Σε ένα πανό στα κάγκελα του Κοινοτικού Γραφείου γράφει:
«ΟΙ ΠΑΤΡΙΔΕΣ ΔΕΝ ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ!»
Στους κορμούς των δέντρων, κολλημένα χαρτιά : «ΔΕΝ ΠΩΛΕΙΤΑΙ!».
Τι είναι πατρίδα για τον καθένα μας ?!
Γνωρίζοντας πως το θέμα είναι άγνωστο σε πολλούς από εμάς, είτε γιατί θεωρούμε ότι αφορά μια άλλη περιοχή είτε γιατί απλά ποτέ δεν έτυχε να το ακούσουμε, θα προσπαθήσω να το περιγράψω σαν ένα παραμύθι που εξελίσσεται σε εφιάλτη.
ΜΕΣΟΧΩΡΑ
Παλιό κεφαλοχώρι μεταξύ Τρικάλων-Άρτας. Απέχει μόλις 70 χιλ. από τα Τρίκαλα. Ένας τόπος ανάμεσα στην οροσειρά της Πίνδου που ‘βρέχεται’ από τα κρυστάλλινα νερά του Αχελώου ποταμού ,ο οποίος πηγάζει από το όρος Περιστέρι (νότια Πίνδος!) και χύνεται ορμητικά, με άλλα ρεύματα που δέχεται, στο Ιόνιο Πέλαγος στην περιοχή Αιτωλικού. Η ορμητική του πορεία συγκρατείται από φράγματα στα οποία υπάρχουν τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια του Καστρακίου, Στράτου, Ταυρωτού, Κρεμαστών, Μεσοχώρας και Συκιάς. Η Μεσοχώρα υπάγεται στο Δήμο Πινδαίων, με έδρα τα Στουρναραίικα. Επί κατοχής υπήρξε σημαντικό κέντρο του Αντιστασιακού Αγώνα, γεγονός που αποτέλεσε την αιτία για τον διχασμό των κατοίκων της εποχής, ανάμεσα στους υποστηρικτές του Ναπολέοντα Ζέρβα και Άρη Βελουχιώτη. Ένα χωριό που, όπως πολλά άλλα, κάηκε από την Γερμανική Σβάστικα αλλά κατάφερε να ξαναχτιστεί από τους κατοίκους του το 1953.
Φτάνοντας στη Μεσοχώρα, νοιώθεις σαν να μπαίνεις σε ένα τόπο ακουμπισμένο στο χρόνο. Τα πάντα γύρω και μέσα στο χωριό συνυπάρχουν αρμονικά. Το κύριο στοιχείο που αντικρίζεις παντού είναι το πράσινο. Γύρω από το βουνό ένα καταπράσινο δάσος, ένα τεράστιο κομμάτι πράσινου οξυγόνου, ένα κομμάτι ανεκτίμητης και ζωντανής φύσης!
Διασχίζοντας το χωριό κατεβαίνεις στον ποταμό Αχελώο- Ασπροπόταμος. Σύμφωνα με το μύθο, ο Αχελώος ήταν αδερφός του Άραχθου και του Πηνειού. Ενώ σύμφωνα με έναν άλλο, ο Αχελώος πάλεψε με τον Ηρακλή για χάρη της Δηιάνειρας, όπoυ ο Ηρακλής του απέκοψε το ένα του κέρατο και ο Αχελώος σε αντάλλαγμα του έδωσε το κέρας της Αμάλθειας.
Τραγική ειρωνεία πως η τσιμεντοβιομηχανία ΗΡΑΚΛΗΣ είναι εκείνη που κατασκεύασε το φράγμα της Μεσοχώρας στον Αχελώο ποταμό!! Σε γενικές γραμμές και για να μην μακρηγορώ, ένας ειδυλλιακός τόπος, παρθένος, ανέγγιχτος από το αλαζονικό χέρι του ανθρώπου και της «Ανάπτυξης» οποιουδήποτε χρώματος!
Λίγο μετά το 1970, ξεκινούν, λοιπόν, οι πρώτες υδροηλεκτρικές μελέτες για την εκμετάλλευση των νερών του Αχελώου.
Ημερομηνία Σταθμός 1983: Φράγμα Μεσοχώρας!
