Η απόφαση-σταθμός του Αρείου Πάγου για τη μη έκδοση των Τούρκων αξιωματικών πυροδοτεί νέα κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αυτό εκτιμούν οι σχολιαστές διεθνώς, υποστηρίζοντας πως η Ελλάδα θα βρεθεί, σύντομα ή όχι, αντιμέτωπη με την «μήνιν των Τούρκων».
Ουδείς αμφιβάλλει ότι στην Τουρκία έχει επιβληθεί ένα αυταρχικό καθεστώς, όπου δεν ισχύουν όσα αναφέρονται στον κόσμο ως «ανθρώπινα δικαιώματα». Ο Τύπος είναι υπό διωγμό. Η ελευθεροτυπία έχει καταργηθεί Ουδείς αμφιβάλλει ότι στην Τουρκία έχει επιβληθεί ένα αυταρχικό καθεστώς, όπου δεν ισχύουν όσα αναφέρονται στον κόσμο ως «ανθρώπινα δικαιώματα». Ο Τύπος είναι υπό διωγμό. Η ελευθεροτυπία έχει καταργηθεί. Δικαστικοί, στρατιωτικοί και εκπαιδευτικοί επίσης διώκονται. Κάθε τόσο υπάρχουν καταγγελίες για βασανιστήρια -άλλωστε υπάρχουν εύγλωττες φωτογραφίες κακοποιημένων συλληφθέντων αξιωματικών μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα.
Στην ατμόσφαιρα αυτή ήρθε να προστεθεί η ιστορική απόφαση από το Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου.
Η αντίδραση εκ μέρους της τουρκικής πλευράς μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου ήταν άμεση, με τον εισαγγελέα στην Κωνσταντινούπολη να εκδίδει εντάλματα σύλληψης σε βάρος των στρατιωτικών και το τουρκικό ΥΠΕΞ να εκδίδει ανακοίνωση, εξαπολύοντας πυρά κατά της Ελλάδας και λέγοντας ότι παραβίασε τα δικαιώματα «των θυμάτων και την ατιμωρησία των εγκληματιών σε αντίθεση με τις αρχές και τους κανόνες του διεθνούς δικαίου».
«Στροφή στα χειρότερα»
Με τίτλο «Στροφή στα χειρότερα» το BBC δημοσιεύει ανάλυση του ανταποκριτή του στην Κωνσταντινούπολη Selin Girit, ο οποίος βλέπει ότι «η περίοδος κατανόησης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ανήκει σε παλιές ημέρες και τώρα οι δύο χώρες διακινδυνεύουν δραματική στροφή προς το χειρότερο».
Η Άγκυρα κατηγορεί επίσης την Ελλάδα ότι δεν συνεργάζεται ούτε για την έκδοση «τρομοκρατών του ΡΚΚ», άποψη που επικρατεί στους εθνικιστικούς κύκλους της Τουρκίας.
Η ανταπόκριση του BBC τονίζει την «πολύπλοκη σχέση των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ, την ώρα που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις για ειρηνευτική επίλυση της διαιρεμένης Κύπρου».
«Η Ελλάδα προστατεύει πραξικοπηματίες»
Αλλά και τα τουρκικά Μέσα προβάλλουν την έντονη διαμαρτυρία της Τουρκίας για την απόρριψη του αιτήματος έκδοσης «των φυγόδικων αξιωματικών», κατηγορώντας την Ελλάδα ότι «προστατεύει πραξικοπηματίες». Χαρακτηρίζουν, δε, την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου «παραβίαση των διεθνών νομικών νορμών και αρχών».
Τόσο η «Daily Sabah» όσο και η επίσης φιλοκυβερνητική «Yeni Şafak», με ταυτόσημο τίτλο: «Το ανώτατο ελληνικό δικαστήριο αρνείται την έκδοση των πραξικοπηματιών του FETÖ», έχουν ήδη καταδικάσει τους οκτώ αξιωματικούς, αφού τους εντάσσουν στην αποκαλούμενη -από τον Ερντογάν και των συν αυτόν (σινάφι του)- «τρομοκρατική οργάνωση των Γκιουλενιστών.
Την Πέμπτη ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ σε δηλώσεις του επανέλαβε πως «η επιχείρηση για το ξεκαθάρισμα των τρομοκρατών του FETÖ θα συνεχισθεί».
