Τα κρούσματα ελονοσίας έφεραν σε ρήξη το υπουργείο Υγείας με τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών, τροφοδοτώντας με εκατέρωθεν ανακοινώσεις και επικριτικά σχόλια. Το υπουργείο, σε ανακοίνωσή του ανέφερε ότι «τις τελευταίες μέρες παρατηρείται μια «υπερβολική δημοσιότητα και αναίτια διόγκωση», ενός υπαρκτού, αλλά ελεγχόμενου προβλήματος, που αφορά κρούσματα ελονοσίας που έχουν καταγραφεί στη χώρα μας, αναφέρει το υπουργείο Υγείας και διαβεβαιώνει ότι είχε προβεί εγκαίρως σε όλες τις ενδεδειγμένες ενέργειες έτσι ώστε, να διασφαλιστεί με κάθε τρόπο η δημόσια υγεία».
Λίγο αργότερα όμως, ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), Γιώργος Πατούλης, δήλωσε ότι «η κυβέρνηση γνώριζε οτι στη χώρα έχουν εισέλθει τα τελευταία χρόνια εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, αλλά δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να αποφευχθεί η εμφάνιση κρουσμάτων ελονοσίας. Αντί λοιπόν να χρησιμοποιεί το προσφυγικό ως δικαιολογία, θα έπρεπε να έχει νωρίτερα κινητοποιήσει τον κρατικό μηχανισμό». Προσέθεσε επίσης ότι «αντί να μιλά για πολιτική εκμετάλλευση του προβλήματος, ας μας πουν οι αρμόδιοι κυβερνητικοί φορείς ποτέ άλλοτε είχαν κηρυχθεί σε καραντίνα λόγω ελονοσίας 12 Δήμοι της χώρας; Ποσά χρόνια θα γυρίσει η Ελλάδα πίσω στα ζητήματα της δημόσιας υγείας, εξαιτίας της ανίκανης πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας;».
Το ΚΕΕΛΠΝΟ από την πλευρά του παρουσιάζεται καθησυχαστικό αναφέροντας ότι η κατάσταση είναι ελεγχόμενη, ενώ για το ζήτημα τοποθετήθηκαν και πολιτικά κόμματα.
Τι αναφέρει το υπουργείο Υγείας
«Τις τελευταίες μέρες παρατηρείται μια «υπερβολική δημοσιότητα και αναίτια διόγκωση», ενός υπαρκτού, αλλά ελεγχόμενου προβλήματος, που αφορά κρούσματα ελονοσίας που έχουν καταγραφεί στη χώρα μας», αναφέρει το υπουργείο Υγείας και διαβεβαιώνει ότι είχε προβεί εγκαίρως σε όλες τις ενδεδειγμένες ενέργειες έτσι ώστε, να διασφαλιστεί με κάθε τρόπο η δημόσια υγεία.
Σύμφωνα με ανακοίνωσή του, το υπουργείο Υγείας διευκρινίζει ότι :
α) Η παρουσία σποραδικών κρουσμάτων ελονοσίας στη χώρα μας είναι ένα φαινόμενο με εξάρσεις και υφέσεις που παρατηρείται όλα τα τελευταία χρόνια.
β) Όπως πέρυσι, έτσι και φέτος έγιναν όλες οι απαραίτητες ενέργειες για έγκαιρη διάγνωση, ενημέρωση, πρόληψη και θεραπεία με τη συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων (ΚΕΕΛΠΝΟ, ΥΠΕ, υγειονομικές υπηρεσίες των Περιφερειών, Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ)].
γ) Ο αριθμός των «εισαγομένων» κρουσμάτων ήταν απολύτως αναμενόμενος λόγω του μεγάλου αριθμού προσφύγων/μεταναστών που προσήλθαν στη χώρα μας το τελευταίο διάστημα. Σε «εγχώρια μετάδοση» οφείλονται 4 κρούσματα μετά την εκδήλωση των οποίων ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας συντονίζει και εποπτεύει την υλοποίηση των ενδεδειγμένων μέτρων για την αποφυγή διασποράς της νόσου.
δ) Υπάρχει ειδικό Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση της Ελονοσίας που έχει εκπονηθεί από το ΚΕΕΛΠΝΟ και έχει ήδη ενεργοποιηθεί από το Υπουργείο Υγείας.
