Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Μια μελέτη δειγμάτων που ελήφθησαν από το εσωτερικό των σωμάτων κοραλλιών ηλικίας αιώνων, αποκάλυψε την απειλή που αποτελεί τώρα η κλιματική αλλαγή για τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο.
Ερευνητές στην Αυστραλία λένε ότι οι θερμοκρασίες μέσα και γύρω από τον τεράστιο κοραλλιογενή ύφαλο την τελευταία δεκαετία είναι οι υψηλότερες που έχουν καταγραφεί τα τελευταία 400 χρόνια. Η ακραία ζέστη έχει ήδη προκαλέσει πέντε γεγονότα μαζικής λεύκανσης, μόνο τα τελευταία εννέα χρόνια. Σε άρθρο τους στο περιοδικό Nature, οι επιστήμονες που υπογράφουν τη μελέτη λένε ότι οι – λόγω της κλιματικής αλλαγής – αυξημένες θερμοκρασίες, αποτελούν πλέον «υπαρξιακή απειλή» για αυτό το φυσικό θαύμα του κόσμου.
«Η επιστήμη μας λέει ότι ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος βρίσκεται σε κίνδυνο – και θα πρέπει να καθοδηγούμαστε από την επιστήμη», δήλωσε στο BBC News η καθηγήτρια Helen McGregor, από το Πανεπιστήμιο του Wollongong. Τα νέα στοιχεία προέρχονται από το ίδιο το κοράλλι.
Κατά τη διάρκεια πολλών ετών, επιστήμονες της θάλασσας συνέλεξαν δείγματα από τους σκελετούς των κοραλλιών, που παρέχουν χημικές ενδείξεις για τον τρόπο με τον οποίο το περιβάλλον γύρω από τον ύφαλο έχει αλλάξει καθώς αναπτυσσόταν το κοράλλι. Τα κοράλλια – που είναι ζώα, όχι φυτά – μπορούν να ζήσουν για αιώνες, παρέχοντας χημικούς δείκτες για το φυσικό τους περιβάλλον. Ερευνητές στην Αυστραλία επανεξέτασαν τα δεδομένα από χιλιάδες από αυτά τα δείγματα και τα διασταύρωσαν με ιστορικά αρχεία θερμοκρασίας της θάλασσας από το Κέντρο Hadley του Ηνωμένου Βασιλείου. Η έρευνα έδειξε ότι οι θερμοκρασίες γύρω από τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο την προηγούμενη δεκαετία ήταν οι υψηλότερες των τελευταίων 400 ετών.
«Τα πρόσφατα γεγονότα στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο είναι μοναδικά», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Δρ. Benjamin Henley από το Πανεπιστήμιο Wollongong, ο οποίος πραγματοποίησε τη μελέτη. «Δυστυχώς, αυτά είναι πολύ άσχημα νέα για τον ύφαλο. Υπάρχει ακόμη μια αχτίδα ελπίδας», πρόσθεσε. «Εάν μπορέσουμε να ενωθούμε και να περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη, τότε υπάρχει μια αχτίδα ελπίδας για αυτόν τον ύφαλο, και άλλους σε όλο τον κόσμο, να επιβιώσουν στην τρέχουσα κατάστασή τους», συμπλήρωσε.
Τα κοράλλια έχουν προσαρμοστεί για να επιβιώνουν και να αναπτύσσονται μέσα σε ένα συγκεκριμένο εύρος θερμοκρασίας – σχηματίζοντας έναν σκελετό που παρέχει το ζωντανό βιότοπο για την ανάπτυξη μιας θαυμάσιας θαλάσσιας ζωής. Συνυπάρχουν σε μια συμβιωτική συνεργασία με ένα ειδικό είδος θαλάσσιου φυτού – ένα είδος φυκιών – που ζει μέσα στο κοράλλι, παρέχοντάς του τροφή και δίνοντάς του το λαμπερό χρώμα του.
Η λεύκανση συμβαίνει όταν οι θερμοκρασίες της θάλασσας φτάνουν σε πολύ υψηλά επίπεδα. Τότε τα κοράλλια διώχνουν τα φύκια τους και στη συνέχεια γίνονται λευκά. «Δεν είναι όμορφο θέαμα», λέει ο Δρ. Henley. «Τελικά άλλα φύκια αναπτύσσονται στην επιφάνεια του λευκού κοραλλιού, κάνοντας το καφέ. Ενώ τα λευκασμένα κοράλλια μπορούν να ανακάμψουν, αν η υψηλή θερμοκρασία του νερού δεν υποχωρήσει, τότε δεν έχουν καμία ευκαιρία».
«Τεράστιο μήνυμα»
«Είμαι λίγο απρόθυμη να πω ότι τα πράγματα είναι καταδικασμένα», λέει η καθηγήτρια McGregor. «Οι ύφαλοι έχουν επιβιώσει από πολλές αλλαγές κατά τη διάρκεια του γεωλογικού χρόνου. Οπότε υποθέτω ότι το ερώτημα έγκειται στο – με τι είδους ύφαλο καταλήγουμε;», προσθέτει.
Ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος είναι, επί του παρόντος, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι αυτή η έρευνα θα μπορούσε να πείσει τον οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών να αλλάξει γνώμη και να δώσει στον ύφαλο την επίσημη κατάσταση «απειλούμενος». Η καθηγήτρια McGregor πιστεύει ότι αυτό «θα έστελνε ένα τεράστιο μήνυμα στον κόσμο για το πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα».
«Γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε», λέει. «Έχουμε διεθνείς συμφωνίες (για τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας). «Νομίζω ότι πρέπει απλώς να αφήσουμε την πολιτική στην άκρη και να τις εφαρμόσουμε», ολοκληρώνει.