Ο αρχικός σχεδιασμός μιλούσε για την δημιουργία ενός φράγματος ύψους 60 μέτρων που δεν απαιτούσε τον κατακλυσμό του χωριού για την διεκπεραίωσή του. Στόχος του έργου ήταν η παραγωγή και εξοικονόμηση ενέργειας από τη ΔΕΗ. Με την ολοκλήρωση του έργου ένα μεγάλο τμήμα του ποταμού και του περιβάλλοντος γύρω του άλλαξε μορφή. Τα λευκά βότσαλα που χαρακτήριζαν τις όχθες του Αχελώου και οι καταπράσινες ζωντανές πλαγιές των βουνών, αντικαταστήθηκαν από λοφίσκους με χαλίκια, τσιμέντα, χώματα, αποψίλωση της πλαγιάς και με τη δημιουργία στη μέση της οροσειράς της Πίνδου ενός τεράστιου σε ύψος και όγκο τσιμεντένιου χτίσματος: Το φράγμα! Όλα αυτά είναι αναμενόμενα επακόλουθα ενός τέτοιου έργου. Θα συμφωνήσω απόλυτα, αρκεί το έργο να έχει πραγματική αιτία ύπαρξης ώστε να δικαιολογεί (αν ποτέ κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει) αυτόν τον βιασμό της φύσης!
2009: Με την μεσολάβηση 27 περίπου χρόνων και μετά από πολλές αντιδράσεις το έργο ολοκληρώνεται. Πλέον δεν μιλούμε για ένα φράγμα 60 μέτρων αλλά για έναν ταμιευτήρα νερού επιφάνειας περίπου 8 τετραγωνικών χιλιομέτρων και για ένα φράγμα ύψους 150 μέτρων και μήκους στέψης 240 μέτρων (ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης) που απαιτεί για την ολοκλήρωση και λειτουργία του τον κατακλυσμό ολόκληρης της Μεσοχώρας, ενώ αρχικά γινόταν λόγος μόνο για το μισό χωριό.
Θεωρείτο σύμφωνα με την Ελληνική Κυβέρνηση ένα από τα δημόσια έργα με στόχο την πράσινη-περιβαλλοντική ανάπτυξη, τη λύση της λειψυδρίας του Θεσσαλικού Κάμπου και την παροχή πολύτιμης ηλεκτρικής ενέργειας! Όλα αυτά όμως καταργούνται από την πραγματικότητα! Ο κ. Σουφλιάς δήλωσε φέτος πως το έργο της εκτροπής των νερών του Αχελώου θα ολοκληρωθεί σε 3 χρόνια ,παραβλέποντας το γεγονός πως στο θεσσαλικό κάμπο δεν υπάρχει ούτε μία υποδομή για την αποδοχή και χρήση του νερού που θα προέλθει από την εκτροπή του Αχελώου. Γιατί άλλωστε να μην το παραβλέψει? Έτσι για τα υπόλοιπα 3 χρόνια θα κερδίζει ψήφους υποσχόμενος τα έργα στο Θεσσαλικό Κάμπο! Πάρε-δώσε δηλαδή! Ειρωνική και τραγική είναι η πραγματικότητα της λειψυδρίας του Θεσσαλικού Κάμπου. Είναι τόσο αυτονόητη από τους ίδιους τους Θεσσαλούς που συνεχίζουν παρά ταύτα να χρησιμοποιούν κανονάκια για το πότισμα των εκτάσεών τους, αλλά κυρίως των οδικών αξόνων και των περαστικών οχημάτων χαρίζοντας δροσιά κατά τους θερινούς μήνες αλλά και τόνους χαμένου νερού που επιστρέφει στη ατμόσφαιρα υπό μορφή υδρατμών! Ενώ παράλληλα δεν γίνεται λόγος για το ποιος θα διαχειριστεί την ενέργεια που θα παραχθεί ,ούτε και η τιμή με την οποία θα πωλείται στον Έλληνα καταναλωτή!
Παρατηρώντας τις αντιδράσεις ενάντια και την καθυστέρηση της ολοκλήρωσης των έργων του Αχελώου και θέλοντας να συνεχίσει την ψηφοθηρία η κρατική εξουσία αποδέσμευσε το φράγμα της Μεσοχώρας από την εκτροπή, χρησιμοποιώντας το πρώτο ως άλλοθι για την λειτουργία του υδροηλεκτρικού εργοστασίου Μεσοχώρας το οποίο, βέβαια, δεν απαιτεί για την λειτουργία του την ύπαρξη ενός ταμιευτήρα νερού ύψους 150 μέτρων! Η Ελληνική κυβέρνηση απαιτεί, λοιπόν, την συγκατάθεση των κατοίκων της Μεσοχώρας για τον αφανισμό-πνιγμό του χωριού χωρίς όμως να δικαιολογεί την αναγκαιότητα του έργου.