ε) Βασική αρχή των πολιτικών δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη. Γι’ αυτό το λόγο η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας σε συνεργασία με το ΕΚΕΑ προχώρησε σε διακοπή της αιμοδοσίας σε περιοχές αυξημένου κινδύνου. Σε ευρεία σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί εντός της εβδομάδας υπό τον υπουργό Υγείας, Ανδρέα Ξανθό, θα αναζητηθούν τρόποι αναπλήρωσης των απαραίτητων μονάδων αίματος.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, από την πρώτη στιγμή, έχει δώσει προτεραιότητα στα θέματα δημόσιας υγείας , παρακολουθεί τις εξελίξεις, προχωρά εγκαίρως σε συντονισμένες ενέργειες και με αφορμή τα ζητήματα υγείας προσφύγων/μεταναστών έχει αναπτύξει ένα πλέγμα δράσεων υπό την επιστημονική εποπτεία του ΚΕΕΛΠΝΟ (επιδημιολογική επιτήρηση, εμβολιασμοί, συνθήκες υγιεινής στους χώρους φιλοξενίας) και τον επιχειρησιακό συντονισμό του ΕΚΕΠΥ.
«Είναι λυπηρό ένα θέμα δημόσιας υγείας που απαιτεί άμεσες, διακριτικές και αποτελεσματικές ενέργειες, να γίνεται αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης και επικοινωνιακής τακτικής, προκαλώντας άσκοπη ανησυχία στους πολίτες, αλλά και κίνδυνο διεθνούς δυσφήμισης της χώρας μας», τονίζεται στην ανακοίνωση και σημειώνεται ότι « η Δημόσια Υγεία και το αίσθημα υγειονομικής ασφάλειας της κοινωνίας είναι πολύ ευαίσθητη και σοβαρή υπόθεση για να αντιμετωπίζεται με όρους καταστροφολογίας και ανεύθυνου λαϊκισμού».
Απάντηση του προέδρου του ΙΣΑ Γ. Πατούλη στο Δελτίο Tύπου του Υπουργείου Υγείας για την ελονοσία
«Με τα συνήθη καθυστερημένα αντανακλαστικά του ,το υπουργείο Υγείας εξέδωσε αργά χθες το βράδυ ανακοίνωση για την ελονοσία , με την οποία επιχειρεί να αποκρύψει τις ευθύνες του γενικού γραμματέα Δημόσιας υγείας Ι. Μπασκόζου, για το σοβαρό κίνδυνο που αντιμετωπίζει η χώρα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ η ελονοσία ενώ είχε εκριζωθεί το 2014, επανεμφανίστηκε το 2015 επί θητείας του Ι. Μπασκόζου. Αυτό οφείλεται σε σοβαρές παραλείψεις του υπουργείου Υγείας, το οποίο ενώ γνώριζε τον αυξημένο κίνδυνο λόγω των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της Δημόσιας υγείας
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ η ελονοσία ενώ είχε εκριζωθεί το 2014, επανεμφανίστηκε το 2015 επί θητείας του Ι. Μπασκόζου. Αυτό οφείλεται σε σοβαρές παραλείψεις του υπουργείου Υγείας, το οποίο ενώ γνώριζε τον αυξημένο κίνδυνο λόγω των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της Δημόσιας υγείας.
Ειδικότερα δεν μερίμνησε για το στρατηγικό σχεδιασμό και το σωστό συντονισμό των προγραμμάτων καταπολέμησης των κουνουπιών. Καθώς όφειλε να είχε ενημερώσει τις περιοχές της χώρας που βρίσκονται στην κόκκινη ζώνη για ελονοσία οι οποίες προκύπτουν από την εντομολογική επιτήρηση. Επιπρόσθετα όφειλε να παρακολουθεί εάν ειδικά σε αυτές τις περιοχές έγιναν οι ψεκασμοί και μάλιστα την ενδεδειγμένη περίοδο κατά το στάδιο των νυμφών. Στην πραγματικότητα το υπουργείο Υγείας άφησε τελείως στην τύχη του τα προγράμματα καταπολέμησης των κουνουπιών, με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις είτε να μην γίνουν καθόλου οι ψεκασμοί είτε να γίνουν ανεπαρκώς.
Επιπρόσθετα του υπουργείο Υγείας, δεν μερίμνησε για τη διασφάλιση ικανοποιητικών συνθηκών διαβίωσης και την αποφυγή του συγχρωτισμού στους χώρους φιλοξενίας των μεταναστών όπως ζητούσαν οι επιστήμονες του ΚΕΕΛΠΝΟ, με έγγραφό τους που είδε το φως της δημοσιότητας, τον περασμένο Μάρτιο -στο οποίο προειδοποιούσαν για τον κίνδυνο έξαρσης της ελονοσίας και ζητούσαν την λήψη μέτρων.
Ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας με τις παραλείψεις του εξέθεσε για άλλη μια φορά τη Δημόσια υγεία ,σε σοβαρό κίνδυνο. Η πολιτική δεν χαράζεται με συσκέψεις και εγκυκλίους. Ζητούμε την παραίτηση του Ι.Μπασκόζου γιατί βλάπτει τη Δημόσια υγεία».
