Με την φράση “Ηρθε το πλήρωμα του χρόνου για μια νέα μεταρρυθμιστική προσπάθεια, η οποία φιλοδοξεί να συμβάλει σε μια σύγχρονη, λειτουργική και αποτελεσματική, από άποψη χρόνου και ποιότητας, Δικαιοσύνη”, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης προανήγγειλε μεταξύ άλλων, αλλαγές “σε παθογενείς καταστάσεις”, “σημειακές παρεμβάσεις” στους Κώδικες, αλλαγές για την υποχρεωτική εκτέλεση των ποινών και μέτρα κατά του φαινομένου της δικομανίας, και δεσμεύτηκε ότι αυτές θα επέλθουν “όχι μέσα από συγκρούσεις” αλλά στο πλαίσιο ενός αναγκαίου διαλόγου με τους εμπλεκόμενους φορείς του χώρου.
Ακόμη, αναφέρθηκε στις παρεμβάσεις οι οποίες επίκεινται ώστε να επιτευχθεί η ταχύτερη απονομή της Δικαιοσύνης, την Εθνική Σχολή Δικαστών, την απλούστευση των διαδικασιών στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια και άρα στην συντομότερη έκδοση των αποφάσεων, στην αναγκαιότητα της υλοποίησης του Δικαστικού Χάρτη, στην Ψηφιακή Στρατηγική για τη Δικαιοσύνη.
«Οι μεγάλες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες δεν προϋποθέτουν συγκρούσεις, ειδικά στο χώρο της Δικαιοσύνης όπου τα σημεία σύγκλισης είναι περισσότερα από τα σημεία απόκλισης» ήταν η χαρακτηριστική του αποστροφή του και ανακοίνωσε ότι αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας των προγραμματικών δηλώσεων, θα ξεκινήσουν οι απαιτούμενες θεσμικές επαφές.
“Οι αλλαγές και οι αναγκαίες τομές στην Ελληνική Δικαιοσύνη, αφορούν πρωτίστως παθογενείς καταστάσεις, διαδικασίες και διαχρονικές ελλείψεις και όχι συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων που διακονούν και κοινωνούν τον θεσμό. Η κυβέρνηση και το υπουργείο Δικαιοσύνης, αντιλαμβάνονται την μεταρρυθμιστική παρέμβαση στο χώρο της Δικαιοσύνης, ως πολιτική προσθετικού αθροίσματος, όπου όλοι οι βασικοί συντελεστές του τομέα, έχουν να κερδίσουν. Ο γόρδιος δεσμός της καθυστέρησης, που μεταπίπτει σε αρνησιδικία, μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια προωθητική συνεργασία δικαστών, δικηγόρων, δικαστικών υπαλλήλων, συμβολαιογράφων και δικαστικών επιμελητών, με τη στήριξη του υπουργείου Δικαιοσύνης. Όλοι έχουν μερίδιο ευθύνης και όλοι μπορούν να κερδίσουν, εφόσον δουν τη μεγάλη εικόνα που περιλαμβάνει την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μέσα από τη βελτίωση της λειτουργίας κεντρικών πολιτειακών θεσμών, την πρόσβαση και την παροχή δικαιοσύνης στους Έλληνες πολίτες και την εξυπηρέτηση μειζόνων εθνικών προτεραιοτήτων, όπως η οικονομική ανάταξη και η ανάπτυξη της χώρας” είπε ο Γιώργος Φλωρίδης, περιγράφοντας το σχέδιο δράσης για την αναβάθμιση της Ελληνικής Δικαιοσύνης στη νέα τετραετία που ξεκινά.
Εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση επιμένει τόσο πολύ στο θέμα της ταχύτερης απονομής της Δικαιοσύνης, υπογράμμισε ότι δεν πρόκειται για ένα ζήτημα που μπορεί να οριστεί απλώς ως διαχειριστικό και ν’ αντιμετωπιστεί μόνο ως τέτοιο. “Είναι ζήτημα που καθορίζει την ταυτότητα της Δικαιοσύνης. Είναι η απάντηση στο θεμελιώδες ερώτημα ‘απονομή ή όχι του δικαίου;’. Η επιτυχής απάντηση στο ερώτημα αυτό, σημαίνει ποιοτική αναβάθμιση του ίδιου του θεσμού, ως κρίσιμου πυλώνα του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Σημαίνει εμπέδωση της εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στο τελευταίο του καταφύγιο που είναι η Δικαιοσύνη, όταν οι άλλες ανεξάρτητες εξουσίες επιχειρούν περιορισμούς στα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματά τους. Σημαίνει εξυπηρέτηση των εθνικών προτεραιοτήτων της χώρας μας”.
