς την Ευρώπη, με αντάλλαγμα κυρίως οικονομική βοήθεια.
Ο Ερντογάν έχει διαμαρτυρηθεί επανειλημμένα για τις «καθυστερήσεις» στην εκταμίευση των χρημάτων, ύψους τριών δισεκατομμυρίων ευρώ, στα οποία αναμένεται να προστεθούν άλλα τρία δις.