«Έντονο προβληματισμό» εκφράζει η Νέα Δημοκρατία
Την σοβαρή της ανησυχία και τον έντονο προβληματισμό για το γεγονός ότι σύμφωνα με πληροφορίες 12 δήμοι της χώρας βρίσκονται σε κατάσταση καραντίνας λόγω ελονοσίας, εκφράζει η Νέα Δημοκρατία, η οποία σε ανακοίνωση που εξέδωσε αναφορικά με το θέμα, υπογραμμίζει πως «ήδη υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις στην αιμοδοσία». Ειδικότερα, όπως αναφέρει η ΝΔ, ο αρμόδιος Υπουργός αποφεύγει να τοποθετηθεί ο ίδιος για το ζήτημα, την ώρα που ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών έχει ζητήσει την παραίτηση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας, εγκαλώντας τον για αδυναμία έγκαιρης πρόληψης, καθώς και για σοβαρές δυσλειτουργίες.
Όπως τονίζει η ΝΔ, «με όλα αυτά διαμορφώνεται μια ζοφερή εικόνα για τη χώρα μας» και διερωτάται: «Υπάρχει Κυβέρνηση; Τι κάνει ο πρωθυπουργός;».
Ειρωνική ανακοίνωση από το ΠΑΣΟΚ
«Δώδεκα δήμοι της χώρας σε καραντίνα για ελονοσία. Τελικά το εννοούσαν όταν έλεγαν ότι τα πράγματα θα ξαναγίνουν όπως ήταν, απλά δε μας είχαν πει ημερομηνία»…
Η ανακοίνωση του ΚΕΕΛΠΝΟ
«Κανένα από τα εγχώρια περιστατικά ελονοσίας που εμφανίστηκαν τόσο το 2015 όσο και το 2016 (έως σήμερα) δεν συνδέεται με Κέντρο Φιλοξενίας Προσφύγων/Μεταναστών και τα 4 αυτά σποραδικά κρούσματα εγχώριας μετάδοσης τη φετινή περίοδο έως τώρα δεν δικαιολογούν την εκτός μέτρου επικέντρωση στο θέμα».
Αυτό επισημαίνει το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) με αφορμή το θόρυβο που έχει δημιουργηθεί σχετικά με την ελονοσία στη χώρα μας:
Το ΚΕΕΛΠΝΟ αναλύει στην ανακοίνωσή του τα δεδομένα σχετικά με την επιδημιολογική εικόνα της ελονοσίας στη χώρα μας καθώς και τα με΄τρα που έχουν ληφθεί για την προστασία της δημόσιας υγείας, ενώ εξηγεί τους λόγους για τους οποίους έχει επιβληθεί «καραντίνα» στην αιμοδοσία σε 12 περιοχές της χώρας.
Η ελονοσία, όπως και άλλα νοσήματα που μεταδίδονται με «διαβιβαστές» (π.χ. κουνούπια, που μεταδίδουν νοσήματα όπως λοίμωξη από ιό Δυτικού Νείλου, δάγγειος πυρετός, λοίμωξη από ιό Ζίκα κλπ.), αποτελούν νοσήματα προτεραιότητας για τις υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας της χώρας μας, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Αυτό συμβαίνει γιατί αφ’ ενός η κλιματική αλλαγή αυξάνει τις περιοχές κυκλοφορίας των κουνουπιών και αφετέρου η αύξηση των ταξιδιών και της μετανάστευσης παγκοσμίως συνεπάγονται αυτονόητα αύξηση των εισαγόμενων κρουσμάτων, δηλαδή ασθενών που η νόσος τους διαγνώστηκε στη χώρα ενώ είχαν μολυνθεί πριν εισέλθουν σε αυτήν.
Κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης, δηλαδή ασθενείς που τεκμαίρεται ότι μολύνθηκαν εντός Ελλάδος, εμφανίζονται συστηματικά στη χώρα από το 2009. Έχουν καταγραφεί: 7 (2009), 4 (2010), 42 (2011), 20 (2012), 3 (2013), 0 (2014), 6 (2015) περιστατικά. Τα 4 σποραδικά κρούσματα εγχώριας μετάδοσης τη φετινή περίοδο έως τώρα δεν δικαιολογούν την εκτός μέτρου επικέντρωση στο θέμα, αναφέρει το ΚΕΕΛΠΝΟ..
Για την αντιμετώπιση της ελονοσίας έχει εκπονηθεί Σχέδιο Δράσης του Υπουργείου Υγείας με τη συμμετοχή πολλών φορέων, το οποίο εφαρμόζεται και κατά τη φετινή περίοδο μετάδοσης. Τα προγράμματα καταπολέμησης κουνουπιών, που αποτελούν σημαντικό αν και όχι απόλυτο μέτρο προστασίας, είναι στην ευθύνη των Περιφερειακών και Δημοτικών αρχών και η συντριπτική πλειοψηφία τους έχει ξεκινήσει από την άνοιξη ή τις αρχές του καλοκαιριού, συνεχίζει το ΚΕΕΛΠΝΟ.
