Κλεωνάντα Χρουμπ

Ο κόσμος στρέφεται ολοένα και περισσότερο προς ένα φιλικό προς το περιβάλλον lifestyle και τα ρούχα που επιλέγει να φοράει δεν αποτελούν εξαίρεση. Για αιώνες, οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη μόδα για να επιδείξουν το status τους και το προσωπικό τους στυλ, ενώ παρακολουθούσαν τις τάσεις της εποχής.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Η αειφόρος μόδα χτίζεται σιγά – σιγά με αυτή τη δεκαετία να βρίσκεται στο απόγειό της. Ειδικά τώρα που επιπτώσεις της γρήγορης μόδας (fast fashion) είναι περισσότερο εμφανείς στο περιβάλλον, την κοινωνία, την υγεία μας και την ποιότητα των ρούχων μας.

Η κοινωνία μας εξάλλου είναι άκρως υλιστική. Οι άνθρωποι πολλές φορές κάνουν παρορμητικές αγορές και καταλήγουν τελικά να φορέσουν τα ρούχα μια φορά και μετά να τα πετούν. Οι έμποροι λιανικής με τη σειρά τους αλλάζουν συνεχώς τάσεις για να κάνουν τους καταναλωτές να συνεχίσουν να αγοράζουν περισσότερα, κάτι που διατηρεί τους λιανοπωλητές στην αγορά μεν, αλλά καταλήγει δε να βλάπτει σοβαρά το περιβάλλον.

Σε σύγκριση με πριν από 15 χρόνια, ο μέσος άνθρωπος αγοράζει 60% περισσότερα ρούχα και τα κρατά για πολύ λιγότερο χρόνο,  γεγονός που αυξάνει ταχύτερα τα απόβλητα που παράγονται από τη βιομηχανία της μόδας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Η βιομηχανία της μόδας αποτελεί – μετά το χώρο της πετρελαιοβιομηχανίας – έναν από τους μεγαλύτερους ρυπαντές στον κόσμο και σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ υπεύθυνη για το 20% της παγκόσμιας βιομηχανικής ρύπανσης των υδάτων.

Ευθύνεται μάλιστα για το 8 -10% των συνολικών εκπομπών αερίων στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και εάν επιμείνει με τον ρυθμό που πηγαίνει τώρα, οι εκπομπές CO2 από τη βιομηχανία της μόδας αναμένεται να αυξηθούν σε 2,8 δις. τόνους ετησίως έως το 2030. Αυτό ισοδυναμεί με 230 εκατομμύρια επιβατικά οχήματα που οδηγούνται για ένα χρόνο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

 

 

Το μεγαλύτερο μέρος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μόδας προέρχεται από τη χρήση πρώτων υλών σύμφωνα με το BBC, όπου:

  • Η βιομηχανία της μόδας για το βαμβάκι χρησιμοποιεί περίπου το 2,5% της γεωργικής γης στον κόσμο
  • Τα συνθετικά υλικά όπως ο πολυεστέρας απαιτούν περίπου 342 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου κάθε χρόνο
  • Συστατικά υλικά όπως οι βαφές απαιτούν 43 εκατομμύρια τόνους χημικών το χρόνο

Προσθέστε σε αυτό τις χιλιάδες επιβλαβείς χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα κλωστοϋφαντουργεία σε όλο τον κόσμο, οι οποίες είναι επικίνδυνες τόσο για το περιβάλλον όσο και για τους ανθρώπους που εργάζονται.

Τι είναι λοιπόν βιώσιμη μόδα;

Η βιώσιμη μόδα είναι ένας όρος που περιγράφει τα προϊόντα και την  παραγωγή ρούχων που στοχεύουν στην επίτευξη μιας βιομηχανίας μόδας ουδέτερης από άνθρακα, βασισμένης στην ισότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη, την ευημερία των ζώων και την οικολογική ακεραιότητα. Με απλά λόγια, βιώσιμη μόδα ισούται με μόδα ηθικά φτιαγμένη και φιλική προς το περιβάλλον μόδα.

Όλα αυτά ακούγονται απλά, ωστόσο, πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το να υποστηρίζεις τη βιωσιμότητα στην παραγωγή σημαίνει και περισσότερα έξοδα, τα οποία με τη σειρά τους μειώνουν τα περιθώρια κέρδους.

Για να καταστεί ο κλάδος βιώσιμος στο σύνολό του, οι καταναλωτές πρέπει να είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα για να βοηθήσουν στην αλλαγή, ή τουλάχιστον να σταματήσουν να αγοράζουν από μάρκες που δεν σέβονται το περιβάλλον.