«Η επιτυχία μας στη δικαστική διαδικασία για την εξάρθρωση των FETÖ προχωρά πιο γρήγορα από άλλες δομές. Και αυτό δεν πρόκειται για σύμπτωση, αλλά οφείλεται στο γεγονός ότι το δικαστικό σώμα ήταν από τα πρώτα που επλήγη. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, οι επιχειρήσεις συνεχίζονται τόσο στο στράτευμα όσο στην αστυνομία και στο δικαστικό σώμα καθώς και σε άλλα κρατικά ιδρύματα σ’ ολόκληρη τη χώρα για να συλληφθούν οι ύποπτοι για σχέσεις με το FETÖ» πρόσθεσε.
Για να καταλήξει ο Γιλντιρίμ: «Οι τρομοκράτες του FETÖ πρόδωσαν το δικαστικό σώμα μετά το δημοψήφισμα του 2010. Όταν ήρθε ο καιρός, επισημάνθηκαν και απομακρύνθηκαν. Έτσι δεν υπάρχουν πια 3.581 προδότες ανάμεσά μας. Ενώ άλλοι 4.235 υπάλληλοι δικαστηρίων εκδιώχθηκαν».
Η δήλωση αυτή και μόνο του Τούρκου πρωθυπουργού δικαιολογεί απόλυτα το σκεπτικό της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου που αναφέρει μεταξύ άλλων ότι στην Τουρκία δεν πρόκειται να τύχουν δίκαιης δίκης οι οκτώ Τούρκοι αξιωματικοί που ζήτησαν άσυλο στην Ελλάδα.
Το Κίνημα Gulen
Αναζητήσαμε στο διαδίκτυο για το κίνημα του Fethullah Gulen, που τώρα θεωρείται «τρομοκρατική οργάνωση» στην Τουρκία.
Το BBC σε σύντομη αναφορά του το χαρακτηρίζει ως «το πλέον σημαντικό ισλαμικό δίκτυο, που βοήθησε να ανέλθει στην εξουσία ο Ερντογάν και το κόμμα του ΑΚΡ, το 2002. Επειδή όμως ο επικεφαλής του, μουσουλμάνος κληρικός Φετουλά Γκιουλέν, έχει δηλώσει πως ο Ερντογάν ”δεν είναι άξιος πλέον για να κυβερνά”, οι θεωρούμενοι ως οπαδοί του γνωρίζουν απηνή διωγμό. Ιδιαίτερα όταν ο Ερντογάν κατηγόρησε τον Γκιουλέν ότι βρισκόταν πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016. Κάτι που ο Γκιουλέν δεν αποδέχεται και οι ΗΠΑ -όπου ζει αυτοεξόριστος από το 1999- αρνούνται να τον εκδώσουν σύμφωνα με το τουρκικό αίτημα.
Ανατρέξαμε στην Wikipedia, που περιγράφει το κίνημα ως «υπερεθνικό ισλαμικό και κοινωνικό». Το κίνημα Γκιουλέν συνήθως αναφερόταν ως Hizmet («η Λειτουργία»), ενώ στην Τουρκία ήταν πιο γνωστό ως Cemaat («η κοινωνία» ή «η συνέλευση»).
Το κίνημα έχει συγκεντρώσει πολλούς οπαδούς (αλλά και επικριτές) όχι μόνο στην Τουρκία, αλλά και σε 180 χώρες της Κεντρικής Ασίας ακόμη και στην Αφρική, όπου έχουν ανεγερθεί σχολεία (τύπου αμερικανικών κολεγίων) στα οποία διευθύνουν οπαδοί του κινήματος. Κύριο μέλημα της διδασκαλίας ήταν ένα ειρηνικό και μετριοπαθές Ισλάμ, κάτι που μερικοί το θεωρούσαν πολύ συντηρητικό ακόμη και στην Τουρκία.
Άλλοι υποστήριζαν ότι διδάσκεται εκεί «παγκόσμια αποκαλυπτική φιλοδοξία».
Στενός συνεργάτης του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), το οποίο και βοήθησε να ανέβει στην εξουσία το 2002 o Eρντογάν, συνέβαλε επίσης στην καταπολέμηση των στρατιωτικών που είχαν συνεργασθεί με την προηγούμενη χούντα του Εβρέν και την άρχουσα ελίτ. Έτσι το ΑΚΡ κατόρθωσε να σχηματίσει τρεις αλλεπάλληλες μονοκομματικές κυβερνήσεις το 2002, το 2007 και το 2011.
Το κίνημα Γκιουλέν, όμως, κατόρθωσε να αποκτήσει μεγάλη επιρροή στην αστυνομία και στο δικαστικό σώμα, ενώ διόρισε εκατοντάδες στελέχη του σε δημόσιες υπηρεσίες.
