Η κυβέρνηση σε πλήρη συνεννόηση με τη Χαριλάου Τρικούπη, βρήκε τον τρόπο να αντιμετωπίσει τα δυσμενή αποτελέσματα, όπως προκύπτουν συνεχώς από τις δημοσκοπήσεις, και να αποκαταστήσει τη «χαμένη τιμή του δικομματισμού».
Έτσι, η επιχείρηση για την επαναπόκτηση της κοινοβουλευτικής αυτοδυναμίας έστω και με χαμηλό ποσοστό από τους Ελλαδίτες ψηφοφόρους τέθηκε σε εφαρμογή, με σκοπό να υλοποιηθεί ως το τέλος του χρόνου.
Αφορμή η υπόσχεση που είχε δώσει ο πρωθυπουργός, όταν είχε επισκεφτεί πριν από 15 μήνες την Αυστραλία, ότι θα καθιερώσει νομοθετικά την ψήφο των ομογενών. Τι σχέση έχει αυτό με την αυτοδυναμία; Πολύ απλά, το Μαξίμου, όπως και η Χαριλάου Τρικούπη, γνωρίζει, ότι οι Έλληνες μετανάστες, τουλάχιστον σε Δυτική Ευρώπη, Αμερική, Ωκεανία και Αφρική, αναπαράγουν πολιτικά την Ελλάδα της πόλωσης και του φανατισμού της πρώτης 20ετίας μετά τη μεταπολίτευση, και ενισχύουν αναφανδόν το δικομματισμό και κυρίως τη Νέα Δημοκρατία.
Έτσι, υπολογίζεται ότι η ψήφος τους θα ανεβάσει κατά πολύ το ποσοστό των δύο μεγάλων κομμάτων και ιδίως του κυβερνώντος, με αποτέλεσμα η κοινοβουλευτική αδυναμία -και λόγω του μπόνους ακόμη και των 40 εδρών που προσφέρει το ισχύον εκλογικό σύστημα- να θεωρείται πλέον εξασφαλισμένη.
Η Νέα Δημοκρατία αρχικά -όπως προβλεπόταν στο σχέδιο που είχε ετοιμάσει ο Προκόπης Παυλόπουλος- επεδίωξε η ψήφος των ομογενών να προσμετράται σε κάθε εκλογική περιφέρεια στην οποία καθένας είναι εγγεγραμμένος. Δηλαδή, όσοι έχουν εγγραφεί στα μητρώα και στους εκλογικούς καταλόγους π.χ του νομού Αρκαδίας ή του νομού Καβάλας, η ψήφος τους, ανεξάρτητα από τη χώρα διαμονής τους (Αυστραλία, Γερμανία ή Δημοκρατία του Κονγκό),να συγκεντρώνεται ξεχωριστά και να προστίθεται στο αποτέλεσμα της Αρκαδίας ή της Καβάλας, μαζί με την ψήφο των Ελλαδιτών ψηφοφόρων. Τι θα επιτύγχανε με αυτό το σχεδιασμό; Επιπλέον κοινοβουλευτικές έδρες σε κάποιες περιφέρειες που η ΝΔ, αν και έχει μεγαλύτερο ποσοστό, δεν παίρνει επιπλέον έδρες, επειδή το ΠΑΣΟΚ ή άλλο κόμμα ξεπερνά το εκλογικό μέτρο.
Για παράδειγμα: Στη Φλώρινα, το κυβερνόν κόμμα με σχεδόν διπλάσιο ποσοστό από την αξιωματική αντιπολίτευση, εκλέγει ένα βουλευτή, όπως έναν εκλέγει και το ΠΑΣΟΚ. (Ειδικά μάλιστα αν αυτές οι ρυθμίσεις συνδυαστούν με την αλλαγή περιφερειών που προωθούνται μέσω της νέας διοικητικής μεταρρύθμισης, γνωστής ως «Καποδίστριας νούμερο 2», τα οφέλη για την κυβερνητική παράταξη μπορεί να διευρυνθούν).
Έτσι το σχέδιο της κυβέρνησης συνάντησε την κατηγορηματική αντίθεση της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου και του ΠΑΣΟΚ, που δήλωσε ξεκάθαρα ότι θα καταψηφίσει τη διάταξη. Επιφυλάξεις παράλληλα εξέφρασαν και βουλευτές της συμπολίτευσης, διότι θα ανέβαιναν σε ιλιγγιώδη ποσά τα έξοδα της προεκλογικής τους εκστρατείας, καθώς θα ήταν υποχρεωμένοι να περιοδεύσουν και στις “πέντε γωνιές του πλανήτη” προς άγραν ψήφων.
Η κυβέρνηση όμως επανήλθε. Όχι μόνο επειδή για τη ρύθμιση της ψήφου των ομογενών είχε δώσει την προσωπική του δέσμευση ο ίδιος ο πρωθυπουργός, αλλά κυρίως για τον πολιτικό υπολογισμό για την κατάκτηση της κοινοβουλευτικής αυτοδυναμίας, όπως προαναφέραμε.