Αυτή η αλλαγή στο zeitgeist μοιάζει να έχει αρχίσει να συμβαίνει, καθώς οι νεότεροι, πιο οικολογικοί καταναλωτές αποκτούν μεγαλύτερη επιρροή στα δημογραφικά στοιχεία του μάρκετινγκ. Αυτό σημαίνει πολλές αλλαγές στον κλάδο, από τη συσκευασία έως τις καταναλωτικές δαπάνες.

Μορφές της βιώσιμης μόδας

  • Ηθική μόδα: Καλύπτει την παραγωγή, τις συνθήκες εργασίας και τις πρακτικές δίκαιου εμπορίου. Η ηθική μόδα είναι μια ηθικολογική στάση που ακολουθεί μια εταιρεία για να διασφαλίσει ότι δεν θα πληγωθούν άνθρωποι ή ζώα λόγω των πρακτικών παραγωγής.
  • Κυκλική Μόδα: Αυτό είναι ένα παρακλάδι της κυκλικής οικονομίας και υποστηρίζει ότι όλα τα υλικά και τα προϊόντα στην κοινωνία χρησιμοποιούνται και κυκλοφορούν μεταξύ των ανθρώπων για όσο το δυνατόν περισσότερο, με περιβαλλοντικά ασφαλή, αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο. Αυτό περιλαμβάνει πράγματα όπως η ανακύκλωση, η επαναχρησιμοποίηση και η οικονομία.

 

  • Τοπική παραγωγή: Η μόδα που παράγεται τοπικά έχει το πλεονέκτημα ότι ελαχιστοποιεί την απόσταση που χρειάζονται για να διανύσουν τα προϊόντα, μειώνοντας έτσι τις εκπομπές CO2. Επίσης, λόγω των διαφορετικών κανονισμών εργασίας στην ΕΕ, είναι επίσης ευκολότερο να εποπτεύονται οι συνθήκες εργασίας και η δίκαιη αμοιβή των εργαζομένων.
  • Αργή Μόδα: Η αργή μόδα είναι το αντίθετο της Fast Fashion, έχοντας μια μακροπρόθεσμη οπτική και λαμβάνοντας υπόψη ολόκληρο τον κύκλο ζωής του προϊόντος. Αυτό περιλαμβάνει την κοινή χρήση ή την ενοικίαση ρούχων καθώς και την ποιότητα των ενδυμάτων που θα τα βοηθήσουν να διαρκέσουν περισσότερο και έτσι να μειωθεί η ανάγκη αγοράς νέων.
  • Μόδα με συνείδηση: Αυτό είναι περισσότερο ένα μήνυμα για να μεταδοθεί στους καταναλωτές, να τους εξηγήσει και να τους ενθαρρύνει να αγοράσουν φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα και να σταθούν πίσω από το κίνημα της πράσινης μόδας.

Πώς μπορείτε να μειώσετε το περιβαλλοντικό σας αποτύπωμα ως καταναλωτής;

  • Vintage και ρούχα από δεύτερο χέρι

Τα Vintage και Second Hand καταστήματα προσφέρουν από καιρό έναν αξιόπιστο τρόπο για να παρατείνετε τη διάρκεια ζωής των ρούχων.

Παράλληλα διατίθενται ιστότοποι όπως το eBay και το Marketplace που διευκολύνουν επίσης την αγορά και την πώληση αγαπημένων αντικειμένων.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι καταναλωτές αγοράζουν λιγότερα είδη συνολικά.

Η φιλανθρωπική οργάνωση απορριμμάτων Wrap υποστηρίζει ότι οι μεταχειρισμένες αγορές είναι απίθανο να αντικαταστήσουν περισσότερο από το 10% των νέων πωλήσεων. Συνιστά άλλες προσεγγίσεις, όπως η ενθάρρυνση των ανθρώπων να επισκευάσουν και να ανανεώσουν τα υπάρχοντα κομμάτια.

  • Νοικιάστε ρούχα

Η ενοικίαση ρούχων είναι ένας άλλος τρόπος πρόσβασης σε νέα κομμάτια.

Η εταιρεία ερευνών αγοράς Imarc προτείνει ότι η αγορά ενοικίων θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 65% σε περίπου 1,6 δισ. £ παγκοσμίως έως το 2025.

Η οργάνωση για το κλίμα, Wrap, υποστηρίζει ότι εάν η ενοικίαση αντικαθιστούσε το 10% των νέων αγορών κάθε χρόνο, θα εξοικονομούσε 160.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο.

