«Η Ελλάδα θα είναι παρούσα σε όλες τις διεθνείς πρωτοβουλίες που θα εξασφαλίζουν την ειρήνη και τη διεθνή νομιμότητα στη Μέση Ανατολή».
Αυτό δήλωσε στην Επιτροπή Εξωτερικών και ‘Αμυνας της Βουλής ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, ενημερώνοντας τα μέλη της για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Παράλληλα, τόνισε ότι «η χώρα μας, για λόγους συμβολικούς αλλά και ουσίας θα συμμετέχει με μία φρεγάτα με αμιγώς συνοδευτικό και αμυντικό χαρακτήρα στον στόλο των αμερικανών και των άγγλων στην επιχείρηση στην Ερυθρά Θάλασσα και θα συνδράμει και θα στηρίξει όλες τις ευρωπαϊκές και αραβικές πρωτοβουλίες που θα εξασφαλίζουν την ελεύθερη ναυσιπλοΐα».
Όπως επεσήμανε ο κ. Γεραπετρίτης, «η κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα είναι εξαιρετικά εύθραυστη, ενώ οι ενέργειες των Χούθι έχουν δημιουργήσει σημαντικότατα προβλήματα στη ναυσιπλοΐα», και πρόσθεσε ότι «η διαρκής αυτή απειλή προκαλεί επιβάρυνση στο διαμετακομιστικό εμπόριο και στα ασφάλιστρα των πλοίων, με συνέπεια να υπάρχει επιβάρυνση στα εμπορεύματα αλλά και στα δημοσιονομικά των χωρών».
«Ήδη υπάρχει σημαντική οικονομική ύφεση στην Αίγυπτο λόγω και της διώρυγας του Σουέζ, αλλά προβλήματα παρατηρούνται και στις οικονομίες της Ιορδανίας και του Λιβάνου», σημείωσε ο Υπουργός Εξωτερικών.
Στις αιτιάσεις να μην πάει η ελληνική φρεγάτα στην επιχείρηση στην Ερυθρά Θάλασσα ο κ. Γεραπετρίτης σχολίασε χαρακτηριστικά:
«Υπάρχει κάποια πλευρά του κοινοβουλίου η οποία θεωρεί ότι δεν είναι χρέος της πατρίδας να στηρίξει τα ελληνικά εμπορικά πλοία και τους έλληνες ναυτικούς; Θεωρείτε δηλαδή ότι δεν έχει χρέος η χώρα να προστατεύσει εκείνο για το οποίο επερώμεθα ότι έχουμε μια ισχυρή ναυτιλία; Θα πρέπει να αφήσουμε την ελληνική ναυτιλία; Θέλετε να κρυφτούμε πίσω από εκείνους οι οποίοι θα είναι στην αποστολή και εμείς να καθίσουμε αναπαυτικά και να πούμε να κάνουν εκείνοι τη δουλειά; Η απάντηση λοιπόν της ελληνικής πολιτείας είναι αυστηρή και συνεπής. Η Ελλάδα θα είναι παρούσα να προστατεύσει την ελληνική εμπορική ναυτιλία και τους έλληνες ναυτικούς».
Μεσανατολικό
Ενημερώνοντας για τις πρωτοβουλίες σχετικά με την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε ότι «είναι σε εξέλιξη σε πολιτικό επίπεδο, σειρά ειρηνευτικών διαδικασιών» χαρακτηρίζοντας ως «πιο σημαντική και σοβαρή, την ειρηνευτική προσπάθεια εκ μέρους των Αραβικών χωρών», τις οποίες επισκέφθηκε πρόσφατα.
«Βασικές αρχές του σχεδίου είναι η απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται, η κατάπαυση του πυρός και μία διεθνής διάσκεψη ώστε να έχει αξιόπιστο χαρακτήρα η επίλυση του προβλήματος και η ειρήνευση στην περιοχή», τόνισε.
Όπως ανέφερε ο κ. Γεραπετρίτης «δεν φαίνεται να υπάρχει άμεση αποκλιμάκωση, υπάρχει έντονη ανησυχία για τη διάχυση της κρίσης και γίνονται προσπάθειες σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, με την ελπίδα ότι θα ευδοκιμήσουν».
«Η κατάσταση αυτή τη στιγμή δεν είναι καλή, δεν φαίνεται να υπάρχει άμεση αποκλιμάκωση και οι οποίες ειρηνευτικές προσπάθειες προσκρούουν σε μείζονα ζητήματα όπως αυτό των προσφύγων και των ομήρων.
Η Ελλάδα είναι από τις χώρες που πρωτοστατούν και έχουν αξιόπιστη παρουσία και λόγο, κάτι που αναγνωρίζεται από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Η προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης είναι η ειρήνη στη Μέση Ανατολή. Τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση δεν τις έχει αναλάβει καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Είναι η μόνη χώρα που έχει απευθείας επαφές με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη τόσο για τις εχθροπραξίες όσο και στην επεξεργασία ενός σχεδίου ειρήνης και μάλιστα στο υψηλότερο επίπεδο», υπογράμμισε και συμπλήρωσε:
«Δεν υπάρχει άλλη ευρωπαϊκή χώρα που να έχει πιο ισχυρή και ενεργή διπλωματία με τον αραβικό κόσμο και τόσο στενές και ουσιαστικές σχέσεις και συνομιλίες.
