Τη διαβεβαίωση ότι η πρωτοβουλία «3+1», μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ηνωμένων Πολιτειών παραμένει ισχυρή προτεραιότητα για τη διοίκηση Μπάιντεν, στο πεδίο της περιφερειακής συνεργασίας, έδωσε μιλώντας διαδικτυακά στο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών, Τζέφρι Πάιατ, αρμόδιος για θέματα Ενεργειακών Πόρων.
«Ολόκληρος ο ενεργειακός χάρτης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης ανασχεδιάζεται και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί με όλους τους Ευρωπαίους εταίρους μας, αλλά και με άλλους σημαντικούς παίκτες, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ, για την προώθηση της περιφερειακής ενεργειακής ασφάλειας. Με μεγάλη χαρά είδα την έμφαση που έδωσε ο Γερουσιαστής Μενέντεζ στο όχημα “3+1” κατά την ομιλία του στο Φόρουμ των Δελφών και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αυτό παραμένει ισχυρή προτεραιότητα για τη διοίκηση Μπάιντεν» σημείωσε ο κ. Πάιατ.
Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία-όχημα, σημείωσε, παραμένει ισχυρή προτεραιότητα, ως προς το πώς η αμερικανική διοίκηση επεξεργάζεται την περιφερειακή συνεργασία, χρησιμοποιώντας την ιδιότητα των ΗΠΑ ως παρατηρήτριας στο Φόρουμ για το Φυσικό Aέριο της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF) και «αξιοποιώντας έναν πολύ ισχυρό διάλογο με την ΕΕ τόσο για την ενεργειακή ασφάλεια, όσο και για την ενεργειακή μετάβαση».
«Από την αμερικανική οπτική, βλέπουμε την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ως μια περιοχή εξαιρετικής ευκαιρίας» σημείωσε και αναφέρθηκε και στη συνεργασία ΕΕ-ΗΠΑ στο πεδίο της ενεργειακής μετάβασης της περιοχής, κάνοντας παράλληλα ιδιαίτερη μνεία στο εξαιρετικό δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Αίγυπτο και άλλες χώρες, αλλά και στις ευκαιρίες για ακόμα μεγαλύτερη διασυνδεσιμότητα του ηλεκτρικού δικτύου μεταξύ Ευρώπης και Βόρειας Αφρικής.
Αναφερόμενος ειδικά στην Ελλάδα, είπε ότι η χώρα και η κυβέρνηση Μητσοτάκη «ήταν μπροστά» σε πολλά από τα ζητήματα της περιφερειακής διασύνδεσης, μέσα από σημαντικά πρότζεκτ όπως η Πλωτή Μονάδα Αποθήκευσης και Αεριοποίησης (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη, ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB) και ο αγωγός φυσικού αερίου με τη Βόρεια Μακεδονία.
Η ΕΕ είναι καλύτερα προετοιμασμένη για τον ερχόμενο χειμώνα
Στην «αυξανόμενα στενή συνεργασία» των χωρών της ανατολικής Μεσογείου στο πεδίο της ενεργειακής ασφάλειας, αλλά και στον «πολύ κρίσιμο ρόλο της Ελλάδας», αναφέρθηκε η επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ντίτε Γιούουλ Γιόργκενσεν (Ditte Juul Joergensen).
«Η Ελλάδα έχει έναν πολύ κρίσιμο ρόλο ως σημείο εισόδου (ενέργειας) και ως κόμβος συνεργασίας, που σχετίζεται με όλη την Ευρώπη» είπε, αναφέροντας ενδεικτικά έργα όπως ο αγωγός ΙGB και οι ελληνικές επενδύσεις σε υποδομές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), που μπορούν να βοηθήσουν το σύνολο της περιοχής να παραμείνει ενεργειακά ασφαλής. Ιδιαίτερη μνεία έκανε η κυρία Γιόργκενσεν και στον ρόλο της Ελλάδας ως ηγέτιδας και ως καλού παραδείγματος στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση, μέσω της σημαντικής επένδυσης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Πρόσθεσε δε, πως είναι ξεκάθαρο ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει τις ίδιες προκλήσεις και έχει τους ίδιους στόχους με τις χώρες της ανατολικής Μεσογείου στο πεδίο της ενέργειας, όπως η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης μέσω της απανθρακοποίησης των ενεργειακών συστημάτων και η διασφάλιση προσιτής και αειφόρου ενέργειας.