  • Ψωνίστε λιγότερο

Η απλούστερη λύση θα μπορούσε να είναι και η πιο αποτελεσματική.

Η αγορά έως και οκτώ νέων αντικειμένων λιγότερο το χρόνο θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές της μόδας κατά 37% στις μεγάλες πόλεις του κόσμου, σύμφωνα με έρευνα του Leeds University και της Arup.

Αλλά αυτό θα είχε προφανώς σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις στην βιομηχανία.

  • Αγοράστε υπεύθυνα  – Προσέξτε το «greenwashing»

Αρκετές εταιρείες έχουν λανσάρει συλλογές “eco” που χρησιμοποιούν οργανικά και ανακυκλωμένα υλικά. Αλλά οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι τέτοιες συλλογές δεν λύνουν το μεγαλύτερο πρόβλημα – την υπερκατανάλωση.

«Μέχρι οι επωνυμίες να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα πρώτα και κύρια, οι «συνειδητοποιημένες συλλογές» από μάρκες γρήγορης μόδας δεν μπορούν παρά να θεωρηθούν ως greenwashing», υποστηρίζει στο ΒΒC η Flora Beverley, συνιδρυτής της βιώσιμης μάρκας Leo’s Box.

Η εποπτική αρχή ανταγωνισμού του Ηνωμένου Βασιλείου ερευνά τις Asos, Boohoo και Asda σχετικά με ισχυρισμούς με τη βιωσιμότητα των προϊόντων τους και τη γλώσσα που χρησιμοποιείται για την περιγραφή τους. Οι εταιρείες δήλωσαν ότι δεσμεύτηκαν να παρέχουν ακριβείς πληροφορίες.

Πολλές εταιρείες “αργής μόδας” αναδύονται – προσφέροντας λιγότερα νέα κομμάτια το χρόνο, τα οποία έχουν όλα μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Αλλά δεν είναι όλοι διατεθειμένοι να πληρώσουν για αυτά.

Το ένα τρίτο των νέων που συμμετείχαν σε έρευνα από την Ακαδημία Μόδας Λιανικής του Λονδίνου δήλωσαν ότι δεν θα πλήρωναν περισσότερα από 5 £ επιπλέον για βιώσιμα ρούχα.

Τέλος, επενδύετε σε διαχρονικά κομμάτια για την γκαρνταρόμπα σας. Όσο πιο κλασικό είναι το κομμάτι, τόσο περισσότερο θα το κρατήσετε. Έτσι αναβαθμίζετε την γκαρνταρόμπα σας και διατηρείται τον προϋπολογισμό σας. Αυτά τα κομμάτια τείνουν επίσης να έχουν λιγότερες χημικές ουσίες, επομένως είναι ασφαλέστερα και πιο υγιεινά για το σώμα σας.

  • Υποστηρίξτε μάρκες που έχουν θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον

Ενισχύστε επωνυμίες που είναι ξεκάθαρα δεσμευμένες να είναι βιώσιμες, που χρησιμοποιούν ανακυκλωμένα υλικά στα σχέδιά τους και τις συσκευασίες τους, που χρησιμοποιούν  φιλικά προς το περιβάλλον υλικά και σέβονται την βιοποικιλότητα, που υποστηρίζουν πρακτικές όπως την αναγεννητική γεωργία με σαφή στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του εδάφους και που υιοθετούν ηθικές πρακτικές για αξιοπρεπείς συνθήκες στους εργαζομένους τους.

Ένας τρόπος για να διαπιστώσετε εάν μια εταιρεία ενδιαφέρεται πραγματικά να μειώσει τις περιβαλλοντικές της επιπτώσεις είναι και εάν έχει δεσμευτεί σε βιώσιμα επιστημονικά πρότυπα. Οι επωνυμίες που τηρούν την πλατφόρμα των επιστημονικών πρωτοβουλιών καθοδήγησης, υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τη Συμφωνία του Παρισιού για τη μείωση των εκπομπών CO2.

 

 

Πόσο μεγάλη είναι η επίδραση της βιωσιμότητας στην βιομηχανία της μόδας;

Αν και δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε το ακριβές μέγεθος της βιωσιμότητας στη βιομηχανία της μόδας, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε το Remake, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που αγωνίζεται για δίκαιες αμοιβές και κλιματική δικαιοσύνη στη βιομηχανία ένδυσης, πολλές επωνυμίες παρουσιάζουν πρόοδο. Το Remake αξιολογεί τις εταιρείες μόδας σχετικά με την κοινωνική και περιβαλλοντική τους πρόοδο από το 2016.

