Με ασυνήθιστα σκληρά λόγια ο βρετανικός «Guardian» αφηγείται την υπόθεση της παρακολούθησης των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Ανδρουλάκη, σε ανταπόκριση που υπογράφει η Helena Smith, παλαιά και έμπειρη συνεργάτης της εφημερίδας.
Κάνοντας λόγο για ελληνικό «Watergate» και με αναφορές του τύπου «η υπόθεση παραπέμπει στις σκοτεινότερες στιγμές της στρατιωτικής Χούντας», αλλά και με την εκτίμηση πως το σκάνδαλο αυτό θα έχει πολιτικές επιπτώσεις και πως είναι η «δυσκολότερη στιγμή για την ελληνική κυβέρνηση», ο «Guardian» εξηγεί πως στην Αθήνα βρίσκεται σε εξέλιξη σκηνικό πολιτικού σκανδάλου μεγάλου διαμετρήματος.
Θυμίζει πως στις 26 Ιουλίου, ο Παναγιώτης Κοντολέων, ο «αρχικατάσκοπος» όπως τον αποκαλεί η βρετανική εφημερίδα (spy chief), παραδέχτηκε ενώπιον της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής πως η ΕΥΠ παρακολουθούσε τον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη με το ίδιο λογισμικό παρακολούθησης «Predator».
Ακολουθεί το άρθρο του «Guardian», μεταφρασμένο στα ελληνικά:
«Ένα σκάνδαλο υποκλοπής, που οδήγησε τον Διοικητή της ΕΥΠ και τον Γενικό Γραμματέα του πρωθυπουργού σε παραίτηση μέσα σε λίγα λεπτά, αναμένεται να οδηγήσει σε επιπλέον παραιτήσεις εν μέσω αποκαλύψεων για «σκοτεινές πρακτικές» και μιας κατασκοπευτικής κρίσης που θυμίζει αυτή του «Watergate».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης διανύει την πιο δύσκολη περίοδό του στη θέση του πρωθυπουργού, μετά την αποκάλυψη ότι το κινητό τηλέφωνο του πολιτικού του αντιπάλου, του αρχηγού του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος της Ελλάδος, βρισκόταν υπό παρακολούθηση με εντολή της ΕΥΠ, της υπηρεσίας πληροφοριών που δίνει αναφορά στο γραφείο του.
«Ποτέ δεν περίμενα ότι η ελληνική κυβέρνηση θα με κατασκοπεύει χρησιμοποιώντας τις πιο σκοτεινές πρακτικές», είπε ο επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης -ο οποίος είναι επίσης μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου- σε τηλεοπτική ομιλία του αργά την Παρασκευή, όταν η έκταση της κατασκοπείας έγινε αντιληπτή. «Είναι δημοκρατικό μας καθήκον να προστατεύσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες των Ελλήνων πολιτών. Σήμερα είναι μια στιγμή αλήθειας για εκείνους που η αλαζονεία και το αίσθημα της ατιμωρησίας τους καθιστούν ικανούς για οτιδήποτε».
Το πρωθυπουργικό γραφείο, λίγες ώρες νωρίτερα, είχε αποκαλύψει την παραίτηση του μέχρι τότε πολύτιμου αρχηγού της ΕΥΠ, Παναγιώτη Κοντολέοντα, για «λανθασμένες ενέργειες».
Η είδηση είχε ακολουθήσει την ανακοίνωση-σοκ ότι ο ανιψιός του Μητσοτάκη και ο πιο έμπιστος βοηθός του, Γρηγόρης Δημητριάδης, είχε επίσης παραιτηθεί – θυσιάζοντας τη θέση του, ελπίζοντας πως έτσι θα έμπαινε ένα τέλος στο σκάνδαλο. Ο Δημητριάδης, ένα άτομο που ασκούσε παρασκηνιακά ευρείες εξουσίες, ήταν ο επικεφαλής του Κοντολέοντα στο Μαξίμου.
Αλλά έως την Κυριακή, καθώς ο Μητσοτάκης δήλωνε ότι οι υποκλοπές ήταν ένα «τεράστιο και ασυγχώρητο λάθος», οι παραιτήσεις αυτές ερμηνεύονταν ως παραδοχή ενοχής.