Έτσι ο Κ. Καραμανλής ζήτησε από τους υπουργούς του, Πρ. Παυλόπουλο και Ντόρα Μπακογιάννη, να ξεκινήσουν επαφές με τα πολιτικά κόμματα, προκειμένου να υπάρξει σύγκλιση τουλάχιστον με το ΠΑΣΟΚ, καθώς για την ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου, απαιτούνται 200 ψήφοι βουλευτών, αφού θεωρείται νόμος εκτελεστικός του Συντάγματος, που αφορά στη λειτουργία του πολιτεύματος.
Η εντολή του πρωθυπουργού στους υπουργούς του ήταν σαφής, ενδεικτικό του πόσο πολύ “καίγεται” να περάσει ο νόμος: «Εν ανάγκη υιοθετήστε ακόμη και αναλλοίωτες τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ, για να εξασφαλίσουμε τη συναίνεσή του».
Οι δυο υπουργοί ξεκίνησαν τα τηλεφωνήματα και ο υφυπουργός Εξωτερικών, Θόδωρος Κασσίμης, άρχισε μυστικά τις επισκέψεις στα γραφεία των κομμάτων. (Από το ΠΑΣΟΚ συνομιλητής του ήταν κυρίως, ο Ανδρέας Λοβέρδος)
Η Χαριλάου Τρικούπη βρέθηκε σε δύσκολη θέση, αλλά διαπίστωσε ότι μπορεί να βγει επίσης ωφελημένη από τις εξελίξεις. Σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσε για πολιτικούς λόγους να αρνηθεί στους ομογενείς να ψηφίζουν στον τόπο διαμονής τους. Πόσο μάλλον που υπολογίζει να αξιοποιήσει και το προσωπικό κύρος του Γιώργου Παπανδρέου σε μεγάλη μερίδα μεταναστών, όσο και στο έργο που έχει αφήσει ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για θέματα Αποδήμου Ελληνισμού Γρηγόρης Νιώτης, ο οποίος είχε ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, εντόπισε μετανάστες ακόμη και στα πιο απίθανα μέρη (κάποιες κακές γλώσσες έλεγαν ότι σε ορισμένες, οριακές, έστω, περιπτώσεις, ούτε οι ίδιοι οι ομογενείς δεν γνώριζαν την καταγωγή τους.) και βέβαια τους οργάνωσε.
Ωστόσο, η Χαριλάου Τρικούπη, αντιλαμβάνεται ότι με την ψήφο των αποδήμων, η πιθανότητα να αλλοιωθεί ο ελληνικός πολιτικός χάρτης προς όφελος της ΝΔ και να της προσφέρει τη νέα αυτοδύναμη κυβερνητική θητεία στο πιάτο, είναι υπαρκτή. Πλην όμως, θεωρεί σίγουρο ότι θα ανεβάσει κατά πολύ και τα δικά της ποσοστά, θα ανακόψει τη φθορά και ο Γ. Παπανδρέου ευελπιστεί ότι παρά τις αντιδράσεις των δελφίνων του ΠΑΣΟΚ, θα έχει λόγους να ζητήσει μια ακόμη ευκαιρία σε περίπτωση νέας ήττας.
Η αξιωματική αντιπολίτευση δεν θέλει ασφαλώς να προσφέρει πιθανή παντοδυναμία στη ΝΔ. Έτσι πρότεινε -και για τους λόγους που προαναφέραμε, έγινε αποδεκτό από την κυβέρνηση- να μην προσμετράται ανά περιφέρεια, αλλά στο σύνολο της χώρας.
Με βάση αυτό, θα καθιερωθούν πλέον βουλευτές αποδήμου ελληνισμού που θα εκλέγονται από το σύνολο των μεταναστών που ψηφίζουν στον τόπο καταγωγής τους, κάτι ανάλογο με τους βουλευτές Επικρατείας. Με βάση αυτή την πρόταση του ΠΑΣΟΚ, ο Προκόπης Παυλόπουλος συνέταξε ένα δεύτερο προσχέδιο και το παζάρι πλέον γίνεται, για τον αριθμό των απόδημων βουλευτών.
Το ΚΚΕ εκφράζει, καθαρά για εκλογικούς λόγους, αντιρρήσεις για την καθιέρωση της ψήφου των μεταναστών, επικαλούμενο ως επιχείρημα ότι «έχουν απομακρυνθεί και δεν γνωρίζουν την πολιτική πραγματικότητα στην Ελλάδα, καθώς και τα προβλήματα που υπάρχουν».
Δεν αποκλείεται τελικά να αποδεχτεί μια ρύθμιση που θα αφορά την εκλογή μικρού αριθμού αποδήμων βουλευτών, κάτι που δηλώνει ότι θα ψηφίσει -θέλοντας και μη- ο ΣΥΝ. Αντιθέτως, θετικός υπέρ της ψήφου των μεταναστών είναι ο ΛΑΟΣ, καθώς προσδοκά εκλογικά οφέλη λόγω της εθνικιστικής ρητορικής του, που συγκινεί γενικά την πλειοψηφία των αποδήμων.