Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Εάν αγοράζετε δερμάτινα παπούτσια, ζώνες και ρούχα, μπορεί να βρίσκετε όλο και περισσότερα προϊόντα με την ένδειξη “βίγκαν”.
Ορισμένες μάρκες εμπορεύονται αυτά τα είδη ως μια πιο βιώσιμη επιλογή σε σχέση με το παραδοσιακό δέρμα με βάση τα ζώα, αλλά αυτός ο μύθος μπορεί εύκολα να καταρριφθεί καθώς τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα όσο νομίζετε. Μπορεί να μην είναι φτιαγμένο από ζώα, αλλά το “vegan leather” (βίγκαν δέρμα) έχει συχνά μια άλλη επωνυμία, την “pleather”, δηλαδή του πλαστικού δέρματος, ενός συνθετικού υφάσματος με βάση τα ορυκτά καύσιμα.
Τι ακριβώς είναι το pleather;
Τα περισσότερα ψεύτικα δέρματα είναι κατασκευασμένα είτε από πολυουρεθάνη είτε από πολυβινυλοχλωρίδιο — επίσης γνωστό ως PVC — και τα δύο είναι είδη πλαστικού.
Αν αγοράζετε pleather, θα πρέπει να αποφεύγετε το PVC, είπε ο Huantian Cao, καθηγητής και πρόεδρος μελετών μόδας και ένδυσης στο Πανεπιστήμιο του Delaware, ο οποίος έχει ερευνήσει βιώσιμα υφάσματα και σχεδιασμό.
«Ολόκληρος ο κύκλος ζωής αυτού του υλικού έχει πολύ άσχημες περιβαλλοντικές επιπτώσεις», είπε ο Cao. Η παραγωγή, η χρήση και η απόρριψη του PVC μπορεί να απελευθερώσει τοξικές χημικές ουσίες με βάση το χλώριο, και το πλαστικό είναι μία από τις μεγαλύτερες πηγές διοξίνης στον κόσμο, ενός επιβλαβούς ρύπου που παραμένει στο περιβάλλον και μπορεί να συσσωρευτεί στην τροφική αλυσίδα.
Οι κατασκευαστές δερμάτων εργάζονται για την εξάλειψη της χρήσης PVC, είπε ο Cao. Η πολυουρεθάνη που θεωρείται ως μια εναλλακτική λύση, εξακολουθεί να είναι πλαστική και κατασκευασμένη από πετροχημικά, έναν μη ανανεώσιμο πόρο, είπε. Η παραγωγή αυτού του τύπου pleather περιλαμβάνει επίσης χημικά, πρόσθεσε.
Η ανακύκλωση του pleather είναι πολύπλοκη και δεν γίνεται ευρέως, είπε ο Cao.
Το να πετάξετε το pleather σας όταν δεν θέλετε να το φοράτε πια μπορεί να είναι πρόβλημα. «Είναι συνθετικό», είπε ο Sonali Diddi, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα σχεδιασμού και εμπορίας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο που ερευνά τη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση ρούχων. «Δεν πρόκειται ποτέ να βιοδιασπαστεί».
Από πού προέρχεται το δέρμα;
Το παραδοσιακό δέρμα προέρχεται από τα δέρματα των ζώων, δηλαδή των βοοειδών, που εκτρέφονται κυρίως για κρέας και γαλακτοκομικά. Τα δέρματα που δεν μετατρέπονται σε δέρμα καταλήγουν συνήθως για κάψιμο ή σε χωματερές.
«Όσο εμείς οι άνθρωποι τρώμε κρέας, θα υπάρχει δέρμα και πρέπει να βρούμε κάποια εφαρμογή για αυτό», είπε ο Cao. «Πολλοί άνθρωποι μπορεί να πιστεύουν ή να αισθάνονται άσχημα ότι σκοτώνουμε ζώα μόνο και μόνο για να έχουμε δέρμα και να κάνουμε παπούτσια, και αυτό ουσιαστικά δεν ισχύει».
