Σε ιλαροτραγωδία με διαμάχη μεταξύ γερμανικών εφημερίδων εξελίσσεται η υπόθεση του ποιήματος με τίτλο «Η Ντροπή της Ευρώπης», του Γερμανού Νομπελίστα συγγραφέα, Γκίντερ Γκρας, για την ελληνική κρίση και την στάση των Ευρωπαίων έναντι της χώρας μας.
Διατρέχοντας την ελληνική ιστορία με αναφορές από την Αντιγόνη έως και τη Χούντα των Συνταγματαρχών, ο συγγραφέας κάνει λόγο για εγκάθετους των Επιτρόπων που δίνουν το κώνιο στην Ελλάδα «Όμως ο Σωκράτης σου επιστρέφει το κύπελλο γεμάτο έως επάνω», λέει, εκφράζοντας έτσι τη συμπόνια ενός ευρωπαίου διανοούμενου.
Το ποίημα δημοσιεύτηκε στην ευρείας κυκλοφορίας έγκυρη γερμανική εφημερίδα «Süddeutsche Zeitung» και έλαβε μεγάλη δημοσιότητα στη χώρα μας.
Πλάνη ή κακοήθεια;
Όλοι δοκίμασαν μία οδυνηρή έκπληξη όταν στη σημερινή έκδοση της επίσης μεγάλης κυκλοφορίας γερμανικής εφημερίδας Frankfurter Allgemeine Zeitung, σε ένα άρθρο με μεγάλη δόση ειρωνείας και σαρκασμού, διάβασαν ότι ο συγγραφέας ουδέποτε έγραψε το εν λόγω ποίημα και ότι επρόκειτο περί φάρσας.
Σύμφωνα με την Frankfurter Allgemeine συντάκτες του σατιρικού περιοδικού «Titanic», γνωστοί για τις φάρσες τους, κατόρθωσαν να πείσουν την Süddeutsche Zeitung ότι το ποίημα είναι γνήσιο. Με τον ειρωνικό τίτλο: «Τι θα έκανε ο Γκίντερ Γκρας χωρίς Ελλάδα», η εφημερίδα τονίζει ότι αυτή τη φορά οι φαρσέρ το παραξήλωσαν, αφού αστειεύονται «με μία χώρα που απειλεί την παγκόσμια ειρήνη».
Μάλιστα, η εφημερίδα θεωρεί το ποίημα κακό και ασυνάρτητο και αναφέρει ότι οι συντάκτες του το έγραψαν παραθέτοντας τυχαία αποσπάσματα από τα αποτελέσματα της Google που βρίσκει κανείς στο λήμμα «Ελλάδα». Το δημοσίευμα προκάλεσε κλαυσίγελο στην Αθήνα σε μία εποχή όπου η συλλογική ψυχολογία είναι ιδιαίτερα βεβαρυμμένη λόγω της κρίσης.
Η zougla.gr επικοινώνησε με συνεργάτιδα του Γερμανού Νομπελίστα, υπεύθυνη έκθεσης για το έργο του, στο Μουσείο Gunter Grass-House στην πόλη Lübeck της Γερμανίας. Η κ. Ένγκμπεργκ έκπληκτη, δήλωσε ότι θεωρεί αυτονόητο ότι η πατρότητα του ποιήματος ανήκει στο Γκίντερ Γρας, εξέφρασε τη συμπάθεια της για τη χώρα μας, παρέπεμψε, ωστόσο, για επίσημη ενημέρωση στον ίδιο τον συγγραφέα και την γραμματέα του.
Τελικά, ο ίδιος ο Νομπελίστας, φιλοξενούμενος σε ραδιοφωνική εκπομπή, επιβεβαίωσε ότι είναι ο συγγραφέας του ποιήματος και μάλιστα διάβασε εδάφιο της δημιουργίας του που αποτελεί ύμνο προς την Ελλάδα.
Το ζήτημα, που φαίνεται να εξελίσσεται σε διαμάχη μεταξύ γερμανικών ΜΜΕ αφήνει μία πικρή γεύση στη χώρα μας λόγω του ιδιαίτερα αρνητικού, επιθετικού έως και εχθρικού ύφους της εφημερίδας που δημοσίευσε τα περί φάρσας, στις αναφορές της για την Ελλάδα.
Αυτό είναι το ποίημα του Νομπελίστα Γκίντερ Γρας για την Ελλάδα:
Η ΝΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Είσαι πολύ κοντά στο χάος, γιατί δε συμμορφώθηκες πλήρως στην αγορά
κι απομακρύνεσαι απ’ τη χώρα, που ήτανε κάποτε λίκνο για σένα.
Ό,τι με την ψυχή ζητούσες και νόμιζες πως είχες βρει
τώρα σαν κάτι περιττό αποβάλλεις και το πετάς μες στα σκουπίδια.
Ολόγυμνη σαν οφειλέτης διαπομπεύεται, υποφέρει η χώρα εκείνη
που έλεγες πως της χρωστάς ευγνωμοσύνη.
Στη φτώχια καταδικασμένος τόπος, τόπος που ο πλούτος του
τώρα στολίζει τα μουσεία: λάφυρα που έχεις τη φροντίδα Εσύ.
Κείνοι που χίμηξαν με την ορμή των όπλων στη χώρα την ευλογημένη με νησιά
στολή φορούσαν και κρατούσαν τον Χέλντερλιν μες στο γυλιό τους.
Καμιά ανοχή πλέον δε δείχνεις στη χώρα που οι συνταγματάρχες υπήρξαν σύμμαχοι ανεκτικοί.
Χώρα που ζει δίχως το δίκιο, μα με εξουσία που επιμένει πως έχοντας αυτή το δίκιο
ολοένα σφίγγει κι άλλο το ζωνάρι.
Σε πείσμα σου η Αντιγόνη μαυροφορεί – σ’ όλη τη χώρα
πενθοφορεί και ο λαός της που κάποτε σ’ είχε φιλοξενήσει.
Μα οι ακόλουθοι του Κροίσου έχουν στοιβάξει έξω απ’ τη χώρα,
στα θησαυροφυλάκιά σου, ό,τι σαν μάλαμα αστράφτει.
Πιες, επιτέλους, πιες κραυγάζουν επίτροποι σαν μαζορέττες
μα ο Σωκράτης σού επιστρέφει γεμάτο πίσω το ποτήρι.
Σύσσωμοι, ό,τι σου ανήκει, βαριά θα ρίξουν την κατάρα
θεοί, αφού η θέλησή σου ζητά ξεπούλημα του Ολύμπου.
Χωρίς του πνεύματος τροφή, τότε κι εσύ θα καταρρεύσεις
δίχως τη χώρα που ο νους της, Ευρώπη, εσένα έχει πλάσει.
Günter Grass
(απόδοση στα ελληνικά Γιάννης Ευθυμιάδης – Σοφία Γεωργαλλίδη)
Επιμέλεια: Πάνος Πικραμένος-Φίλιππος Καραμέτος
