Ο ενεργός ρόλος του πρωθυπουργού της Ισπανίας, Χοσέ Λουίς Θαπατέρο, με την αποφασιστική στάση της Γαλλίας συνετέλεσαν στην διαμόρφωση ενός συσχετισμού δυνάμεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου η Άνγκελα Μέρκελ δεν θα μπορούσε παρά να δώσει μάχη οπισθοφυλακής. Αυτήν ήταν η κατάσταση στις Βρυξέλες στις 16:30 το απόγευμα της Πέμπτης 25 Μαρτίου, όταν ανακοινώθηκε η λήψη απόφασης από τον γαλλογερμανικό άξονα για το ζήτημα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εξέδωσε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία είναι έτοιμο να ενεργήσει προσφέροντας στην Ελλάδα δάνειο ύψους 22 δισ. ευρώ με επιτόκιο 2,5% και με χρονικό ορίζοντα τους 18 μήνες χωρίς να επιβάλλει περαιτέρω μέτρα εκτός από εκείνα που ελήφθησαν ήδη από την ελληνική κυβέρνηση.
Δηλώσεις του Γ. Παπανδρέου μετά τη λήψη της απόφασης για το μηχανισμό στήριξης της οικονομίας
Προηγουμένως είχε γίνει γνωστό ότι στο πλαίσιο της γαλλογερμανικής συμφωνίας ο ρόλος του ΔΝΤ θα ήταν σημαντικός, χωρίς ωστόσο να διευκρινιστεί το εύρος αυτού του ρόλου .Ορισμένες πηγές ανέφεραν το απόγευμα της Πέμπτης πώς ο ρόλος του Διεθνούς Ταμείου θα ήταν δημοσιονομικός. Η ανακοίνωση αυτή συνετέλεσε στο να εκνευριστεί ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας κ. Τρισέ, ο οποίος είναι πολέμιος της άποψης περί εμπλοκής του ΔΝΤ στα ευρωπαϊκά πράγματα. Ήταν ο ίδιος ο κ. Τρισέ ο οποίος νωρίτερα είχε ανακοινώσει πώς η ΕΚΤ αναγνωρίζει πλήρως τα ελληνικά ομόλογα αν και υποβαθμισμένα από τους Διεθνείς Οίκους. Η ανακοίνωση αυτή ερμηνεύτηκε ως ουσιαστικό αντίβαρο στις κερδοσκοπικές δραστηριότητες με στόχο την ελληνική οικονομία.
Υπ’ αυτές τις συνθήκες, η συμφωνία Γαλλίας – Γερμανίας ετέθη στο τραπέζι των συζητήσεων μεταξύ των αρχηγών κρατών, προφανώς με στόχο την συλλογική έγκριση του. Το ζήτημα πλέον ήταν καθαρά τεχνικό. Το μεγάλο εμπόδιο του Βερολίνου είχε ξεπεραστεί.
Πολιτικά η Καγκελάριος της Γερμανίας έπαιξε το χαρτί της έως και την τελευταία στιγμή. Ήταν εξ αρχής σαφές πώς αυτό που εκνεύριζε το Βερολίνο δεν ήταν η ανάγκη οικονομικής αρωγής της Ελλάδας, αλλά το ενδεχόμενο εκδήλωσης του φαινομένου του ντόμινο. Μόλις το πρωί της Πέμπτης άρχισαν να συγκεντρώνονται σύννεφα πάνω από την πορτογαλική οικονομία. Το μήνυμα των αγορών σαφές. Μετά την Ελλάδα έρχεται και η σειρά των υπολοίπων. Η ανησυχία για τις επιπτώσεις της ανεξέλεγκτης κερδοσκοπικής δραστηριότητας, οδήγησε τον Χοσέ Λουίς Θαπατέρο να απαιτήσει ξεκάθαρα το στήσιμο μηχανισμού αρωγής εσχάτης ανάγκης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Γερμανία δεν διέθετε πολιτικά περιθώρια να αρνηθεί ούτε και θα έπαιρνε την ευθύνη μίας καθαρά αντιευρωπαϊκής πολιτικής γραμμής που θα ταύτιζε την αντίδραση της Γερμανίας με εκείνους τους αμερικανικούς και όχι μόνον παράγοντες που θα επιθυμούσαν να δουν την Ευρώπη να γονατίζει εδώ και τώρα.
Τι προβλέπει η συμφωνία
Κατ΄ αρχήν πρέπει να σημειωθεί ότι η βοήθεια στην Ελλάδα θα χορηγηθεί ως έσχατη λύση, αφού η ελληνική κυβέρνηση έχει εξαντλήσει κάθε άλλη δυνατότητα άντλησης χρημάτων. Κάτω από αυτές τις συνθήκες δίδεται έμφαση και προτεραιότητα σε διμερή δάνεια από χώρες εντός ευρωζώνης, ενώ μένει ανοικτή και η βοήθεια από το ΔΝΤ.
Σύμφωνα με δηλώσεις Ευρωπαίου αξιωματούχου, σε κάθε περίπτωση, η βοήθεια του ΔΝΤ προς την Ελλάδα θα πραγματοποιηθεί υπό την καθοδήγηση των χωρών της Ευρωζώνης. Θα πρέπει ωστόσο να γίνει σαφές ότι από τους εταίρους της Ευρωζώνης θα προέλθει το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής βοήθειας προς την Ελλάδα, με βάση το γαλλογερμανικό έγγραφο που κυκλοφόρησε στη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με το έγγραφο, «στο πλαίσιο του πακέτου που περιλαμβάνει μερική χρηματοδότηση από το ΔΝΤ και την πλειοψηφία από χώρες της Ευρωζώνης, τα μέλη της Ευρωζώνης είναι έτοιμα να συνεισφέρουν σε συντονισμένα διμερή δάνεια. Ωστόσο, σημειώνεται πως η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει ζητήσει οικονομική στήριξη και συνεπώς «σήμερα δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση για ενεργοποίηση του μηχανισμού».
«Σφήνα» από το ΔΝΤ
Στα 20 δισ. ευρώ ανέρχεται η συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στον ευρωπαϊκό «μηχανισμό» στήριξης της Ελλάδας, όπως μετέδωσε τηλεοπτικό δίκτυο επικαλούμενο πηγές του Ταμείου.
Σύμφωνα με αυτές τις πληροφορίες το ΔΝΤ μπορεί άμεσα να δώσει στην Ελλάδα δάνειο, ύψους 20 δισ. ευρώ με επιτόκιο έως 2,5%.
Το σημαντικό στοιχείο, αναφέρεται στο σχετικό θέμα, είναι ότι το ΔΝΤ συμφώνησε για τη συμμετοχή στον «μηχανισμό στήριξης» χωρίς να ζητήσει την επιβολή πρόσθετων μέτρων από πλευράς της Ελλάδας, καλώντας ουσιαστικά τη χώρα μας να βάλλει την περιβόητη «βόμβα» στα θεμέλια του ευρώ και του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Πέραν από την αξία και το περιεχόμενο της συμφωνίας αυτή τη στιγμή ουσιαστικότερο ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει η δηλωμένη πια πρόθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη διατήρηση των χαλαρών προϋποθέσεων για τα δάνεια που χορηγεί και το 2011, που ανακοίνωσε ο πρόεδρος της τράπεζας Ζαν – Κλοντ Τρισέ.
Έτσι, η ΕΚΤ θα συνεχίσει να δέχεται ομόλογα με αξιολόγηση ως “BBB-“ ως ενέχυρο αφαιρώντας ουσιαστικά τον ενδεχόμενο κίνδυνο αδυναμίας δανεισμού που θα αντιμετώπιζε η Ελλάδα το επόμενο έτος.
«Είναι πρόθεση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ να να διατηρήσει το minimum πιστωτικό όριο στα ενέχυρα στο ύψος του “BBB-“ μετά και από το 2010» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τρισέ.