Επίσης, αναφορικώς με το θέμα της αναγκαίας μεγάλης μεταρρύθμισης για τη Δικαιοσύνη, ο κ. Φλωρίδης επισήμανε ότι οι μεγάλες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, δεν προϋποθέτουν και κατ’ ανάγκην μεγάλες συγκρούσεις, παρά αναγκαίο και οργανωμένο διάλογο, που οφείλει να αναδεικνύει τα σημεία σύγκλισης, ενώ τίποτα δεν θα γίνεται εν κρυπτώ. “Η συνεργασία και η σύγκλιση οφείλει να είναι προωθητική. Δεν μπορούμε πλέον, στην Ελλάδα του 2023, να οδηγούμαστε σε συμψηφισμούς καθήλωσης και χαμηλών προσδοκιών, που τις απορροφούν άμεσα και τις ακυρώνουν οι εγκατεστημένες παθογένειες. Θα πάμε μπροστά”, ανέφερε χαρακτηριστικά.
Προανήγγγειλε ότι αμέσως μετά τη συζήτηση επί των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης και την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης θα ξεκινήσουν όλες οι θεσμικές επαφές για την ανάδειξη των θετικών απόψεων, για τον συντονισμού και τη δράση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. “Υπάρχει πλούσιος καταγεγραμμένος προβληματισμός από το προηγούμενο διάστημα και δεν χρειάζεται να χρονοτριβούμε” είπε.
Παρεμβάσεις στους Κώδικες
Ο υπουργός Δικαιοσύνης δήλωσε εξαρχής ότι δεν θα γίνουν εκτεταμένες παρεμβάσεις στους Κώδικες, παρά “σημειακές παρεμβάσεις” ώστε να επανατοποθετηθούν κάποια θεμελιώδη ζητήματα. Αφού σημείωσε ότι έχει επικρατήσει να μιλάμε για “χαμηλή εγκληματικότητα” και ‘υψηλή ή βαριά εγκληματικότητα”, επισήμανε ότι όλη αυτή η συζήτηση, ξεχνάει την ανάγκη της επιβολής και δίκαιων ποινών, οι οποίες όμως – όπως είπε – πρέπει και να εκτελούνται.
Με κατηγορηματικό τόνο ο κ. Φλωρίδης τόνισε ότι η συνταγματική προστασία των δικαιωμάτων των κατηγορουμένων, οδήγησε σε μεγάλο βαθμό, στην ατιμωρησία τους. “Αυτή η κατάσταση πρέπει να πάρει τέλος” είπε. “Οι ποινές, θα δούμε από πιο όριο θα πρέπει να εκτελούνται υποχρεωτικά. Τουλάχιστον κατά ένα μέρος”.
“Προφανώς θα επαναφέρουμε και την χρηματική μετατροπή κάποιων ποινών ή τμήματος αυτών, αλλά το Ποινικό Δίκαιο, εκτός από τον τιμωρητικό του χαρακτήρα, πρέπει να ενισχύσει τον προληπτικό και τον αποτρεπτικό του χαρακτήρα. Όλοι όσοι σκέφτονται να παρανομήσουν, πρέπει να γνωρίζουν ότι το ενδεχόμενο να οδηγηθούν στη φυλακή θα είναι πολύ σοβαρό. Είμαστε επίσης αντίθετοι με την ξεχωριστή ποινική μεταχείριση διαφόρων ατόμων και κοινωνικών ομάδων. Οι ποινικές διατάξεις ισχύουν για όλους και οι ποινές διαφοροποιούνται ανάλογα με τη βαρύτητα της πράξης. Αλλά, επαναλαμβάνω, οι ποινές θα εκτελούνται”.
“Δικομανία” και μέτρα
Ο υπουργός Δικαιοσύνης προανήγγειλε αλλαγές για την υποχρεωτική εκτέλεση των ποινών, “ώστε όσοι σκέφτονται να παρανομήσουν, να γνωρίζουν ότι είναι πολύ σοβαρό το ενδεχόμενο να οδηγηθούν στη φυλακή”. Επίσης, γνωστοποίησε ότι θα ληφθούν μέτρα κατά του φαινομένου της δικομανίας, αναφέροντας ότι όσοι θα κάνουν κατάχρηση στις μηνύσεις και θα ταλαιπωρούν τη Δικαιοσύνη και τους δικαστές, θα επιβαρύνονται με σημαντικά δικαστικά έξοδα.
Αναφερόμενος στην “περίφημη δικομανία” κάποιων Ελλήνων, αφού ξεκαθάρισε ότι “δεν επιθυμούμε την παρεμβολή οποιουδήποτε εμποδίου στην πρόσβαση των πολιτών στη Δικαιοσύνη”, σημείωσε ότι η πρόσβαση αυτή, που είναι και θα παραμείνει ανεμπόδιστη, δεν μπορεί να γίνεται καταχρηστικά με σωρεία αβάσιμων μηνύσεων, αναφορών και αγωγών. Μηνύσεις και αναφορές που τίθενται κατά νόμο στο αρχείο, θα ακολουθούνται υποχρεωτικά από την καταβολή σημαντικών δικαστικών εξόδων. Το ίδιο και για τις δίκες όπου ο ηττηθείς θα πρέπει να καταβάλει τα πραγματικά έξοδα του νικήσαντος διαδίκου.
Εθνική Σχολή Δικαστών
Εξάλλου, ο κ. Φλωρίδης υπογράμμισε ότι μια μεταρρυθμιστική προσπάθεια στη Δικαιοσύνη, δεν μπορεί παρά να έχει ως αφετηρία την Εθνική Σχολή Δικαστών και προανήγγειλε σημαντική αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών, με έμφαση στην οργανωμένη πρακτική εξάσκηση των σπουδαστών στα δικαστήρια και τις εισαγγελίες. Ανέφερε ότι τίθεται υπό εξέταση ο χρόνος διάρκειας των σπουδών στα δύο έτη, καθώς και η αύξηση του ορίου ηλικίας των εισερχομένων στη σχολή, χωρίς όμως αιφνιδιασμούς για εκείνους που προετοιμάζονται για τον επόμενο διαγωνισμό.
“Η διοίκηση και η διεύθυνση της σχολής, θα αποκτήσουν σύντομα ένα ευέλικτο και αποδοτικό πλαίσιο λειτουργίας. Θεωρούμε πολύ σημαντικό το γεγονός, ότι για τα επόμενα χρόνια οι δικαστικοί υπάλληλοι θα προσλαμβάνονται σε ετήσια βάση, με ξεχωριστό διαγωνισμό που διενεργεί η Εθνική Σχολή Δικαστών, η οποία αναλαμβάνει και την ειδική εκπαίδευσή τους. Ήταν μια σημαντική πρωτοβουλία του κ. Τσιάρα η οποία στέφθηκε με επιτυχία, και ήδη η σχολή την περασμένη Δευτέρα υποδέχτηκε τους πρώτους 311 νεοπροσληφθέντες δικαστικούς υπαλλήλους” τόνισε.
Πολιτική δικονομία
Ο κ. Φλωρίδης ανέφερε επίσης ότι υπάρχουν συγκεκριμένες σκέψεις, με την εφαρμογή των οποίων μπορούν να απλουστευθούν οι διαδικασίες στα τακτικά πολιτικά δικαστήρια και άρα να εκδίδονται συντομότερα οι αποφάσεις. “Σχετικά σύντομα θα είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε μια ολοκληρωμένη μελέτη για το σημαντικό αυτό θέμα. Στο πλαίσιο αυτό θα δούμε τα ζητήματα μιας αναγκαίας προδικασίας, η οποία επιθυμούμε να οδηγήσει στην εξάλειψη των αναβολών”, προανήγγειλε.