Προτεραιότητα μας είναι καθολικά η ειρήνη στη περιοχή. Τελεία και παύλα».
Ταυτόχρονα, ο κ. Γεραπετρίτης απέρριψε αιτιάσεις ότι η ελληνική κυβέρνηση ασκεί πολιτική υπέρ του Ισραήλ παραβλέποντας την γενοκτονία που γίνεται στον παλαιστινιακό λαό.
«Εμείς δεν είμαστε ούτε με το Ισραήλ, ούτε με την Παλαιστίνη. Είμαστε με το δίκαιο και θα μείνουμε με αυτό και για αυτό το λόγο μας σέβονται. Δεν είμαστε επαμφοτερίζοντες, δεν είμαστε αίολοι και δεν κινούμαστε σήμερα με το Ισραήλ και αύριο με την Παλαιστίνη. Έχουμε αρχές στον τρόπο που ασκούμε την διπλωματία. Και όσο εγώ είμαι στο τιμόνι της ελληνικής διπλωματίας δεν θα υπάρχει παρέκκλιση. Συναλλακτική εξωτερική πολιτική εμείς δεν θα κάνουμε», τόνισε.
Αναφερόμενος στον κίνδυνο μεταναστευτικών ροών από τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, παραδέχτηκε ότι «πράγματι υπάρχει πολύ μεγάλη πίεση και συγκέντρωση πληθυσμού σε μικρή έκταση», ωστόσο όπως είπε, «εμείς είμαστε πάρα πολύ σαφείς».
«Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε, ούτε ως διεθνής κοινότητα, αλλά ούτε ως Ελλάδα ότι υπάρχει το ενδεχόμενο υποχρεωτικής ή άλλης μετεγκατάστασης πληθυσμών. Είναι κάτι το οποίο δεν επιτρέπει το διεθνές δίκαιο, πρόκειται για μία συλλογική τιμωρία την οποία εμείς δεν πρόκειται να αποδεχθούμε και θα φροντίσουμε ούτε υποχρεωτικά αυτό να γίνει αλλά ούτε και να εξωθηθεί ο πληθυσμός λόγω των συνθηκών, να εγκαταλείψει την γενέθλια γη του», είπε.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο Υπουργός Εξωτερικών, «στις στενές και ουσιαστικές σχέσεις που έχει αναπτύξει η Ελλάδα με την Αίγυπτο», η οποία όπως είπε, «είναι ο μόνος πυλώνας σταθερότητας στην γεωγραφική ισορροπία της περιοχής».
Όπως ανέφερε, «είναι πάρα πολύ μεγάλης γεωστρατηγικής σημασίας η συνεργασία των δύο χωρών», προσθέτοντας ότι «Ελλάδα και Αίγυπτος συνδέονται με ένα τεράστιο ενεργειακό κόμβο, ο οποίος έχει λάβει έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα χρηματοδοτηθεί ως σχέδιο μείζονος ενδιαφέροντος, που θα συνδέσει ηλεκτρικά με πράσινη ενέργεια την Αίγυπτο και την Ελλάδα και δια της Ελλάδος, την Ευρώπη».
Απαντώντας σε ερώτηση βουλευτή, σχετικά με τις προσπάθειες για τον θαλάσσιο διάδρομο μεταξύ Κύπρου και Παλαιστίνης, ο κ. Γεραπετρίτης εμφανίστηκε διστακτικός.
«Για να είμαι εντελώς ειλικρινής δεν βλέπω να ευδοκιμεί πρώτον: για λόγους τεχνικούς, καθώς δεν υπάρχει ασφαλής λιμένας να μπορεί να καταπλεύσει ένα πλοίο αλλά και δεύτερον: για πολιτικούς, διότι υπάρχει μία γενικότερη ανησυχία και από τους παλαιστίνιους οι οποίοι προτιμούν τους χερσαίους διαδρόμους οι οποίοι θα ενώσουν κατευθείαν τη Γάζα με την Δυτική Όχθη», σημείωσε.
Για F16 και F35
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, για το θέμα των εγγυήσεων της Ελλάδος σε σχέση με τα F16 που εγκρίθηκαν από το αμερικανικό κογκρέσο για την Τουρκία, ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Όταν έρθει η ώρα θα τοποθετηθούμε. Όμως θέλω να αισθάνεται η επιτροπή ασφαλής ότι τα ελληνικά συμφέροντα προστατεύονται απολύτως και σε ότι αφορά τις προμήθειες οι οποίες γίνονται προς την Τουρκία. Εκείνο το οποίο οφείλουμε να πράξουμε για την διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων το πράττουμε και σύντομα θα ενημερωθείτε όταν θα έχουμε τα περισσότερα επιχειρησιακά».
