Το βασικό στοιχείο αποκλεισμού της Ελλάδας απ’ τον δανεισμό το 2010 δεν ήταν άλλο απ’ τις συνεχόμενες επανεκτιμήσεις του ύψους του ελλείμματος του 2009, από τον Οκτώβριο του 2009 μέχρι το καλοκαίρι του 2010, δήλωσε ενώπιον της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής για τα δημοσιονομικά στοιχεία του 2009 ο επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, Πέτρος Χριστοδούλου.
Την κατάσταση επιδείνωσαν ιδιαίτερα «ατυχείς» δηλώσεις του Γ. Παπακωνσταντίνου και του Γ. Παπανδρέου -ωστόσο η αναθεώρηση των δημοσιονομικών στοιχείων ήταν αναπόφευκτη υπό την πίεση της EUROSTAT, ύστερα από την εξάντληση των χρονικών περιθωρίων που είχαν δοθεί στην Ελλάδα να τακτοποιήσει τα δημοσιονομικά της στοιχεία.
«Όσο υπάρχει καλή πίστη, μπορείς να διαπραγματευθείς. Όταν χαθεί η καλή πίστη, οι Ευρωπαίοι θέλουν να είναι δύο και τρεις φορές σίγουροι για τα νούμερα που βγάζεις. Σας λέω ότι αυτή τη στιγμή έχουν μελετήσει την Ελλάδα πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρωζώνης» ανέφερε ο κ. Χριστοδούλου.
Οι αγορές γνώριζαν πως το έλλειμμα θα ξεπερνούσε την πρόβλεψη του Γ. Παπαθανασίου για 6%, καθώς τα δανειζόμενα ποσά ήταν μεγαλύτερα από το δηλούμενο έλλειμμα: «Cash never lies» -«το χρήμα δεν ψεύδεται»- τόνισε ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ. Η αίσθηση της αγοράς, ωστόσο, ήταν πως το έλλειμμα της Ελλάδας δεν υπερέβαινε το 10%. Αυτό ερμηνεύει και την ευκολία με την οποία η κυβέρνηση Παπανδρέου κατάφερε να προβεί σε δανεισμό στις αρχές του 2010. «Μετά την πρώτη, δεύτερη αναθεώρηση, ήταν σαφές πως θα χτυπούσαμε τοίχο» σημείωσε ο μάρτυς.
Μπορούσε να αποφευχθεί η αναθεώρηση του ελλείμματος; Μπορούσε να υπάρξει μια καθυστέρηση στην ανοδική πορεία της στατιστικής του καταγραφής; Υπήρξε πολιτική ευθύνη για την κλιμακούμενη δυσπιστία των αγορών; Τα ερωτήματα αυτά έθεσε μετά επιτάσεως στον μάρτυρα ο ανεξάρτητος βουλευτής, Παναγιώτης Κουρουμπλής. Οι απαντήσεις του κ. Χριστοδούλου δεν ήταν μονοσήμαντες:
«Έχοντας δουλέψει με τον κ. Παπακωνσταντίνου και τον κ. Ζανιά (σ.σ. πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων), δεν νομίζω πως ήταν η δική τους αυτούσια βούληση να αναθεωρήσουν από μόνοι τους τους αριθμούς. Υπήρχε μία στενή παρακολούθηση από την EUROSTAT, η οποία ακολουθούσε και κομμάτια τα οποία εφάπτονταν και του δικού μου χώρου όσον αφορά στο μέγεθος του χρέους, την αποτίμηση των κρυμμένων πράξεων παραγώγων, όπως το χρέος που είχαμε φτιάξει υπό τη μορφή swap με τη GOLDMAN SACHS. Δεν είμαι σε θέση να ξέρω αν ο τότε υπουργός είχε την πολυτέλεια να το αποφύγει αυτό ή όχι».
Μήπως η Ελλάδα, μετά τις εκλογές του 2009, θα έπρεπε να αποφύγει να πει την αλήθεια; Στο ερώτημα αυτό του Χ. Πρωτόπαπα, ο κ. Χριστοδούλου απάντησε αρνητικά: «Όταν ο κόσμος το έχει βούκινο, καλύτερα να βγεις γρήγορα να το πεις, γιατί, διαφορετικά, μετά έχεις χάσει τελείως την αξιοπιστία σου».
Από την άλλη ωστόσο, ο μάρτυρας, πιεσθείς από τον Π. Κουρουμπλή, παραδέχθηκε πως η δήλωση Παπακωνσταντίνου περί «Τιτανικού» υπήρξε «άστοχη». Παρότι, δε, ο Π. Χριστοδούλου έσπευσε να συμπληρώσει πως «η δήλωση υπήρξε άστοχη και όχι η αναθεώρηση του ελλείμματος», στη συνέχεια χαρακτήρισε «ατυχή για τις αγορές» τα όσα δήλωσε ο Γ. Παπανδρέου περί ενδεχόμενου προσφυγής στο ΔΝΤ, σε περίπτωση που δεν εξασφαλιζόταν δανεισμός από τη Γερμανία:
«Ενώ οι αγορές άκουγαν ότι το χαρτί πάει καλά, τα spreads έπεφταν κ.λπ., ξαφνικά έλεγαν: ‘’Καλά αφού αυτοί σήκωσαν λεφτά και πάνε πάρα πολύ καλά, γιατί συνεχίζουν και μας απειλούν ότι θα πάνε στο ΔΝΤ; Μήπως υπάρχει κάτι που δεν βλέπουμε”; ΑΑ. Και ξαφνικά φρίκαραν. Αρχίζουν και λένε ότι μήπως γίνεται κάτι; Αλλιώς τους περιμένουμε να συμπεριφέρονται και αλλιώς συμπεριφέρονται; Κι εγώ, αρκέστηκα να πω, μη μου χαλάτε την αγορά;» ανέφερε ο κ. Χριστοδούλου.
