Σε νέα, ακόμη πιο δυσμενή φάση εισέρχονται οι σχέσεις Αθηνών-Τιράνων μετά τη ρηματική διακοίνωση που επέδωσε το Υπουργείο Εξωτερικών της Αλβανίας στον Έλληνα πρέσβη Λεωνίδα Ροκανά, με την οποία απαιτεί την τροποποίηση του προγράμματος ερευνών της χώρας μας στο Ιόνιο για υδρογονάνθρακες με το αιτιολογικό ότι παραβιάζεται η αλβανική υφαλοκρηπίδα.
Όπως αναφέρει η «Καθημερινή», σύμφωνα με έγκυρες πηγές, το αλβανικό Υπουργείο Εξωτερικών παρέδωσε και χάρτη στον Έλληνα πρέσβη προκειμένου να υποστηρίξει τη βασιμότητα των θέσεών του, που ωστόσο καταρρίπτονται από το διεθνές δίκαιο. Η ελληνική κυβέρνηση είναι έντονα ενοχλημένη από την κίνηση των Τιράνων, αλλά όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές η ενόχληση δεν παράγει πολιτικά αποτελέσματα αν δεν συνοδεύεται από πολιτικό σχέδιο. Στοιχείο της ενόχλησης πάντως ήταν η ματαίωση της συνάντησης του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά με τον Αλβανό πρέσβη στην Αθήνα κ. Ντερβίσι.
Η Αλβανία θεωρεί ότι η συμφωνία του 2009 για τις θαλάσσιες ζώνες των δύο χωρών ήταν ετεροβαρής και έκτοτε ζητεί επαναδιαπραγμάτευση, πράγμα που αρνείται -και σωστά, σύμφωνα με ειδικούς νομικούς- η ελληνική πλευράΗ εξέλιξη αυτή, είτε αιφνιδίασε είτε όχι την ελληνική κυβέρνηση, αποτελεί συνέχεια της πολιτικής που έχει εγκαινιάσει η Αλβανία από το 2009, όταν ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και νυν πρωθυπουργός Έντι Ράμα οργάνωσε προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο για την ακύρωση της συμφωνίας, πράγμα που πέτυχε.
Η Αλβανία θεωρεί ότι η συμφωνία του 2009 για τις θαλάσσιες ζώνες των δύο χωρών ήταν ετεροβαρής και έκτοτε ζητεί επαναδιαπραγμάτευση, πράγμα που το αρνείται -και σωστά, σύμφωνα με ειδικούς νομικούς- η ελληνική πλευρά. Τα Τίρανα, ενώ στη διαπραγμάτευση δέχθηκαν την οριοθέτηση με τη μέθοδο της μέσης γραμμής, στη συνέχεια άλλαξαν στάση και θεωρούν ότι τα Διαπόντια Νησιά δεν έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα, θέση την οποία υποστηρίζει και η Τουρκία για τα νησιά του Αιγαίου.
Είναι άλλωστε γνωστό στην ελληνική διπλωματία ότι η Τουρκία υποδαύλισε τις κινήσεις του Έντι Ράμα με στόχο την ακύρωση της συμφωνίας του 2009, εκτιμάται δε ότι βρίσκεται πίσω και από την τελευταία ρηματική διακοίνωση.
Σύμφωνα με νομικές πηγές, η Ελλάδα νομίμως έχει προγραμματίσει έρευνες στο Ιόνιο και νομίμως μπορεί να τις διεξαγάγειΣύμφωνα με έγκριτες νομικές πηγές, το διάβημα της Αλβανίας είναι ανυπόστατο, καθώς τα Τίρανα αφενός δεν έχουν κάνει επίσημη ανάκληση της υπογραφής τους στη συμφωνία του 2009, αφετέρου δεν μπορούν να καταστήσουν τη συμφωνία αδύνατη στην εφαρμογή της. Κατά συνέπεια, τονίζουν οι ίδιες πηγές, η Ελλάδα νομίμως έχει προγραμματίσει έρευνες στο Ιόνιο και νομίμως μπορεί να τις διεξαγάγει.
Το πρόβλημα μπορεί στη συνέχεια να προκύψει από εταιρείες που ενδεχομένως δεν θα ήθελαν να ξοδέψουν μεγάλα ποσά για έρευνες σε μια περιοχή όπου διατυπώνονται αμφισβητήσεις, έστω και αβάσιμες. Ήδη το Υπουργείο Εξωτερικών ετοιμάζει την επίσημη απάντησή του προς τα Τίρανα, σε πολιτικό όσο και σε νομικό επίπεδο.
