«Η Ελλάδα οδεύει προς μια νέα πολιτική κρίση. Την περασμένη Δευτέρα το ελληνικό Κοινοβούλιο δεν υπερψήφισε τον υποψήφιο του πρωθυπουργού για την προεδρία, αναγκάζοντας τη χώρα να οδηγηθεί σε πρόωρες εθνικές εκλογές στις 25 Ιανουαρίου. Το αποτέλεσμα αυτού του νέου γύρου της αναταραχής θα είναι μια κρίσιμη ένδειξη για το εάν οι Ευρωπαίοι ηγέτες μπορούν να διατηρηθούν στην εξουσία για αρκετό καιρό προκειμένου να παραμείνει σταθερή η πορεία προς τις δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την ανάπτυξη των οικονομιών της περιοχής.
» Η αναταραχή έρχεται μόλις τέσσερα χρόνια αφότου η χώρα αποδέχθηκε το πρώτο διεθνές σχέδιο διάσωσής της και σχεδόν από μόνη της έστειλε την παγκόσμια οικονομία σε δίνη» αναφέρει άρθρο γνώμης των Natalie Kitroeff και Joe Weisenthal στο Bloomberg με τίτλο «Γιατί πρέπει να νοιαστούμε και πάλι για την Ελλάδα», στο οποίο υπογραμμίζονται τα ακόλουθα:
Θυμηθείτε γιατί η Ελλάδα προκάλεσε πανικό την προηγούμενη φορά
Από το 2010 έως το 2012 υπήρξε γενικευμένος πανικός ότι οι χώρες που είναι βαθιά χρεωμένες, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία, θα οδηγηθούν σε χρεοκοπία και θα αποχωρήσουν από τη ζώνη του ευρώ. Η θέση της Ελλάδας ήταν σαφώς η χειρότερη. Είχε το υψηλότερο χρέος και την ασθενέστερη οικονομία. Ο φόβος ήταν ότι η Ελλάδα θα δήλωνε αδυναμία αποπληρωμής του δημόσιου χρέους της και θα σταματούσε να χρησιμοποιεί το ευρώ ως νόμισμά της, καταστρέφοντας την πίστη των ανθρώπων στην ικανότητα των άλλων χωρών να πληρώσουν τα χρέη τους και δημιουργώντας ένα ντόμινο που θα μπορούσε να καθηλώσει τις παγκόσμιες αγορές.
Αυτό οδήγησε σε μαζικά προβλήματα στις αγορές κρατικών ομολόγων και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Τελικά λύθηκε όταν, το καλοκαίρι του 2012, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι ανακοίνωσε ένα σχέδιο παροχής τείχους προστασίας στις αγορές κρατικών ομολόγων. Συγκεκριμένα, η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι θα αγοράσει κρατικά ομόλογα με την προϋπόθεση ότι οι χώρες θα συμφωνήσουν να εφαρμόσουν δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις. Αυτό ηρέμησε σημαντικά την αγορά.
Και τι συμβαίνει τώρα;
Η τελευταία εξέλιξη είναι ότι ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου σχηματίζει ένα νέο πολιτικό κόμμα, το οποίο θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στις προσεχείς εκλογές. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις έχουν δείξει ότι ο η σκληροπυρηνική πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ έχει τις περισσότερες πιθανότητας για να κερδίσει τον έλεγχο του Κοινοβουλίου, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει. Σύμφωνα με τους Financial Times το νέο κόμμα του Γ. Παπανδρέου θα μπορούσε να κλέψει αρκετές ψήφους από τον ΣΥΡΙΖΑ για να εξασφαλιστεί μια νίκη για τη Νέα Δημοκρατία, το κεντροδεξιό κόμμα που βρίσκεται σήμερα στην εξουσία .
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κερδίσει τη λαϊκή υποστήριξη – και τον σκεπτικισμό των επενδυτών- εν μέρει καταγγέλλοντας τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν σύμφωνα με το πρόγραμμα διάσωσης ύψους 290 δισ. δολαρίων της Ευρωπαϊκής Ένωση και απειλώντας να σταματήσει τις πληρωμές του εξωτερικού χρέους.
Γιατί, λοιπόν, δεν πανικοβάλλονται όλοι;
Οι άνθρωποι είναι πιο ήρεμοι αυτήν τη φορά για αρκετούς λόγους, αλλά ο σημαντικότερος είναι ότι η τρέχουσα κατάσταση σχετίζεται λιγότερο με τη βιωσιμότητα του χρέους και περισσότερο με την εσωτερική πολιτική. Εάν η Ελλάδα αναγκαζόταν να εξέλθει από τη ζώνη του ευρώ, είναι πιθανό ότι οι υπόλοιπες χώρες θα ήταν εντάξει, εν μέρει επειδή η ΕΚΤ είναι παρούσα ως τείχος προστασίας.
Έχουν, λοιπόν, κάποια σημασία οι ελληνικές εκλογές;
Οι εκλογές στην Ελλάδα θα μπορούσαν να αποτελέσουν μία δοκιμή για το τι συμβαίνει αλλού πολιτικά. Στην Ισπανία, βλέπετε το αριστερό «Podemos» να σημειώνει αύξηση στις δημοσκοπήσεις. Σε περίπτωση που το κόμμα αυτό ανέλθει στην εξουσία, τότε η ζώνη του ευρώ θα έχει να αντιμετωπίσει πολύ μεγαλύτερο πονοκέφαλο. Επιπλέον, ισχυροποιούνται αντικαθεστωτικά κόμματα στη Γαλλία και την Ιταλία, αν και τα πράγματα εκεί είναι λίγο πιο σταθερά. Παρ’ όλα αυτά, το μεγάλο θέμα είναι ότι η οικονομία παραμένει δυσχερής σε όλη τη ζώνη του ευρώ. Και μέχρι να υπάρξει ανάκαμψη, θα είναι δύσκολο για τους ηγέτες των κομμάτων εξουσίας να παραμείνουν δημοφιλείς και ισχυροί.
Ποιο είναι το καλύτερο σενάριο για την παγκόσμια οικονομία;
Η κίνηση του Γ. Παπανδρέου είναι δυνητικά μια καλή είδηση για τους διεθνείς πιστωτές, ειδικά αν το κόμμα του μπορέσει να κερδίσει 5% στις εκλογές, όπως έδειξε μια πρόσφατη δημοσκόπηση, αφαιρώντας υποστηρικτές από τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι δανειστές θα προτιμούσαν να παραμείνει στην εξουσία η συντηρητική Νέα Δημοκρατία, που έχει ευσυνείδητα υλοποιήσει τη λιτότητα των προγραμμάτων διάσωσης της τρόικας. «Οι επενδυτές έριξαν μια δεύτερη ματιά στον ΣΥΡΙΖΑ και κατανόησαν ότι σε αυτό το χρονικό σημείο είναι πιο ριζοσπαστικός από την παραδοσιακή αριστερά στην Ελλάδα» δήλωσε στο Bloomberg ο Νίκολας Βέρον του ερευνητικού ινστιτούτου Bruegel στις Βρυξέλλες. «Αν ο ΣΥΡΙΖΑ αναλάβει την εξουσία, δεν θα υπάρξει ομαλή πορεία» υπογράμμισε.
