Καταδίκασαν τη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα θαλάσσια σύνορα, καθώς υποστηρίζουν ότι παραβιάζεται το Διεθνές Δίκαιο.
Το λεγόμενο μνημόνιο κατανόησης Άγκυρας-Τρίπολης «παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται προς το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να έχει νομικά δεσμευτικές συνέπειες για τρίτα κράτη», επισημαίνεται στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής που θα δοθεί στη δημοσιότητα μετά το πέρας της Συνόδου.
Η ανακοίνωση της Ε.Ε. εκφράζει επίσης την «αλληλεγγύη» της στην Ελλάδα και στην Κύπρο, που ανησυχούν ότι η Τουρκία προσπαθεί να προβάλει αξιώσεις σε μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε και έλαβε κατά τη διάρκεια του δείπνου των ηγετών της Συνόδου Κορυφής την πλήρη και ομόφωνη στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα, η οποία αποτυπώθηκε στο κείμενο των συμπερασμάτων.
O πρωθυπουργός ενημέρωσε τους ηγέτες για τις τουρκικές ενέργειες και για το γεγονός ότι η «συμφωνία» Λιβύης – Τουρκίας είναι άκυρη και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα κατά το Διεθνές Δίκαιο. Τόσο ως προς το περιεχόμενό της, αφού καταπατά τα δικαιώματα των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας, όσο και ως προς τη διαδικασία, καθώς το λιβυκό κοινοβούλιο δεν την έχει εγκρίνει.
Επίσης, οι ενέργειες αυτές είναι αντίθετες και με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
Στο πλαίσιο των διπλωματικών της ενεργειών το προηγούμενο διάστημα, η Ελλάδα είχε ήδη ζητήσει στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (9η Δεκεμβρίου) τη ρητή καταδίκη από πλευράς της Ε.Ε. της «συμφωνίας» Λιβύης – Τουρκίας, την αναγνώριση ότι αυτή η άκυρη συμφωνία δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα, τη δημιουργία πλαισίου κυρώσεων, εάν η Τουρκία και η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν συμμορφωθούν, και βεβαίως τη στήριξη της Ελλάδας και της Κύπρου.
Κυβερνητικές πηγές μιλούν για διπλωματικά «τείχη» της Ευρώπης απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα, για ασπίδα προστασίας για την ευημερία και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.
Αντίθετη η Ουάσινγκτον στη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης
Ξεκάθαρο μήνυμα στην Τουρκία έστειλε ο Αμερικανός πρέσβης Τζέφρι Πάιατ. «Τώρα έχουμε λάβει τα συγκεκριμένα κείμενα και έχουμε ολοκληρώσει τη νομική ανάλυση για το μνημόνιο της Τουρκίας και της Λιβύης. Η νομική άποψη των ΗΠΑ είναι ότι οι ισχυρισμοί της τουρκικής κυβέρνησης για τις διεκδικήσεις των θαλάσσιων ζωνών και συγκεκριμένα για τις υφαλοκρηπίδες διαφέρουν από τη νομική μας ανάλυση και από τη νομική ανάλυση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας που αφορά στο καθεστώς των νησιών» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός πρέσβης μιλώντας σε δημοσιογράφους, προσθέτοντας πως «τα κατοικημένα νησιά ως ζήτημα του εθιμικού Διεθνούς Δικαίου δικαιούνται την ίδια μεταχείριση με τα ηπειρωτικά εδάφη».
Παράλληλα, επεσήμανε πως «ο σωστός τρόπος προσέγγισης αυτών των ζητημάτων δεν γίνεται με μονομερείς διακηρύξεις που παραβλέπουν τις θέσεις των κρατών που επηρεάζονται, στην προκειμένη περίπτωση της Αιγύπτου και της Ελλάδας, αλλά μέσω του διαλόγου». Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ΗΠΑ εμμένουν στην άποψη ότι η ανατολική Μεσόγειος πρέπει να είναι μια ζώνη οικονομικής συνεργασίας και ευκαιριών και όλα αυτά τα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας, πρέπει να αποτελέσουν κινητήριο μοχλό νέων πλαισίων συνεργασίας. «Γι’ αυτό υποστηρίζουμε τόσο την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Κύπρο στο σχήμα “3 + 1″» υπογράμμισε ο κ. Πάιατ.
