«O πολιτισμός και το μεγαλείο ενός λαού φαίνεται από τη συμπεριφορά του στα ζώα». Τη ρήση αυτή του Μαχάτμα Γκάντι χρησιμοποίησε ο πρόεδρος του Συλλόγου για την Ηθική Μεταχείριση των Ζώων «Anima» Ιωαννίνων, γιατρός Χρήστος Δρούγιας, για να «κλείσει» την ομιλία του στη χθεσινοβραδινή εκδήλωση, που διοργάνωσε η ΛΒ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας, με αφορμή τη σημερινή, Παγκόσμια Ημέρα Αδέσποτων Ζώων.
Στην ομιλία του, που είχε επίκεντρο μία άλλη ηθική απέναντι στα ζώα και τη ζωή, ο κ. Δρούγιας έκανε αναφορές στη σχέση του ανθρώπου με τα ζώα, όπως διαμορφώθηκε στην πορεία της ιστορίας επισημαίνοντας – μεταξύ άλλων – ότι οι προκαταλήψεις, η συνήθεια, η ομιλία – γλωσσική συμβατικότητα, το συμφέρον και η εκμετάλλευση εμποδίζουν μια απευθείας προσέγγιση και κατανόηση της σχέσης αυτής.
«Ο άνθρωπος της αρχαϊκής εποχής λειτουργούσε με το συναίσθημα, πιο παρορμητικά, με συμπάθεια για τα άλλα ζώα και τη φύση. Τα άλλα ζώα αποτελούσαν ισότιμες οντότητες, παράλληλες εκφάνσεις ζωής προικισμένες με νοημοσύνη και σοφία» τόνισε.
Αναφερόμενος στις θέσεις αρχαίων φιλοσόφων σχετικά με το θέμα, ο κ. Δρούγιας επικαλέστηκε τον Δημόκριτο, σύμφωνα με τον οποίο τα ζώα είναι οι πρώτοι δάσκαλοι των ανθρώπων, απέχουν από τη ματαιοφροσύνη, την πολυτέλεια και τις περιττές ανάγκες αγαθών και μας δείχνουν το σωστό δρόμο.
Ο Πλούταρχος έλεγε ότι τα ζώα έχουν, χωρίς καμιά παιδεία, ανώτερη ευγένεια, πολλές δεξιότητες, ανεπτυγμένη νόηση, πλούσιο ψυχικό κόσμο, θαυμάσιους τρόπους επικοινωνίας και εξαιρετικές προγνωστικές ικανότητες.
Ο Παρμενίδης, ο Εμπεδοκλής και ο Δημόκτιτος ταυτίζουν νου και ψυχή, ενώ υποστηρίζουν πως κανένα ζώο δεν είναι στερημένο λογικού, ενώ ο πρώτος ζωολόγος, ο Θεόφραστος, επισημαίνει ότι τα ζώα έχουν ψυχικό κόσμο, νόηση και κοινωνικότητα. Μάλιστα, τονίζει τις ψυχικές, ανατομικές και φυσιολογικές ομοιότητές τους με τον άνθρωπο.
«Εξαίρεση αποτελεί ο Αριστοτέλης. Τα πάντα πλάστηκαν για έναν σκοπό και σκοπός των ζώων είναι να εξυπηρετούν τον άνθρωπο. Ανθρωποκεντρική αντίληψη που εφαρμόζεται απόλυτα στις σύγχρονες κοινωνίες. Κατά τον φιλόσοφο, ‘η τέχνη του πολέμου είναι φύσει κτητική, αφού και το κυνήγι είναι πολεμική τέχνη, που πρέπει να χρησιμοποιείται εναντίον των θηρίων και εκείνων των ανθρώπων που δεν θέλουν να εξουσιάζονται, αν και η φύση τους έπλασε γι’ αυτό, οπότε ο πόλεμος είναι φυσικά δίκαιος» επεσήμανε ο πρόεδρος του συλλόγου «Anima».
Αναφερόμενος δε στην «Πραγματεία περί της Καταγωγής των θεμελίων της Ανισότητας ανάμεσα στους Ανθρώπους» του Ρουσώ (Rousseau)είπε πως διατυπώνει την άποψη ότι, «πέραν της λογικής, ον που αισθάνεται ανθρώπινο ή μη έχει το δικαίωμα να μην βλάπτεται και να μην υποφέρει».
O κ. Δρουγιάς υπογράμμισε, επίσης, ότι «οι βιολογικές επιστήμες προωθήθηκαν όχι από στημένα πειράματα αλλά από μακροχρόνια, κοπιαστική, και λεπτομερή επιδημιολογική έρευνα» κι έθεσε στο κοινό το ερώτημα: «Αφού έχουμε τόσες ομοιότητες με ορισμένα είδη ζώων, πώς διαχωρίζουμε εαυτούς επιτρέποντας ανάλογη συμπεριφορά;».
Κατέληξε δε επισημαίνοντας τα εξής: «Ίσως έρθει ο καιρός που ο αριθμός των ποδιών, το τριχωτό του δέρματος ή η κατάληξη του ιερού οστού να αποτελούν εξίσου ανεπαρκείς λόγους για να εγκαταλειφθεί στην ίδια μοίρα ένα πλάσμα με αισθήσεις. Τι άλλο θα μπορούσε να χαράξει μία αδιαπέραστη γραμμή; Μήπως η ικανότητα της λογικής ή του λόγου; Το ερώτημα δεν είναι αν μπορούν να συλλογιστούν ούτε αν μπορούν μιλήσουν. Αλλά μπορούν να υποφέρουν…».
Στόχος της εκδήλωσης ήταν η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού για τα αδέσποτα ζώα – ένα θέμα με κοινωνικές, πολιτισμικές και ηθικές προεκτάσεις – καθώς και η κατανόηση της αναγκαιότητας για προστασία και ανάληψη δράσης, μέσα από ομιλίες και προβολές που «άγγιξαν» διαφορετικές πτυχές του ζητήματος.
Εκπρόσωποι από φιλοζωϊκές οργανώσεις και φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατέθεσαν τις απόψεις τους κι ακολούυησε ανοιχτή συζήτηση.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Φιλοζωϊκό Σωματείο Θεσπρωτίας και τον Σύλλογο για την Ηθική Μεταχείρισητων Ζώων «Anima» Ιωαννίνων.