Επειδή η ελονοσία είναι δυνατόν να μεταδοθεί μέσω μετάγγισης αίματος από ασθενή που φέρει στο αίμα το παράσιτο της ελονοσίας, εφαρμόζονται αυστηρά μέτρα αποτροπής ενός τέτοιου ενδεχομένου, όσο μικρό κι αν είναιΕπειδή η ελονοσία είναι δυνατόν να μεταδοθεί μέσω μετάγγισης αίματος από ασθενή που φέρει στο αίμα το παράσιτο της ελονοσίας, εφαρμόζονται αυστηρά μέτρα αποτροπής ενός τέτοιου ενδεχομένου, όσο μικρό κι αν είναι. Ουσιαστικό στοιχείο των μέτρων αυτών – με την ακραία σχολαστικότητα των μέτρων ασφαλείας αίματος – είναι ο αποκλεισμός από αιμοδοσία των λεγόμενων «επηρεαζόμενων περιοχών», δηλαδή περιοχών όπου έχει ανιχνευθεί τουλάχιστον ένα κρούσμα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης. Ο χαρακτηρισμός αυτός και η λίστα των «επηρεαζόμενων περιοχών» χρησιμοποιείται από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ) για την έκδοση κατάλληλων οδηγιών προς τις υπηρεσίες Αιμοδοσίας της χώρας.
Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. διευκρινίζει ότι ο ορισμός των επηρεαζόμενων από την ελονοσία περιοχών, γίνεται από διεπιστημονική Ομάδα Εργασίας μετά από την εξέταση επιδημιολογικών, εντομολογικών και γεωγραφικών δεδομένων για κάθε κρούσμα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης. Επιπλέον, για την ακόμα πιο σχολαστική ασφάλεια του αίματος η διάρκεια του χαρακτηρισμού της κάθε «επηρεαζόμενης περιοχής» είναι πάνω από ένα έτος και ο «αποχαρακτηρισμός» γίνεται εφόσον δεν υπάρχουν περαιτέρω ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης για δύο περιόδους κυκλοφορίας κουνουπιών.
Στην πρόσφατη Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης για την Ελονοσία (11/08/16), κατά την περσινή περίοδο 2015 καταγράφηκαν 6 κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης, τα οποία οδήγησαν στο χαρακτηρισμό ως επηρεαζόμενων οικισμών από 8 διαφορετικούς Δήμους. Οι περιοχές αυτές θεωρούνται ακόμη «επηρεαζόμενες» παρότι τα περιστατικά που τις κατέταξαν στην κατηγορία αυτή εμφανίστηκαν την περσινή χρονιά, καθώς θα πρέπει να ολοκληρωθεί και η φετινή περίοδος κυκλοφορίας των κουνουπιών 2016 χωρίς καταγραφή εγχώριας μετάδοσης προκειμένου να «αποχαρακτηρισθούν». Αντίστοιχα, κατά την τρέχουσα περίοδο μετάδοσης 2016 έχουν καταγραφεί 4 κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης, σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων (ΠΕ) Αχαΐας, Ηλείας και Θεσσαλονίκης, με αποτέλεσμα την προσθήκη οικισμών από 4 επιπλέον Δήμους, ενώ κανένα από τα περιστατικά ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης που εμφανίστηκαν τόσο το 2015 όσο και το 2016 (έως σήμερα) δεν συνδέεται με Κέντρο Φιλοξενίας Προσφύγων/Μεταναστών.
Ο αριθμός των κρουσμάτων ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης έχει μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με το 2011-2012, μετά την εφαρμογή συστηματικών μέτρων για την αντιμετώπιση του νοσήματος, ειδικά στις περιοχές που εμφανίστηκαν συρροές.
Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. τονίζει ότι η Ελλάδα αποτελεί τόπο ασφαλή, με αμελητέο κίνδυνο ελονοσίας, ενώ οι διεθνείς οργανισμοί δημόσιας υγείας εκτιμούν ότι δεν χρειάζεται κανένα ειδικό μέτρο προφύλαξης από όσους επισκέπτονται τη χώρα μας.
Αναλυτικά οι δράσεις για την αντιμετώπιση της ελονοσίας του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. περιγράφονται στην επικαιροποιημένη έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης ελονοσίας (11/08/2016), που είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του www.keelpno.gr.
Επιμέλεια: Σωτήρης Σκουλούδης
Διαβάστε ακόμα:
