Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί γενναίες δράσεις και τεχνολογικές επενδύσεις που θα περιορίσουν στο ελάχιστο τις εκπομπές του βλαβερού διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Για μια χώρα όπως η Ελλάδα που βασίζεται κατά 70% στο λιγνίτη και τον λιθάνθρακα για την ηλεκτροπαραγωγή της (2η στην Ευρώπη), ο χρόνος για την πλήρη αλλαγή του μοντέλου προς αυτό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας έχει παρέλθει, τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον: μετά το 2013 θα πληρώνουμε «χρυσό» κάθε τόνο CO2 που θα εκπέμπουμε –αναγκαστικά ακόμη από το λιγνίτη- ενώ η συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μας ισοζύγιο στην καλύτερη των περιπτώσεων δεν θα ξεπεράσει το 30% μέχρι το 2020.
Άλλωστε, με μια ψύχραιμη και ρεαλιστική ματιά, βλέπουμε ότι στην παρούσα φάση μόνο η χρήση λιγνίτη και λιθάνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή εγγυάται την ασφάλεια του εφοδιασμού μας κατά 100%, ενώ τα αποθέματα επαρκούν για τουλάχιστον 150 χρόνια ακόμα. Πρόκειται άλλωστε για την πιο συμφέρουσα οικονομικά λύση αυτή τη στιγμή. Το μεγάλο πρόβλημα; Η ρύπανση.
Το νορβηγικό ίδρυμα Bellona, με μακρά ιστορία στο διεθνές περιβαλλοντικό κίνημα, έφτασε στη χώρα μας με σκοπό να μας προτείνει μια ρεαλιστική λύση. Σε ημερίδα που διοργανώθηκε σε συνεργασία με τη Eurocharity, το Πανεπιστήμιο Indianapolis και το περιοδικό Περιβάλλον 21, παρουσιάστηκε η τεχνολογία που θα μας επιτρέψει να εξασφαλίσουμε τον ενεργειακό μας εφοδιασμό, να κρατήσουμε τις τιμές της ηλεκτροπαραγωγής ανταγωνιστικές και να επιτύχουμε την περιβαλλοντική προστασία. Τουλάχιστον μέχρι να γεμίσουμε τη χώρα μας με αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα.
Πρόκειται για την τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης του άνθρακα (Carbon Capture and Storage- CCS) χάρη στην οποία οι βλαβερές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα των εργοστασίων της ΔΕΗ θα μπορούν πλέον να αποθηκεύονται βαθιά στο έδαφος, μην επιβαρύνοντας την ατμόσφαιρα -αλλά και τον προϋπολογισμό μας. Κι αυτό γιατί σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Κιότο, από το 2013 για κάθε τόνο CO2 που εκπέμπουμε για την ηλεκτροπαραγωγή θα πρέπει να πληρώνουμε πάγια δικαιώματα. Και η χρήση του λιγνίτη και του λιθάνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή, εκπέμπουν πολύ.
Καθότι η χώρα μας
είναι η δεύτερη στην Ευρώπη στη χρήση αυτών των ρυπογόνων μεθόδων παραγωγής ηλεκτρισμού, αυτή η εναλλακτική δεν φαντάζει απλά ως καλή, αλλά ίσως και ως η μόνη λύση προκειμένου να είμαστε συνεπείς με τις υποχρεώσεις μας και να μην μετακυλήσουν τα τεράστια κόστη των δικαιωμάτων εκπομπών στους καταναλωτές. Είμαστε έτοιμοι;
«Η ΔΕΗ συμμετέχει στα ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα για την ανάπτυξη του CCS, ενώ ήδη έχει ανατεθεί η μελέτη για τη δυνατότητα εφαρμογής της στους νέους σταθμούς παραγωγής που ετοιμάζονται στη Δυτική Μακεδονία και στην Εύβοια», ενημερώνει η Βασιλική Τσάδαρη, Διευθύντρια της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος Παραγωγής της ΔΕΗ, τονίζοντας ότι «κάθε μέσο περιορισμού του εκπομπών μας είναι απαραίτητο και θα πρέπει να εξετάζεται με προσοχή, δεν πρέπει να αποκλείουμε καμία δυνατότητα», αφήνοντας έτσι ανοιχτό το ενδεχόμενο να επενδύσει η χώρα μας σε αυτή την τεχνολογία, όταν αυτή θα εισέλθει στη φάση της εφαρμογής (όχι νωρίτερα από το 2015).
Υπέρμαχος αυτής της λύσης παρουσιάζεται και ο πλέον ειδικός περί των θεμάτων ενέργειας, ο Ιωάννης Δεσύπρης, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης:
«Η Ελλάδα είναι η 2η χώρα στην Ευρώπη σε κατανάλωση λιγνίτη και αυτό δεν αλλάζει εύκολα, άρα οφείλει να εντάξει αυτές τις τεχνολογίες στον ενεργειακό της σχεδιασμό. Είναι σχεδόν ανώφελο να μιλάμε για πράσινη ανάπτυξη στη χώρα μας χωρίς αυτή την τεχνολογία. Το CCS αποτελεί μια από τις καλύτερες επιλογές που έχουμε».
Έχοντας την αρχική αποδοχή των σημαντικότερων θεσμικών φορέων της χώρας μας, το λόγο παίρνει η επιστήμη: έχουμε τη δυνατότητα να αποθηκεύσουμε με ασφαλή τρόπο αυτή την τεράστια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που παράγουμε;
«Ναι και μάλιστα σε κοντινές αποστάσεις από τον τόπο παραγωγής του», δηλώνει καταφατικά ο Νικόλαος Κούκουζας, Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, ο οποίος έχει εκπονήσει ειδικές έρευνες που καταδεικνύουν όλα τα πιθανά μέρη του ελληνικού υπεδάφους που μπορούν να αξιοποιηθούν για αυτό το σκοπό. 
«Οι προοπτικές ανάπτυξης του CCS στη χώρα σας είναι θαυμάσιες», δηλώνει ενθουσιασμένος ο Eivind Hoff, διευθυντής της Bellona Europe, υπέρμαχος αυτής της τεχνολογίας. Μετά την κατασκευή των πρώτων εργοστασίων, που θα αποτελέσουν και τον «οδηγό» για τη φάση της εφαρμογής μετά το 2015, το κόστος κατασκευής τους θα μειώνεται με… γεωμετρική πρόοδο όσο δημιουργούνται όλο και περισσότερα. Μερικά από αυτά και στην Ελλάδα; «Έχουμε μεγάλες προσδοκίες από την επερχόμενη νέα κυβέρνηση ότι θα προωθήσει αυτές τις λύσεις –άλλωστε δεν υπάρχουν και πολλές ακόμη εναλλακτικές για εσάς», καταλήγει ο Νορβηγός.
Ο πολυσύνθετος ενεργειακός μας σχεδιασμός περιλαμβάνει την εκμετάλλευση των Ανανεώσιμων Πηγών, την εισαγωγή φυσικού αερίου και πετρελαίου, αλλά και σίγουρα τη διατήρηση των συμβατικών μεθόδων που ακολουθούμε τα τελευταία 200 χρόνια. Οι τεράστιες περιβαλλοντικές προκλήσεις του 21ου αιώνα δεν μπορούν να τις καταργήσουν ακόμα –μπορούν όμως να τις «εκσυγχρονίσουν», διατηρώντας τα οφέλη και κρύβοντας τα «σκουπίδια» στο… υπέδαφος.