Οι μελέτες στις οποίες στηρίζεται όλο το εγχείρημα δεν προσφέρουν επιστημονικά τεκμηριωμένες αποδείξεις για την βιωσιμότητα του έργου, δηλ. για το πόσα χρόνια το φράγμα θα προσφέρει στον άνθρωπο. Η βιωσιμότητα που δίνουν πιθανολογείται από 20-50 χρόνια, χωρίς να είναι κάτι βέβαιο όμως. Παράλληλα, καμία από τις μελέτες δεν αποδεικνύει πως η παραβίαση του περιβάλλοντος και του τοπικού οικοσυστήματος δεν θα αποτελέσει ένα τραγικό λάθος για την διατήρηση των περιβαλλοντικών συνθηκών, της προστασίας, του σεβασμού της φύσης και της πανίδας του τόπου! Παρ ’όλη την αυθαιρεσία και την αβεβαιότητα και ενώ η Ευρωπαική Ένωση έχει σταματήσει από καιρό να χρηματοδοτεί το έργο και το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας έχει αποδείξει ότι με το έργο θα κλονιστεί η φέρουσα ικανότητα του Αχελώου ως οικοσύστημα,ενώ η βλάβη αυτή χαρακτηρίζεται από τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ως ισχυρή και ΜΗ ανστρέψιμη, το Ελληνικό Κράτος συνεχίζει να απαιτεί τον κατακλυσμό- αφανισμό της Μεσοχώρας επιτρέποντας έτσι στους «ειδικούς» να πειραματιστούν για το κοινό συμφέρον! Απαιτεί ,λοιπόν, τον κατακλυσμό 6.500 στρέμματα δάσους και της κοιλάδας του Αχελώου μήκους 20χιλιομέτρων!! Καθώς, επίσης και τον κατακλυσμό 357 κτισμάτων σε μια έκταση 250στρεμμάτων του οικισμού Μεσοχώρας στον οποίο υπάρχουν και αρχαιολογικά ευρήματα, μιας και το χωριό κατοικείται επί 13 τουλάχιστον αιώνες!
Σύμφωνα με το άρθρο 25 του Συντάγματος, η Ελληνική πολιτεία εγγυάται σε όλους τους πολίτες της την ακώλυτη άσκηση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων που σημαίνει ότι ούτε ο νομοθέτης μπορεί να εμποδίσει την άσκηση αυτών. Ενώ με το άρθρο 20, κατοχυρώνεται το δικαίωμα κάθε Έλληνα πολίτη που νοιώθει ότι θίγονται τα έννομα του συμφέροντα να απευθυνθεί ελεύθερα στο αρμόδιο δικαστήριο και να προσδοκά απάντηση στο αίτημά του εντός ευλόγου χρόνου. Το άρθρο 17 του Συντάγματος προστατεύει την ιδιοκτησία , επιτρέποντας την απαλλοτρίωση της μόνο για λόγους δημόσιου συμφέροντος προσηκόντως αποδεδειγμένο. Δηλαδή η αναγκαστική απαλλοτρίωση κηρύσσεται με διοικητική πράξη, έτσι ώστε ο ιδιοκτήτης να μπορεί να αμφισβητήσει στα αρμόδια δικαστήρια τη νομιμότητά της! Η ολομέλεια, λοιπόν, του Συμβουλίου της Επικρατείας (απόφαση 1688/2005) ακύρωσε την εκτέλεση των έργων και ανέθεσε την υπόθεση στην διοίκηση ώστε να αποφασίσει αιτιολογημένα αν εμμένει ή όχι στην εκτέλεσή τους. Με το νόμο, όμως, 3481/2006 επεβλήθη η συνέχιση και η ολοκλήρωση των έργων ,περιφρονώντας την απόφαση της δικαστικής εξουσίας, ενώ εγκρίθηκαν νέοι περιβαλλοντικοί όροι (πρώτη φορά γίνεται αυτό με νόμο!!).