Η κυριαρχική επιθετικότητα αποτελεί μια συμπεριφορά που μπορεί να υιοθετηθεί από τον σκύλο μας για πολλούς λόγους, και μπορεί να έχει ως αποδέκτες τόσο άλλους σκύλους, όσο ακόμα και εμάς τους ίδιους. Το 85% των περιπτώσεων αφορά αρσενικά ζώα μεταξύ 2 – 2,5 ετών, ηλικία κατά την οποία οι σκύλοι περνούν από το στάδιο της εφηβείας στο στάδιο της συναισθηματικής ωρίμανσης ως ενήλικα σκυλιά, και βιώνουν για πρώτη φορά το συναίσθημα της ανάγκης για διεκδίκηση.
Η συγκεκριμένη συμπεριφορά ενδέχεται να απευθυνθεί είτε προς τις πιο κυριαρχικές φιγούρες (ως απειλητικότερες για την κοινωνική θέση), είτε προς τις πιο υποτακτικές (ως ευκολότερες να κυριαρχηθούν). Ένα στατιστικό στοιχείο που καταδεικνύει τις σοβαρές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η κυριαρχική επιθετικότητα του σκύλου μας, είναι τα 44.000 περιστατικά δαγκωμάτων στο πρόσωπο που καταγράφονται κάθε χρόνο μόνο στις ΗΠΑ. Ο αριθμός αυτός μάλιστα αφορά μόνο τα περιστατικά που φτάνουν στα νοσοκομεία της χώρας, με τα θύματα να είναι κυρίως μικρά παιδιά.
Τι προκαλεί την κυριαρχική επιθετικότητα;
Οι λόγοι που μπορεί να αποτελούν τα αίτια πίσω από αυτήν την συμπεριφορά είναι αρκετοί. Ένας σκύλος που αντιλαμβάνεται τον ιδιοκτήτη του ως μια «αδύναμη» προσωπικότητα, εμφανίζει σημαντικά μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσει κυριαρχική συμπεριφορά προς εκείνον. Η αλόγιστη προσφορά προνομίων στον σκύλο μας όπως και η έλλειψη ορίων, κανόνων και περιορισμών, μπορούν επίσης να ενισχύσουν τις πιθανότητες εμφάνισης τέτοιας συμπεριφοράς, ενώ ρόλο παίζει και εδώ η κληρονομική προδιάθεση από την μητέρα του σκύλου μας. Επίσης η ελλιπής άσκηση και εκτόνωση είναι «μητέρα» πολλών αρνητικών επιπτώσεων τόσο στην συμπεριφορά, όσο και στην ψυχολογία του σκύλου μας. Ένας κουρασμένος σκύλος, είναι ένας ευτυχισμένος σκύλος!
Ποιες αφορμές την… «πυροδοτούν»;
Οι αφορμές κατά τις οποίες ο σκύλος μας μπορεί να εκφράσει την ήδη ενυπάρχουσα μέσα του κυριαρχική επιθετικότητα, είναι τόσες ώστε καθίσταται… ανούσια μια προσπάθεια καταγραφής του συνόλου τους. Ουσιαστικά η συγκεκριμένη συμπεριφορά μπορεί να εξωτερικευτεί ανά πάσα ώρα και στιγμή, και με αφορμές τις οποίες ο μέσος ιδιοκτήτης δεν θα αντιληφθεί καν. Οι πιθανότητες για έκφραση κυριαρχικής επιθετικότητας του σκύλου μας ωστόσο αυξάνονται κατακόρυφα στις περιπτώσεις: στέρησης δεδομένου προνομίου (πχ ύπνος στο κρεβάτι μας), αφαίρεση κεκτημένου αντικειμένου ή τροφής, φωνητικής ή σωματικής τιμωρίας (ακόμα και σε ένα βλέμμα), στάσης σώματος του ανθρώπου την οποία ο σκύλος αντιλαμβάνεται ως επιθετική, τοποθέτηση/αφαίρεσης λουριού, ενεργειών καλλωπισμού ή χορήγησης φαρμάκων, περάσματος από στενά σημεία.
Πως την προλαμβάνουμε;
Υπάρχουν κάποια πράγματα τα οποία μπορούμε να κάνουμε, προκειμένου να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης συμπεριφοράς κυριαρχικής συμπεριφοράς από τον σκύλο μας. Η προσεκτική επιλογή του κουταβιού και η επίγνωση του χαρακτήρα της μητέρας του είναι ένα από αυτά. Πολύ σημαντικό ρόλο επίσης παίζει η ανατροφή του σκύλου μας με συνέπεια και σταθερότητα, η αποφυγή ανταγωνιστικών παιχνιδιών, οι συχνές ασκήσεις κυριάρχησης από την δική μας πλευρά (χτένισμα, κόψιμο νυχιών…), η εκπαίδευση του σκύλου μας να μας δίνει την τροφή και τα παιχνίδια του όταν τα ζητάμε, αλλά και η εκπαίδευση υπακοής από όλα τα μέλη της οικογένειας.
Αγωγή
Όταν η πρόληψη είτε δεν εφαρμόστηκε ποτέ είτε απέτυχε να εξαλείψει την καλλιέργεια της κυριαρχικής επιθετικότητας στον σκύλο μας, περνάμε στην αγωγή. Το στάδιο αυτό είναι προτιμότερο να το περάσουμε με την συνδρομή ενός εκπαιδευτή, ο οποίος θα μας βοηθήσει να αναδομήσουμε την σχέση μας με τον σκύλο μας, προκειμένου να επιτύχουμε την ισορροπία των προσωπικοτήτων μας και τον αλληλοσεβασμό της προσωπικής ζώνης του καθενός. Σε αυτό το στάδιο είναι πολύ σημαντική η αποφυγή συνθηκών και ερεθισμάτων που ενεργοποιούν την ανεπιθύμητη συμπεριφορά, τα οποία βεβαίως θα πρέπει πρώτα να έχουμε εντοπίσει. Η εκπαίδευση υπακοής με συνέπεια και επιμονή, η αφαίρεση κεκτημένων αντικειμένων που έχουν μεγάλη σημασία για τον σκύλο μας και η παντελής απουσία της οποιασδήποτε χρήσης βίας ή ανταγωνιστικών παιχνιδιών, είναι επίσης κινήσεις επιβεβλημένες σε αυτό το σημείο.
*Η στήλη AllaboutDogs θα είναι μαζί σας κάθε εβδομάδα, απαντώντας σε απορίες των αναγνωστών της και αναλύοντας θέματα προς συζήτηση τα οποία εσείς θα μας προτείνετε μέσω e-mail στη διεύθυνση AllaboutDogs@zougla.gr.
Πέτρος Σιδερέας
Εκπαιδευτής σκύλων – Σύμβουλος συμπεριφοράς