Μια εκτίμηση από το Leather and Hide Council of America, μια εμπορική οργάνωση, δηλώνει ότι περίπου το 40 τοις εκατό των δορών σε όλο τον κόσμο πάει σε χωματερές, δήλωσε ο Kevin Latner, αντιπρόεδρος της ομάδας. Καθώς αυτά τα δέρματα αποσυντίθενται, θα μπορούσαν να απελευθερώσουν περίπου 40 εκατομμύρια μετρικούς τόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο, είπε. Αυτό το ποσό είναι παρόμοιο με τις εκπομπές περισσότερων από 9 εκατομμυρίων βενζινοκίνητων αυτοκινήτων που οδηγούνται για ένα χρόνο.
«Η συλλογή του δέρματος των ζώων από τη βιομηχανία κρέατος και η μετατροπή τους σε δερμάτινα είδη είναι ένας τρόπος μεγιστοποίησης της χρήσης του πόρου», είπε ο Cao.
Τα δερμάτινα προϊόντα μπορούν να τεμαχιστούν σε κομμάτια, αλλά το ανακυκλωμένο δέρμα μπορεί να έχει περιορισμένες εφαρμογές, πρόσθεσε.
Και, σημείωσε, ότι το παραδοσιακό μαύρισμα δέρματος χρησιμοποιεί συχνά βαρέα μέταλλα, κυρίως χρώμιο, και τα απορρίμματα που προκύπτουν αποτελούν κίνδυνο για την υγεία και θα μπορούσαν να μολύνουν τις υδάτινες οδούς εάν οι εγκαταστάσεις δεν διαθέτουν τις κατάλληλες διασφαλίσεις. Ομάδες όπως η Leather Working Group και η Oeko-Tex προσφέρουν πιστοποιήσεις βιωσιμότητας για το δέρμα.
Ποιο είναι πιο ανθεκτικό;
Όσον αφορά τις αγορές, πολλοί ειδικοί λένε ότι η πιο βιώσιμη επιλογή είναι το προϊόν που πρόκειται να διατηρήσετε και να χρησιμοποιήσετε για όσο το δυνατόν περισσότερο.
Το δέρμα με βάση τα ζώα είναι “δοκιμασμένο στο χρόνο”, είπε ο Diddi.
«Βλέπουμε ακόμα δερμάτινα προϊόντα σε αρκετά καλή κατάσταση ακόμα κι αν είναι 100, 150 ετών», είπε. «Αν σκέφτεστε τη βιωσιμότητα, την ανθεκτικότητα, τα χειροποίητα, θα έλεγα ότι το γνήσιο δέρμα θα ήταν ο καλύτερος τρόπος».
Ανάλογα με τον τρόπο κατασκευής και χρήσης του, το pleather είναι λιγότερο ανθεκτικό από το γνήσιο δέρμα, είπε. Το συνθετικό υλικό μπορεί να ξεφλουδίσει, να σπάσει ή να σπάσει με συχνή χρήση.
Εναλλακτικές λύσεις στο ψεύτικο και γνήσιο δέρμα
Οι εταιρείες πειραματίζονται με φυτικές εναλλακτικές λύσεις αντί του δέρματος, συμπεριλαμβανομένων υλικών από μανιτάρια ή κάκτους, καθώς και με φρούτα όπως ο ανανάς.
Αυτά τα υφάσματα θα μπορούσαν να είναι πιο βιώσιμα από το pleather επειδή είναι φυτικής προέλευσης και δεν χρειάζονται μαύρισμα όπως τα δέρματα ζώων, είπε ο Diddi.
Ωστόσο, η έρευνα σε αυτά τα υλικά συνεχίζεται και τα προϊόντα δεν είναι ακόμη ευρέως διαθέσιμα, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πολύ νωρίς για να μάθουμε ποιες είναι οι πραγματικές επιπτώσεις των δερμάτων φυτικής προέλευσης. «Βρίσκονται ακόμα σε πολύ, πολύ πρώιμο στάδιο», είπε ο Cao.
Με πληροφορίες από Washington Post