Νέος δικαστικός χάρτης
Ο υπουργός Δικαιοσύνης υπεραμύνθηκε εξάλλου της αλλαγής στον δικαστικό χάρτη, σημειώνοντας πως γίνεται με βασικό σκοπό να εξορθολογήσει κυρίως την συμμετοχή και το έργο των δικαστών, στο πλαίσιο μιας δίκαιης κατανομής του έργου τους, σε ευρύτερες περιφέρειες, και δεν κατατείνει, ούτε στο να δυσκολέψει το έργο των δικηγόρων, ούτε και τις ανάγκες των πολιτών για δικαστική προστασία – αλλά ακριβώς το αντίθετο.
Επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης
Στο πλαίσιο της επιτάχυνσης για την απονομή της δικαιοσύνης, ο κ. Φλωρίδης, προανήγγειλε την έναρξη συζήτησης με τους δικηγορικούς και τους συμβολαιογραφικούς συλλόγους, την μεταφορά σ’ αυτούς δικαστικής ύλης που μπορεί να αποσυμφορήσει τα δικαστήρια του πρώτου βαθμού με τρόπο λειτουργικό, κι επίσης μια μέριμνα για την παροχή ψηφιακών εγγράφων από τους συμβολαιογράφους, με ρυθμίσεις που θα γίνουν σύντομα.
Σημαντικό τμήμα της μεγάλης μεταρρυθμιστικής προσπάθειας, όπως είπε, είναι η Ψηφιακή Στρατηγική για τη Δικαιοσύνη που βρίσκεται σε φάση υλοποίησης, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. Υπογράμμισε ότι η προσπάθεια αυτή έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος του 2025, οπότε να έχουν παραδοθεί τα έργα του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων για την Πολιτική, Ποινική και Διοικητική Δικαιοσύνη, της αναμόρφωσης του Εθνικού Ποινικού Μητρώου και του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
“Στην πραγματικότητα, με την ολοκλήρωση των έργων αυτών, η Δικαιοσύνη θα μπει οριστικά σε μια νέα, ιστορική εποχή. Μαζί με τα νέα κτήρια του Πρωτοδικείου Αθηνών, των δικαστηρίων του Πειραιά, την αναμόρφωση του κτηρίου των δικαστηρίων της Θεσσαλονίκης και τη δημιουργία νέων δικαστικών μεγάρων σε αρκετές πόλεις της χώρας, μπορούμε να αισιοδοξούμε για ένα καλύτερο μέλλον στη λειτουργία του θεσμού” είπε χαρακτηριστικά.
Συνταγματική αναθεώρηση
Σχετικώς με το θέμα της συνταγματικής αναθεώρησης, ο υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε – απαντώντας και σε σχετική ερώτηση της προέδρου της Πλεύσης Ελευθερίας, Ζωής Κωνσταντοπούλου – ότι όταν εκκινήσει από τη Βουλή η διαδικασία, η κυβέρνηση θα προσέλθει στον κοινοβουλευτικό, αλλά και στον κοινωνικό διάλογο, με τις προτάσεις της, όπως προσδιόρισε το θέμα αυτό ο πρωθυπουργός. “Η διαδικασία της αναθεώρησης του Συντάγματος, θεωρώ ότι είναι ευκαιρία να άρουμε κάποιες παρεξηγήσεις που υπάρχουν στη δημόσια σφαίρα σχετικά με την συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξαρτησία των εξουσιών, που αποτελεί θεμέλιο του δημοκρατικού μας πολιτεύματος” τόνισε.
“Ανεξάρτητες Εξουσίες, δεν σημαίνει ανεξέλεγκτες εξουσίες”
Ο υπουργός Δικαιοσύνης αναφέρθηκε και στην αναγκαία και διαρκή ενίσχυση της ανεξαρτησίας εξουσιών και αρχών, τονίζοντας πως δεν μπορεί να οδηγεί στη σκέψη ότι υπάρχει το ανεξέλεγκτο των εξουσιών και των αρχών αυτών – κάτι που οδηγεί στην αποδυνάμωση της Δημοκρατίας. “Το Σύνταγμά μας οφείλει κάθε φορά, αυτό να το διατυπώνει με τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια” είπε ο κ. Φλωρίδης. “Πιστεύω ότι ο διάλογος για τη συνταγματική αναθεώρηση, εντός και εκτός Κοινοβουλίου, θα συμβάλει αποφασιστικά σε αυτά τα κρίσιμα ζητήματα”, κατέληξε.