Κληθείς να δώσει διευκρινίσεις σχετικά με το ενδιαφέρον της Ελλάδος, για την αγορά μαχητικών αεροσκαφών F35, ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε ότι «ακόμα βρισκόμαστε σε εξαιρετικά πρώιμο στάδιο, δεν έχουν υπάρξει ούτε τα ειδικότερα τεχνικά χαρακτηριστικά ούτε τα οικονομικά».
«Υπήρξε μία πρώτη προσέγγιση για 20 συν 20 μαχητικά F35 σε ανώτατο κόστος 8,5 δις, αλλά είναι κάτι το οποίο θα έρθει στην επιτροπή και θα το αξιολογήσετε», επεσήμανε.
Ο κ. Γεραπετρίτης υπεραμύνθηκε και της αγοράς των F35 από την Ελλάδα, τονίζοντας ότι «η κυβέρνηση δεν έκανε καθόλου τυμπανοκρουσίες ούτε πανηγυρισμούς».
« Η Ελλάδα οφείλει να έχει αυτοδύναμη εθνική άμυνα να μην ετεροκαθορίζεται και να έχει μια ισχυρή διπλωματία και αυτό κάνουμε. Η σύνθεση όλων αυτών είναι που θα οδηγήσει σε μία ισχυρή Ελλάδα», είπε.
Ντόρα Μπακογιάννη, πρόεδρος Επιτροπής Εξωτερικών: Η Ελλάδα δεν κρύβεται στα δύσκολα
Από την πλευρά της η πρόεδρος της Επιτροπής Ντόρα Μπακογιάννη επεσήμανε ότι «δεν πρέπει σε καμία περίπτωση οι παλαιστίνιοι να φύγουν από τη γη τους. «Προϋπόθεση είναι να μείνουν εκεί. Καμία χώρα αυτή τη στιγμή, πρωτοστατούντος της Αιγύπτου, είναι διατεθειμένη να πάρει παλαιστίνιους. Προϋπόθεση όμως είναι να υπάρχει βιώσιμος διάδρομος μεταξύ Δυτικής Όχθης και Γάζας», είπε.
«Ευτυχώς η Ελλάδα ακολουθεί μία πολιτική συμφιλιωτική με την αξιοπιστία την οποία έχει ως χώρα η οποία δεν κρύβεται στα δύσκολα, είναι παρούσα στην Ερυθρά Θάλασσα και πρέπει να είναι, διότι άλλο είναι να βγάζουμε πολύ ωραίους λόγους και να λέμε θα έχουμε τα οπλικά συστήματα αλλά στη κρίσιμη στιγμή αξιοπιστία κερδίζεις όταν είσαι παρόν.
Και αυτή η παρουσία είναι περισσότερο από ποτέ επιβεβλημένη», υπογράμμισε η κ. Μπακογιάννη.
Σχόλια και παρατηρήσεις βουλευτών Αντιπολίτευσης
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ευάγγελος Αποστολάκης, τόνισε ότι «πρέπει και η θέση μας και οι προσπάθειες μας για τη λύση του Μεσανατολικού να είναι σαφείς για κατάπαυση του πυρός».
Ο βουλευτής της ΝΔ, Γιάννης Οικονόμου, εστίασε τον προβληματισμό του στον κίνδυνο αύξησης των μεταναστευτικών ροών από την συνεχιζόμενη κρίση στη Μέση Ανατολή.
Από την πλευρά της, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ρένα Δούρου επεσήμανε ότι «αντί η Ελλάδα να αναλάβει να πρωτοστατήσει στους πρόθυμους στην επιχείρηση της Ερυθράς Θάλασσας έπρεπε να επιμείνει σε μία ευρωπαϊκή επιχείρηση».
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Δημήτρης Μάντζος, αναφέρθηκε στα F35 που θα πάρει η χώρα τονίζοντας ότι « θα έπρεπε η Ελλάδα να λάβει εγγυήσεις από τις ΗΠΑ ότι τα F16 που θα δώσει στην Τουρκία δεν θα στραφούν εναντίον μας».
Ο βουλευτής του ΚΚΕ, Γιώργος Μαρίνος, χαρακτήρισε επικίνδυνη την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης τόσο στο Μεσανατολικό, όσο και στην Ερυθρά Θάλασσα εκφράζοντας την «πλήρη αντίθεση του στην συμμετοχή ελληνικής φρεγάτας στην αμερικανοβρεττανική επιχείρηση».
Ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης, Παύλος Σαράκης, υπογράμμισε ότι η συμμετοχή μας σε στρατιωτικές επιχειρήσεις, πρέπει να είναι μόνο υπό την αιγίδα της ΕΕ.
Γ. Γεραπετρίτης: Εντός Φεβρουαρίου η πρώτη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής
Τέλος, ο Υπουργός Εξωτερικών διευκρίνισε ότι η καθυστέρηση συγκρότησης του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής οφείλεται στο ότι ένα κόμμα δεν έχει στείλει ακόμα την πρόταση του την οποία αναμένει τις επόμενες μέρες, και διαβεβαίωσε ότι εντός του Φεβρουαρίου θα υπάρξει η πρώτη συνεδρίαση του.