Ερωτηθείσα για το τι θα πρέπει να περιμένουμε στην Ευρώπη στο πεδίο της ενεργειακής ασφάλειας για τον ερχόμενο χειμώνα, η κυρία Γιόργκενσεν απάντησε πως η ΕΕ έχει δημιουργήσει τα εργαλεία και τις υποδομές, για να είναι καλύτερα προετοιμασμένη για μια συνεχιζόμενη κρίση. Ενδεικτικά ανέφερε ότι οι ευρωπαϊκές αποθήκες αερίου είναι γεμάτες κατά περίπου 58%, ποσοστό- ρεκόρ για τη συγκεκριμένη εποχή του χρόνου, ότι η κατανάλωση ενέργειας μειώθηκε και περισσότερες ΑΠΕ μπήκαν στο σύστημα. Ωστόσο, ξεκαθάρισε, χρειάζεται να συνεχιστούν οι προσπάθειες για τη διαφοροποίηση της ενεργειακής τροφοδοσίας, την επιτάχυνση της αξιοποίησης των ΑΠΕ και την εξοικονόμηση ενέργειας, δεδομένου ιδίως ότι οι περισσότεροι αναλυτές της αγοράς αναμένουν συνέχιση της κρίσης, καθώς δεν υπάρχουν σημαντικές πρόσθετες προμήθειες ενέργειας, που να μπαίνουν στο σύστημα παγκοσμίως.
«Κοιτάζοντας λοιπόν τον επόμενο χειμώνα περιμένουμε ότι η κρίση και οι προκλήσεις θα συνεχιστούν και ότι θα υπάρχουν κίνδυνοι που σχετίζονται με την ασφάλεια των προμηθειών, δεδομένου ότι υπάρχει ένας αριθμός παραγόντων, που είναι έξω από τον έλεγχό μας» πρόσθεσε.
Αναφερόμενη δε στην πλατφόρμα «AggregateEU», που τέθηκε σε λειτουργία στις 25 Απριλίου, επισήμανε ότι αυτή αποτελεί σημαντικό εργαλείο, που προσφέρει καλύτερη πρόσβαση στην αγορά σε μικρούς αγοραστές και που εκτιμάται ότι στο πέρασμα του χρόνου μπορεί να σταθεροποιήσει τις τιμές της ενέργειας. Διευκρίνισε ωστόσο ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς, για να αξιολογηθεί ο ακριβής αντίκτυπός της.
Ο Οσάμα Μομπάρεζ για το τριμερές μνημόνιο ΕΕ- Αιγύπτου- Ισραήλ
Την εκτίμηση ότι οι στόχοι του τριμερούς μνημονίου ΕΕ- Αιγύπτου και Ισραήλ για την ενίσχυση των εισαγωγών φυσικού αερίου από την ανατολική Μεσόγειο μπορούν να επιτευχθούν διατύπωσε ο γενικός γραμματέας του EMGF, Οσάμα Μομπάρεζ (Osama Mobarez). «Πέρυσι, σε μια από τις υπουργικές συναντήσεις μας, υπεγράφη το περίφημο τριμερές MoU, με δύο βασικούς στόχους: Την επιτάχυνση των προμηθειών αερίου από την περιοχή μας για τη διαφοροποίηση της ενεργειακής τροφοδοσίας και την πραγματοποίηση αυτού του στόχου με υπεύθυνο τρόπο, που δεν θα θέτει σε κίνδυνο την ενεργειακή μετάβαση. Πιστεύω ότι μπορούμε να το πετύχουμε: Η τεχνολογία είναι εδώ, η υποδομή είναι εδώ, αυτό που χρειάζεται είναι να συνεργαστούμε, για να πράξουμε (όσα συμφωνήθηκαν) με τον σωστό τρόπο» είπε.
Εκτίμησε ότι υπάρχει ακόμα πολλή προοπτική για την εξεύρεση αερίου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Όπως είπε, με βάση αρκετές έρευνες, στην περιοχή θα μπορούσαν ίσως να ανευρεθούν άλλα 300 bcm (δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα). Η Κύπρος, σημείωσε, έχει ήδη κάνει περισσότερες ανακαλύψεις, η Ελλάδα είναι αρκετά δραστήρια (στην έρευνα) και υπάρχει η ελπίδα ότι θα υπάρξουν περισσότεροι πόροι και από άλλες χώρες της περιοχής. Βραχυπρόθεσμα, είπε, μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ήδη υφιστάμενη υποδομή LNG της Αιγύπτου, δυναμικότητας περίπου 17-18 bcm ετησίως, η οποία δεν αξιοποιείται ακόμα πλήρως και θα μπορούσε να επεκταθεί στα 50 bcm, προσφέροντας λύσεις μεσοπρόθεσμα. Μακροπρόθεσμα, μπορούν να συζητηθούν και άλλες επιλογές, αλλά καθεμία από αυτές έχει και προκλήσεις, καθώς «δεν αρκεί να είναι οικονομικά βιώσιμη, πρέπει να είναι και πολιτικά βιώσιμη». Ο κ. Μομπάρεζ επισήμανε και τα οφέλη που θα υπάρξουν αν μπει στην εξίσωση το υδρογόνο.