Παρομοιάζοντας το σκάνδαλο της κατασκοπείας με ένα ελληνικό «Watergate» «που προσβάλλει βάναυσα τη δημοκρατία μας», ο αριστερός πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεσμεύτηκε πως δεν θα μείνει τίποτα στο σκοτάδι.
Ήταν, είπε, υποχρέωση της κεντροδεξιάς κυβέρνησης όχι μόνο να δώσει εξηγήσεις για τον Ανδρουλάκη -το τηλέφωνο του οποίου παρακολουθούταν επί τρεις μήνες πριν από την εκλογή του ως αρχηγού του ΠΑΣΟΚ τον περασμένο Σεπτέμβριο– αλλά και για όλους τους άλλους που φέρεται να είχαν στοχοποιηθεί επίσης.
«Αντί για υποκριτικές συγγνώμες και ψέματα, ο κ. Μητσοτάκης να πει ποιοι άλλοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι παρακολουθούνταν», είπε ο Τσίπρας, επικεφαλής του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ΣΥΡΙΖΑ. «Αυτό δεν είναι ένα τεράστιο και ασυγχώρητο λάθος. Είναι ένα τεράστιο σκάνδαλο (που αντιπροσωπεύει) την ασυγχώρητη αλαζονεία ενός καθεστώτος, ενός πρωθυπουργού που νόμιζε ότι κανείς δεν μπορούσε να τον ελέγξει».
Το σκάνδαλο, που παραπέμπει στις σκοτεινότερες στιγμές της στρατιωτικής Χούντας, όταν οι αντίπαλοι του καθεστώτος των Συνταγματαρχών του 1967-74 παρακολουθούνταν τακτικά, ξέσπασε αρχικά όταν ο Ανδρουλάκης αποκάλυψε ότι είχε ενημερωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για μια απόπειρα παγίδευσης του κινητού του τηλεφώνου με το λογισμικό Predator.
Ο ευρωβουλευτής προχώρησε στην αποκάλυψη αυτή αφού το αντιλήφθηκε χάρης σε μια υπηρεσία κυβερνοασφάλειας που δημιουργήθηκε από το κοινοβούλιο με έδρα το Στρασβούργο, για τους νομοθέτες, για να διασφαλίσει ότι τα τηλέφωνά τους δεν παρακολουθούνται παράνομα. Μεταξύ των πιο εξελιγμένων διαθέσιμων spyware, το Predator είναι σε θέση να δίνει πρόσβαση σε κρυπτογραφημένα μηνύματα και να ενεργοποιεί κάμερες και μικρόφωνα σε κινητές συσκευές.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Ανδρουλάκης κατέθεσε μήνυση στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, με λεπτομέρειες για την απόπειρα υποκλοπής.
Δύο Έλληνες δημοσιογράφοι -ο ένας καλύπτει θέματα μετανάστευσης και ο άλλος οικονομικά– έχουν επίσης κινηθεί νομικά μετά από καταγγελίες για παρόμοια παράνομη παρακολούθηση από μια κυβέρνηση που έχει επικριθεί έντονα διεθνώς για λογοκρισία.
Στις 29 Ιουλίου, ο Κοντολέων, ο αρχικατάσκοπος, παραδέχτηκε σε μια κεκλεισμένων των θυρών ακρόαση της κοινοβουλευτικής επιτροπής ότι η ελληνική υπηρεσία πληροφοριών είχε παρακολουθήσει τον Θανάση Κουκάκη, τον οικονομικό ρεπόρτερ, κατόπιν εντολής από ξένη υπηρεσία πληροφοριών, σύμφωνα με βουλευτές που ήταν παρόντες.