Και η έρευνα του 2022 αξιολόγησε 58 από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου (με ετήσιο εισόδημα άνω των 100 εκατομμυρίων δολαρίων) στον χώρο της fast fashion, της πολυτελούς ένδυσης και της λιανικής πώλησης σε 6 τομείς: Διαφάνεια (traceability), Μισθοί και Ευημερία, Εμπορικές Πρακτικές, Πρώτες Ύλες, Περιβαλλοντική Δικαιοσύνη και Διακυβέρνηση.

Εξετάζοντας συνοπτικά τα αποτελέσματα που παρέχει η έκθεση:

  1. Ως προς τη Διαφάνεια, 27 εταιρείες δημοσίευσαν αναλυτική λίστα των εργοστασίων ενδυμάτων κοπής και ραφής, ενώ οι 31 δεν δημοσίευσαν καν κατάλογο προμηθευτών σε επαρκές επίπεδο.
  2. Ως προς τους Μισθούς και την Ευημερία καμία εταιρεία δεν αποδείχτηκε ότι πλήρωνε με μισθούς διαβίωσης τους έμμεσους συνεργάτες της (εργάτες εφοδιαστικής αλυσίδας, εργαζόμενοι σε αποθήκες, μοντέλα και οδηγοί). Μόλις έξι εταιρείες ανέφεραν για ποσοστά συνδικαλισμού στα εργοστάσιά τους.
  3. Ως προς τις Εμπορικές Πρακτικές, 26 εταιρείες (45%) δήλωσαν πως έδρασαν με υπευθυνότητα προς τους προμηθευτές και πλήρωσαν για τις παραγγελίες κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Καμία εταιρεία όμως δεν απέδειξε ότι οι εμπορικές πρακτικές της διασφαλίζουν στους προμηθευτές τους εγγύηση πληρωμής. Μόλις, τέσσερις εταιρείες δήλωσαν ότι διαθέτουν και τηρούν χρονοδιαγράμματα διατάξεων για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ευημερία των εργαζομένων
  4. Ως προς τις Πρώτες Ύλες, 29 εταιρείες (50%) διατήρησαν πολιτική ενάντια στη χρήση γούνας και δερμάτων, αλλά μόνο έξι επέδειξαν πρόοδο προς τις ανιχνεύσιμες και πιστοποιημένες ίνες που προέρχονται από ζώα. Μόνο τρεις εταιρείες (5%) έδειξαν και ανέφεραν ότι δεν χρησιμοποιούν παρθένα πλαστικά.
  5. Ως προς την Περιβαλλοντική Δικαιοσύνη, 26 εταιρείες δήλωσαν πως έχουν θέσει βραχυπρόθεσμους στόχους μείωσης των εκπομπών CO2,  με μόλις 3 εταιρείες να εγκρίνουν βραχυπρόθεσμους στόχους για μηδενικές εκπομπές CO2. Από τις 58 συνολικά, οι 28 εταιρείες έχουν υιοθετήσει έναν κατάλογο περιορισμένων ουσιών παραγωγής (Mƒ) και κατευθυντήριες γραμμές για τα λύματα που είναι ισοδύναμες ή περισσότερο αυστηρές από αυτά που συνέταξε η «Μηδενική Απόρριψη Επικίνδυνων Αποβλήτων» (ZDHC).
  6. Τέλος, ως προς την Διακυβέρνηση, πέντε μόνο εταιρείες (9%) αποκάλυψαν στο σύνολο τους τον αριθμό ενδυμάτων που παράγονται κάθε χρόνο. Επιπλέον, 11 εταιρείες απέδειξαν ότι επενδύουν σε προμηθευτές και προσφέρουν οικονομικά κίνητρα και βοήθεια στα εργοστάσια για να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα. Τέλος, 14 εταιρείες  προσφέρουν υπηρεσίες ανακύκλωσης ή επισκευής.

Πληροφορίες / βιβλιογραφία/ φωτογραφίες

BBC- Fast fashion: How clothes are linked to climate change

United Nations – Innovating fashion for water action – SDG Media Zone (UN 2023 Water Conference)

Considerate consumer.com – TERMINOLOGY – CRACKING THE CODE

Forbes – The State Of Sustainability In The Fashion Industry (And What It Means For Brands)

Vogue – Vogue’s ultimate guide to sustainable fashion

Remake report 2022 Fashion Accountability Report

Guardian – Stop dumping your cast-offs on us, Ghanaian clothes traders tell EU

Twitter

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: #βιώσιμη μόδα #βιωσιμότητα #καταναλωτισμός #κόσμος #περιβάλλον