Στην αντεπίθεση πέρασε ο πρωθυπουργός κατά τη δευτερολογία του, προχωρώντας σε αναίρεση των επιχειρημάτων της ΝΔ και του ΛΑΟΣ.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να προκαλέσει τις διαμαρτυρίες της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Στην προτροπή του Γ. Καρατζαφέρη για προσφυγή σε δημοψήφισμα σχετικά με την απονομή ιθαγένειας στους αλλοδαπούς, ο Παπανδρέου παρέπεμψε στα προεκλογικά προγράμματα του ΠΑΣΟΚ το 2007 και το 2009, όπου οι προτάσεις του κόμματός του «εκτέθηκαν με λεπτομέρεια»:
«Είμαστε και δεσμευμένοι και συνεπείς στις προεκλογικές αποφάσεις μας και τις αποφάσεις, τελικά, της πλειοψηφίας που μας έδωσε ο λαός. Προφανώς, ακόμα κι εσείς του ΛΑΟΣ, συμφωνείτε στην πολιτογράφηση μη Ελλήνων. Προς τι λοιπόν το δημοψήφισμα;»
Για την «κουρελού» και το λαθρεμπόριο, ο κ. Παπανδρέου αντείπε πως «δεν είναι μονάχα οι ξένοι που απλώνουν την κουρελού, αλλά και Έλληνες που φοροδιαφεύγουν. Και μήπως και η φυματίωση δεν είναι θέμα ανομίας; Γιατί, όπου υπάρχει παρανομία, υπάρχει και AIDS, ναρκωτικά, ηπατίτιδες, φυματίωση».
Στο επιχείρημα του Αντώνη Σαμαρά, ότι η κυβέρνηση «ανοίγει πρόωρα ένα θέμα», ο κ. Παπανδρέου απάντησε πως η κυβέρνηση επιχειρεί «να κλείσει ένα θέμα, για να αποφύγουμε την πορνεία, την εγκληματικότητα, την αναταραχή, που δεν είναι αποτέλεσμα των μεταναστών, αλλά της έλλειψης ρυθμίσεων».
«Κάποια κόμματα της αντιπολίτευσης προτείνουν να βάλουμε το κεφάλι στην άμμο, σαν να είναι ρόδινα τα πράγματα:
Να μεγαλώσουν τα προβλήματα, να γίνει ακόμα μεγαλύτερη η λαθρεμπορία. Αυτό είναι αυτό που θέλετε;» αναρωτήθηκε ο πρωθυπουργός.
Όσον αφορά στην ψήφο των μεταναστών στις δημοτικές εκλογές, ο κ. Παπανδρέου ανέφερε πως «αποτελούσε προγραμματική δέσμευση της ΝΔ – και στη συνταγματική αναθεώρηση, 50 βουλευτές της ΝΔ, σας είχαν προτείνει και σχετική συνταγματική ρήτρα: Ο κ. Παυλόπουλος είχε δεσμευθεί σχετικά, με σειρά δημόσιες τοποθετήσεις για συμμετοχή μεταναστών και στις νομαρχιακές εκλογές. Ποια τελικά η στάση σας;» ρώτησε ο πρωθυπουργός, απευθυνόμενος στην αξιωματική αντιπολίτευση.
Τέλος, στο επιχείρημα της Νέας Δημοκρατίας, ότι η κυβέρνηση επιδεικνύει «χαλαρότητα» στην απονομή ελληνικής ιθαγένειας, ο πρωθυπουργός επικαλέστηκε δύο περιπτώσεις χορήγησης ιθαγένειας, όπου ο αρμόδιος υφυπουργός της Νέας Δημοκρατίας, απεδέχθη αίτηση πολιτογράφησης μεταναστών που αγνοούσαν στοιχειώδη δεδομένα της ελληνικής ιστορίας, γεωγραφίας, πολιτικής ζωής και παράδοσης (ο ένας φέρεται ως ομογενής), παρά την περί του αντιθέτου εισήγηση της αρμόδιας Επιτροπής.
Σε μια άλλη, δε, περίπτωση, ο υφυπουργός απεδέχθη θετική εισήγηση της Επιτροπής για αλλοδαπό, ο οποίος, ωστόσο, είχε συμπληρώσει μονάχα ενάμιση χρόνο διαμονής στην Ελλάδα.
«Χαλαρότητα είχατε εσείς, ανομία, αυθαιρεσία και ρουσφετολογική πολιτική είχατε εσείς. Ποιος έστειλε το μήνυμα για χαλαρές διαδικασίες και το 1992 και τα τελευταία χρόνια; Συμφωνείτε θεωρητικά στην ευνομία, αλλά δεν την εφαρμόσατε, ποτέ και πουθενά, σε κανέναν τομέα της δημόσιας διοίκησης» κατηγόρησε την αξιωματική αντιπολίτευση ο πρωθυπουργός.
Λαμβάνοντας τον λόγο επί του προσωπικού, ο υφυπουργός Εσωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, Θανάσης Νάκος, υποστήριξε πως και οι τρεις αποφάσεις που επικαλέστηκε ο πρωθυπουργός είχαν σύμφωνη τη γνώμη της υπηρεσίας:
Στις δύο πλέον επίμαχες περιπτώσεις, η υπηρεσία διαφοροποιείται από την αρχική, αρνητική εισήγηση – και όσο για την τρίτη περίπτωση (της πολιτογράφησης με ενάμιση χρόνο διαμονής), αυτή αφορούσε σε πιλότο παντρεμένο με δύο παιδιά, του οποίου ο χρόνος παραμονής δεν ήταν δυνατόν (λόγω του επαγγέλματος) να υπολογιστεί συνολικά.
Αμέσως παρενέβη ο Πρόεδρος της Βουλής, ο οποίος διαπίστωσε πως η πολιτογράφηση των δύο αλλοδαπών φαίνεται στα σχετικά έγγραφα να γίνεται με την αρμόδια Επιτροπή να διατυπώνει «επιφυλάξεις», ενώ ο υπουργός Εσωτερικών, Γιάννης Ραγκούσης, επέμεινε πως ο κ. Νάκος λέει «ψέματα», καθώς «στο ντοκουμέντο γίνεται λόγος για αρνητική εισήγηση της Επιτροπής».
Ο κ. Νάκος κατηγόρησε επίσης την κυβέρνηση πως καταργεί κάθε κριτήριο για την πολιτογράφηση ομογενών και, ως εκ τούτου, δεν δικαιούται να κατηγορεί τη Νέα Δημοκρατία για την αποδοχή της αίτησης του ομογενούς.
«Με το νομοσχέδιό μας, οι ομογενείς πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, για να πάρουν την ιθαγένεια. Να ξέρουν τη γλώσσα, να είναι ενσωματωμένοι. Όσοι έχουν παντρευτεί Έλληνα υπήκοο θα πρέπει να έχουν κάνει παιδιά και να έχουν συμπληρώσει τριετία» ανταπάντησε ο κ. Ραγκούσης.
Να σημειωθεί ότι αμέσως μετά, ο Αντώνης Σαμαράς, λαμβάνοντας τον λόγο, κάλυψε πλήρως τον υφυπουργό της Νέας Δημοκρατίας.