Αρχικά, κυβερνητικές πηγές αρνήθηκαν ότι οι αποκαλύψεις για το Predator έπαιξαν ρόλο στις παραιτήσεις. Στη συνέχεια, όμως, πηγές ανέφεραν ότι το κινητό τηλέφωνο του Ανδρουλάκη πράγματι παρακολουθούταν έπειτα από αίτημα υπηρεσιών πληροφοριών του εξωτερικού -και με την άδεια εισαγγελέα- αλλά, ενώ ήταν νόμιμο και διεξαγόταν με συμβατικό λογισμικό, ο πρωθυπουργός δεν το γνώριζε, αλλιώς «δεν θα το είχε επιτρέψει».
Τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, το Σαββατοκύριακο, προσδιόρισαν τις αναφερόμενες ξένες υπηρεσίες κατασκοπείας ως Ουκρανικές και Αρμενικές, με ορισμένα μέσα να αποδίδουν το αίτημα παρακολούθησης του ηγέτη του ΠΑΣΟΚ στις σχέσεις του με «ύποπτα πρόσωπα που ενεργούν για λογαριασμό κινεζικών συμφερόντων».
Η εν λόγω υπερασπιστική γραμμή απορρίφθηκε αμέσως ως ένας περίπλοκος ιστός ψεμάτων από μια κυβέρνηση που εμπλέκεται στη μεγαλύτερη κρίση της από την ανάληψη της εξουσίας της τον Ιούλιο του 2019.
Την Παρασκευή ο Ανδρουλάκης προέτρεψε το ελληνικό κοινοβούλιο να συγκροτήσει μια ερευνητική επιτροπή για να εξεταστούν πιθανές πολιτικές ευθύνες.
Ο Μητσοτάκης, ο οποίος σε μια αμφιλεγόμενη κίνηση έθεσε την ΕΥΠ υπό τον έλεγχο του Μαξίμου σε μία από τις πρώτες πράξεις του στην εξουσία, έχει δηλώσει ότι θα απευθυνθεί δημόσια στο έθνος τη Δευτέρα. Το κυριακάτικο «Βήμα» ανέφερε πως ο Μητσοτάκης δήλωσε: «Χρωστάω μια συγγνώμη στον Νίκο Ανδρουλάκη».
Ο Μητσοτάκης, απόφοιτος του Χάρβαρντ, ο οποίος θεωρείται από ορισμένους ότι έδωσε μια ανάσα στην Ελλάδα μετά από χρόνια εξουθενωτικής οικονομικής αναταραχής, έχει κερδίσει επαίνους με τη μεταρρυθμιστική ατζέντα του και το διοικητικό στιλ του που συνδέεται περισσότερο με τις ΗΠΑ παρά με τη Μεσόγειο. Από τότε που ανέλαβε φάνηκε να απολαμβάνει την πρόκληση των πολλαπλών κρίσεων.
Αλλά ο Μητσοτάκης, ο οποίος θα έρθει αντιμέτωπος με εκλογές το επόμενο έτος βάσει ενός νέου εκλογικού νόμου που θα καταστήσει σχεδόν αδύνατο για το κόμμα του, τη Νέα Δημοκρατία, να σχηματίσει κυβέρνηση -ακόμα κι αν, όπως προβλέπεται, νικήσει- έχει επίσης δεχτεί ολοένα και σκληρότερη κριτική για το κυβερνητικό στιλ του, που αφήνει ελάχιστο περιθώριο για κριτική.
«Η απόλυτη εξουσία διαφθείρει», είπε ο ευρωβουλευτής Γιώργος Κύρτσος, ο οποίος διαγράφηκε από τη Νέα Δημοκρατία επειδή άσκησε ανοιχτή κριτική στην κυβέρνηση και τη συμπεριφορά ενάντια στα ΜΜΕ νωρίτερα φέτος.
«Ο Μητσοτάκης κυβερνά μέσω του Μαξίμου, όχι του υπουργικού συμβουλίου, σε ένα σύστημα στο οποίο υπάρχουν ελάχιστοι έλεγχοι και ισορροπίες. Η επιθυμία του να ελέγχει βρίσκεται εκτός ελέγχου. Αυτό το κατασκοπευτικό σκάνδαλο είναι μια πολύ μεγάλη κρίση και θα εγείρει περαιτέρω ερωτήματα σχετικά με την πραγματική έκταση των ευρωπαϊκών φιλελεύθερων διαπιστευτηρίων του».