«H Ελλάδα αντιμέτωπη με την μήνιν της Τουρκίας»
Μεγάλη απήχηση στον γερμανικό Τύπο βρίσκει η απόφαση του Αρείου Πάγου να μην εκδοθούν οι οκτώ Τούρκοι αξιωματικοί που κατηγορούνται για ανάμειξη στο πραξικόπημα κατά του προέδρου Ερντογάν.
«Μόνο 17 λεπτά διήρκεσε η συνεδρίαση του Αρείου Πάγου» σημειώνει στη διαδικτυακή του έκδοση το περιοδικό «Spiegel», προσθέτοντας ότι «ήταν όμως ένα σημαντικό τεστ για την ελληνική δημοκρατία. Η απόφαση τιμά τις ευρωπαϊκές αξίες και την έννοια του κράτους δικαίου. Θα μπορούσε, ωστόσο, να δυσχεράνει τις ούτως ή άλλως τεταμένες σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας».
«Αξίζει να σημειωθεί ότι το δικαστήριο ρητά δεν αποφάσισε για το αν οι οκτώ στρατιωτικοί είναι προδότες με ενεργό ρόλο στην απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ερντογάν, όπως ισχυρίζεται η τουρκική κυβέρνηση. Δεν αποφάσισε, επίσης, για το αν οι οκτώ είναι αθώοι αξιωματικοί που δεν είχαν σχέση με το πραξικόπημα και διέφυγαν από φόβο, όπως ισχυρίζονται οι ίδιοι. Άλλο ήταν το έργο των δικαστών: να αποφανθούν αν η Τουρκία μπορεί να εγγυηθεί στους φυγάδες μια δίκαιη δίκη, αξιοπρεπή μεταχείριση και όχι υποβολή σε βασανιστήρια, όπως προβλέπει το ευρωπαϊκό δίκαιο. Και ο Άρειος Πάγος απεφάνθη ότι τέτοια εγγύηση δεν υφίσταται» σημειώνει.
«Τώρα αρχίζουν τα προβλήματα για την ελληνική κυβέρνηση» τονίζει το «Spiegel». «Γιατί η Αθήνα θα αντιμετωπίσει την μήνιν της Τουρκίας… Η περίπτωση των οκτώ αξιωματικών έχει μεγάλη συμβολική σημασία για τον Ερντογάν. Ένστολοι ζήτησαν καταφύγιο στη χώρα του προαιώνιου εχθρού. Και αυτό συνιστά πλήγμα για το γόητρο της Τουρκίας και την τουρκική εθνική υπερηφάνεια. Ένας κόλαφος στον Ερντογάν» σημειώνει.
«Η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα εξαρτημένη από το αν η Τουρκία τηρεί τη συμφωνία με την Ε.Ε. για τους πρόσφυγες και τους αποτρέπει από το να τολμήσουν το επικίνδυνο πέρασμα στα ελληνικά νησιά. Αφότου τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία, ο αριθμός των προσφύγων που φθάνουν στην Ελλάδα μειώθηκε σημαντικά. Η Άγκυρα, ωστόσο, έχει απειλήσει επανειλημμένα την Ευρώπη ότι θα πάψει να τηρεί τη συμφωνία. Το αποτέλεσμα θα ήταν να τεθεί και πάλι εκτός ελέγχου η κατάσταση στην Ελλάδα. Ήδη σήμερα τα κέντρα υποδοχής προσφύγων στα νησιά είναι υπερπλήρη» γράφει η «Süddeutsche Zeitung».
«Η υπόθεση θα έχει σίγουρα πολιτικές συνέπειες στις σχέσεις των νατοϊκών εταίρων Ελλάδας και Τουρκίας» επισημαίνει η «Tageszeitung» του Βερολίνου. «Σαν πρώτο βήμα η Αθήνα περιμένει ότι η Τουρκία θα χρησιμοποιήσει ως αντίποινα τα μεταναστευτικά κύματα. Ουδείς ξεχνά τι είχε συμβεί τον περασμένο Ιούλιο: ειδικά την ημέρα κατά την οποία ο πρώτος Τούρκος αξιωματικός παρουσιάστηκε στο δικαστήριο της Αλεξανδρούπολης για να εξηγήσει τους λόγους που τον είχαν οδηγήσει στην αίτηση πολιτικού ασύλου, 185 πρόσφυγες κατέφθασαν στη Λέσβο. Ήταν αριθμός-ρεκόρ για το σχετικά ήρεμο 2016» προσθέτει.
Με πληροφορίες από styx.gr και Deutsche Welle
Διαβάστε επίσης:
