Λίγα μόνο εικοσιτετράωρα πριν από την ημέρα των εκλογών και όλα δείχνουν πως η έκπληξη δεν θα προέλθει από την ίδια την κάλπη, αλλά από τις εξελίξεις της επόμενης ημέρας που ήδη, όπως διαφαίνεται, έχουν δρομολογηθεί όχι αποκλειστικά σε κομματικό επίπεδο. Οι διεργασίες που θα καθορίσουν την «επόμενη ημέρα» έχουν αρχίσει εντός της κοινωνίας, με τους πολίτες να συνειδητοποιούν και να επιλέγουν προοπτικές και λύσεις που θα επιθυμούσαν να συμβούν στα δύο μεγάλα κόμματα.
H Νέα Δημοκρατία και η ώρα της αλήθειας
Τα γραφεία της ΝΔ στη Ρηγίλλης
|
Διάσπαση, συνέδριο ή τίποτε από τα δύο; Το ερώτημα που τίθεται είναι σαφές και καίριο. Αν και εφόσον το κυβερνών κόμμα υποστεί την ήττα που προδιαγράφουν οι μέχρι και προ δεκαημέρου δημοσκοπήσεις, αλλά και οι ανεπίσημες μετρήσεις που καθημερινά παραδίδονται από τις εταιρείες μετρήσεων σε κόμματα και άλλους φορείς και επιχειρήσεις, τότε κατά την «επόμενη ημέρα» στη Νέα Δημοκρατία θα κυριαρχήσει το ερώτημα για την αλλαγή ηγεσίας. Άλλωστε, αυτό το ερώτημα θα τεθεί το βράδυ των εκλογών. Στο σύνολο της κοινωνίας, το μεγαλύτερο ποσοστό πιστεύει πως η Νέα Δημοκρατία θα αντιμετωπίσει ζήτημα διάσπασης. Ο λόγος είναι απλός. Ήδη, από την ημέρα της προκήρυξης των εκλογών, οι βασικοί δελφίνοι στη Ρηγίλλης, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, διοχετεύουν σενάρια και εκτιμήσεις που καταδεικνύουν την πρόθεση να κατέβουν αμέσως στον «εσωκομματικό στίβο». Προφανώς και δεν φταίει η κοινή γνώμη για την εικόνα που επιδεικνύουν οι ίδιοι οι δελφίνοι, όσο και αν επίσημα χρεώνουν τους δημοσιογράφους για τη σύνθεση και τη συνεχή ανάπλαση των διαφόρων σεναρίων.
Η εσωτερική εικόνα και οι προθέσεις του κόσμου της Κεντροδεξιάς
 Η υπουργός Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη |
Τα παραπάνω ισχύουν για το σύνολο της κοινωνίας, γιατί εντός της Νέας Δημοκρατίας τα πράγματα είναι σύνθετα. Οι οπαδοί και ψηφοφόροι, από τις αντιδράσεις και τις καταθέσεις ψυχής στους χώρους όπου συζητούν, σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό δεν βλέπουν τόσο να τους απειλεί μία διάσπαση. Τους προβληματίζει, ωστόσο, το ποιος θα ηγηθεί του σχήματος της Κεντροδεξιάς, μετά από μία ενδεχόμενη, πλην όμως ορατή, ήττα. Είναι προφανές πως στο εσωτερικό πεδίο οι δελφίνοι έχουν πρόβλημα, αφού ο μέσος ψηφοφόρος της ΝΔ εξακολουθεί να στηρίζει την επιλογή Καραμανλή. Από τις κατ’ ιδίαν συζητήσεις και το πολιτικό ρεπορτάζ στα «σοκάκια» της πολιτικής και όχι στα σαλόνια, προκύπτει πως η πλειοψηφία επιμένει στον Καραμανλή και πως οι εναλλακτικές προοπτικές, όπως επιλογή νέου αρχηγού για τη νέα Κοινοβουλευτική Ομάδα ή ακόμη και άμεση και απευθείας ψήφιση νέου αρχηγού από τη βάση (μοντέλο Γιώργου Παπανδρέου), αποτελούν δεύτερες και τρίτες επιλογές για τους ενεργούς υποστηρικτές της Κεντροδεξιάς.
 Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Γιώργος Σουφλιάς |
Αν παρά ταύτα τεθεί ζήτημα νέας ηγεσίας, τότε τα πράγματα περιπλέκονται, αφού ένας μεγάλος όγκος οπαδών – ψηφοφόρων δεν φαίνεται διατεθειμένος να ανεχθεί την παράδοση της σκυτάλης εν λευκώ σε κάποιον από τους γνωστούς δελφίνους. Θα έλεγε κανείς πως οι ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας, που βομβαρδίζονται αυτήν την περίοδο από σενάρια περί των προθέσεων των δελφίνων, διακατέχονται πλέον από ένα αίσθημα που συμπυκνώνεται στη λέξη «τιμωρία». Ενδεχομένως να διαφαίνεται πως ο κομματικός πυρήνας που θα στήριζε την προοπτική ανάληψης της κομματικής ηγεσίας από την Ντόρα Μπακογιάννη είναι πιο ισχυρός από εκείνο των άλλων δελφίνων. Είναι επίσης σαφές πως ο Γιώργος Σουφλιάς απολαμβάνει της εμπιστοσύνης ενός μικρού ποσοστού εντός και εκτός κόμματος, αλλά αυτό ήταν γνωστό από τη στιγμή της προκήρυξης των πρόωρων εκλογών.
 Ο υπουργός Πολιτισμού, Αντώνης Σαμαράς |
Το περίεργο είναι πως ο έτερος των δελφίνων, αν και άρτι (εκ νέου) αφιχθείς, Αντώνης Σαμαράς, φαίνεται να πείθει κομματικούς εχθρούς και φίλους πως είναι σε θέση να διαδραματίσει ρόλο «Σαρκοζί», ώστε να επαναφέρει στην «πολυκατοικία» τα «απολωλότα πρόβατα» του ΛΑΟΣ. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, όσο περνούν οι ημέρες και πλησιάζουμε στις κάλπες, ο Αντώνης Σαμαράς φαίνεται να πείθει περισσότερους από πριν, ενώ αντιθέτως ο Δημήτρης Αβραμόπουλος εμφανίζεται να χάνει έδαφος σε αυτόν τον εσωκομματικό μαραθώνιο.
Το δίλλημα του Καραμανλή
 Ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής |
Ο Κώστας Καραμανλής επιμένει σε όλες τις συνεντεύξεις του πως δεν είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει τα κομματικά εγκόσμια, έστω και αν ηττηθεί. Η παραμονή του ή όχι, ωστόσο, εξαρτάται όχι τόσο από τις προθέσεις του, όσο από το μέγεθος της ήττας. Άλλωστε, αυτό είναι και το κλειδί των εξελίξεων ή το σύνθημα για την έναρξη της εσωκομματικής κούρσας. Το θέμα προσλαμβάνει ψυχολογικές διαστάσεις. Η απαγόρευση δημοσίευσης των μετρήσεων της κοινής γνώμης δεν αφήνει περιθώρια να διαμορφωθεί μία σαφής και δημόσια εικόνα για το πού κυμαίνεται η διαφορά μεταξύ ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Ωστόσο, καθίσταται ποικιλοτρόπως σαφές πως μία διαφορά της τάξης του 4% θα επέτρεπε στον Κώστα Καραμανλή να διαχειριστεί τις εσωκομματικές εξελίξεις, μία διαφορά της τάξης του 6% θα επέτρεπε να συζητηθεί το ενδεχόμενο αυτό, αλλά μία μεγαλύτερη ακόμη διαφορά, θα καθιστούσε την παραμονή του Κώστα Καραμανλή στην αρχηγεία του κόμματος απαγορευτική. Αυτό καταδεικνύουν οι συσχετισμοί και αυτό προεξοφλεί η εμπειρία.
Το ΠΑΣΟΚ και η επόμενη ημέρα
 Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Παπανδρέου |
Η κοινωνία μπορεί να δείχνει μία τάση που οδηγεί σε νίκη του Γιώργου Παπανδρέου, αλλά διατηρεί επιφυλάξεις ως προς την εικόνα που θα επιδείξει το ΠΑΣΟΚ, σε περίπτωση που θα σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση. Ένας μεγάλος αριθμός πολιτών πιστεύει πως το ΠΑΣΟΚ θα επιδείξει άλλο πρόσωπο. Ένα σχεδόν ισοδύναμο τμήμα της κοινωνίας πιστεύει πως μεταξύ ενός ΠΑΣΟΚ της περιόδου Σημίτη και ενός ΠΑΣΟΚ της περιόδου Γιώργου Παπανδρέου δεν θα υπάρξουν διαφορές. Αυτό ονομάζεται καχυποψία. Αυτά ως προ το σύνολο της κοινωνίας, διότι εντός του πλαισίου των «φίλων και ψηφοφόρων» του ΠΑΣΟΚ, οι προσδοκίες είναι πολλές.
 Ο πρώην πρωθυπουργός επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, Κώστας Σημίτης |
Ο Γιώργος Παπανδρέου δεσμεύτηκε να αλλάξει το κομματικό πρόσωπο της Ιπποκράτους. Οι ψηφοφόροι του τον περιμένουν στη «γωνία». Αυτές οι κουβέντες ακούγονται στα πολιτικά καφενεία και στις προεκλογικές συγκεντρώσεις. Παρόλα αυτά, η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών δεν πιστεύει πως οι εκατό πρώτες ημέρες είναι αρκετές, για να αλλάξουν τον ρου της κρίσης. Οι πολίτες καταδεικνύουν με τη συμπεριφορά τους πως είναι πιο ρεαλιστές από τις πολιτικές ηγεσίες. Ξέρουν και με το παραπάνω πως η ενδημική οικονομική κρίση είναι ζήτημα πολυετούς μάχης και όχι υπόθεση μίας τριμηνίας. Ενδεχομένως αυτός ο ρεαλισμός να αποδειχθεί σωτήριος πολιτικά για τον Γιώργο Παπανδρέου. Επιτρέπει σε μία ενδεχόμενη διακυβέρνηση ΠΑΣΟΚ να ζητήσει περισσότερο χρόνο για οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Δεν θα διαθέτει, ωστόσο, καμία πολιτική ανοχή σε φαινόμενα διαφθοράς, αλαζονείας και διαπλοκής. Αυτό θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο, αν κανείς παρατηρήσει εκ του σύνεγγυς τον τρόπο που εκφράζονται οι πολίτες με κάθε ευκαιρία και κυρίως από τους διαλόγους μέσω του διαδικτύου.
Τηλεμαχία – Πολίτες = «Θα τα πούμε στην κάλπη»
 Το debate των πολιτικών αρχηγών |
Πολλοί είναι αυτοί που επένδυσαν στην αποτελεσματικότητα των τηλεοπτικών συγκρούσεων. Πρόκειται για τους παράγοντες της τηλεοπτικής Δημοκρατίας, που διαχειρίζονται την άυλη βεβαιότητα πως η τηλεόραση διαμορφώνει συνειδήσεις και καθορίζει πολιτικές. Η κοινωνία δεν φάνηκε να συμμερίζεται τις απλές εξισώσεις, στις οποίες αρέσκονται οι επιτήδειοι του τηλεοπτικού χυλού.
Οι πολίτες είναι πλέον και καχύποπτοι, περίεργοι και ορισμένες φορές σαρκαστικοί. Λίγοι παραδέχονται πως επηρεάστηκαν από τις τηλεμαχίες. Περισσότεροι αφήνουν να εννοηθεί πως τίποτε δεν άλλαξε τις προθέσεις τους. Είναι πολλοί οι πολίτες που δεν παρακολούθησαν τις τηλεμαχίες, κυρίως οι νεότεροι. Είναι αρκετοί που έκλεισαν τον διακόπτη απογοητευμένοι. Οι τηλεμαχίες αποδεικνύονται λιγότερο αποτελεσματικές. Την επόμενη φορά ή θα αλλάξουν εντελώς οι τηλεμαχίες ή απλά θα εγκαταλειφθεί το εγχείρημα.
Ποιος θα κερδίσει άραγε;
 Ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ, Γιώργος Καρατζαφέρης |
Το ερώτημα είναι καθαρά ρητορικό. Το αποτέλεσμα των εκλογών καθορίστηκε επί της ουσίας ένα χρόνο πριν την προκήρυξή τους και τυπικά, την ημέρα του πρωθυπουργικού διαγγέλματος. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει ο παρατηρητής, καταγράφοντας τις αντιδράσεις των επιχειρηματικών, των χρηματιστηριακών και των πολιτικών κύκλων, αλλά και των Πρεσβειών των σημαντικότερων χωρών στην Αθήνα. Το ερώτημα που τίθεται είναι το ποιος πραγματικά θα αποκομίσει οφέλη, ώστε να διαδραματίσει ρόλο ρυθμιστή στους ανάλογους πολιτικούς χώρους όπου βρίσκεται. Στη φάση που διανύουμε, το μεν κόμμα του Γιώργου Καρατζαφέρη καταφέρνει να πιστωθεί με αρκετές προοπτικές, ώστε την επόμενη ημέρα να παίξει ρόλο εντός της «πολυκατοικίας», το δε ΚΚΕ ενδεχομένως να είναι σε θέση να επιφέρει πλήγμα κατά του αντιπάλου του. Ο Συνασπισμός – ΣΥΡΙΖΑ φέρεται να πληρώνει το αντίτιμο για την αλαζονεία που επέδειξε, όταν σημαντικό τμήμα της κοινωνίας του απέδιδε, έστω προσωρινά, προοπτικές που δεν ήταν σε θέση να επωμισθεί. Άλλωστε, Κυριακή κοντή γιορτή.
Ποια είναι η γνώμη μας
Μετά λοιπόν από τις παραπάνω πολιτικές εκτιμήσεις, γνώμη μας είναι πως το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ θα κυμανθεί από 40,5%-43,5%, το ποσοστό της ΝΔ από 29%-33%, το ποσοστό του ΚΚΕ από 8,5%-9,5%, το ποσοστό του ΛΑΟΣ από 7,5%-6,5% και το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ από 3,3%-4,3%. Αυτή είναι η γνώμη μας.