Για το λόγο αυτό ,η εισηγήτρια κ. Σακελλαροπούλου εισηγήθηκε την αποστολή προδικαστικού ερωτήματος στο Ευρωπαικό Δικαστήριο, εάν δηλ. είναι συμβατή με το Κοινοτικό δίκαιο η έγκριση περιβαλλοντικών όρων του έργου με νόμο και ΟΧΙ με Υπουργική απόφαση .Σύμφωνα με την εισήγησή της κ. Σακελλαροπούλου η «κύρωση αποφάσεων με νόμο δημιουργεί ΕΛΛΕΙΜΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ»!! Με το νόμο 3734/2009 κηρύχθηκαν οι απαλλοτριώσεις αποφεύγοντας ουδεμία έκδοση διοικητικής πράξης έτσι ώστε το ΣτΕ να μην αποφασίσει για την νομιμότητα αυτών των απαλλοτριώσεων. Επιπλέον ,με το συγκεκριμένο νόμο, το Ελληνικό κράτος προβλέπει για την προσωρινή ,αλλά χωρίς χρονικό προσδιορισμό, μετεγκατάσταση των περίπου 170 μόνιμων κατοίκων της Μεσοχώρας , την παραχώρηση κοντέινερ και σε όσους δεν πολυαρέσει η ιδέα των κοντέινερ προβλέπει την εξόφληση του ενοικίου ενός χρόνου! Αντιλαμβάνεστε πως ο χειρισμός του έργου είναι άψογος και μελετημένος σε κάθε λεπτομέρεια!!!
Πιστεύω πως δεν απαιτούνται προσόντα νομικού για να καταλάβει κανείς πως η Ελληνική Κυβέρνηση κινήθηκε για ακόμη μια φορά κατά το τι υπαγορεύει η τσέπη και τα συμφέροντά της! Απαγορεύει στους κατοίκους του χωριού, δηλαδή, να αγωνιστούν για τα δικαιώματά τους και πλέον τους το απαγορεύει με νόμο!!
Για να ξεκινήσουν τα έργα απαιτείται η πλειοψηφία των κατοίκων, γιατί τα έργα προορίζονται για το δημόσιο συμφέρον. Παρά την μειοψηφία των κατοίκων που ενέδωσαν στο πανάρχαιο ελάττωμα του ανθρώπινου είδους ,τη φιλαργυρία, καθ ’ότι οι αποδοχές από τις απαλλοτριώσεις ανέρχονται σε αξιοσημείωτα ποσά και την μη ολοκλήρωση της κτηματογράφησης, το κράτος με την βοήθεια αεροφωτογραφιών την ολοκλήρωσε. Οι κατάλογοι με τις καταστάσεις κτηματογράφησης απεστάλησαν στο Δημαρχείο Πινδαίων στις 13/08/09 ενώ αναρτήθηκαν στις 18/08/09. Αναρωτιέμαι εύλογα γιατί άραγε και ποιανού απόφαση ήταν η αποσιώπηση των καταλόγων για 5 ημέρες; Ίσως γιατί στόχευαν στην αποχώρηση των περισσότερων Μεσοχωριτών μετά το 15Αυγουστο άρα και σε μικρότερης έντασης διαμαρτυρίες? Όπως και να έχει οι ημερομηνίες τρέχουν. Μέχρι τις 30/09/09 πρέπει να τακτοποιηθούν τα διαδικαστικά με την κτηματογράφηση ,ενώ στις 11/11/09 θα αποφασιστεί στο δικαστήριο η τιμή του τ.μ που δικαιούται κάθε ιδιοκτήτης.
Και ενώ όλα αυτά ακόμη εκκρεμούν, ίσως το μεγαλύτερο έγκλημα, ας μου επιτραπεί, να έχει ήδη αρχίσει. Σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από το φράγμα ξεκίνησε η αποψίλωση των δέντρων μέχρι το ύψος που το νερό θα γεμίσει και θα δημιουργήσει την τεχνητή λίμνη. Τόνοι ξυλείας και καθαρού οξυγόνου αρπάζονται χωρίς καμία νομιμότητα από το κράτος. Εννοείται πως αυτοί οι τόνοι ξυλείας μεταπωλούνται σε γνωστή εταιρεία κατασκευής νοβοπάν! Θέτω ,λοιπόν, το εύλογο ερώτημα ! Αν τελικά το φράγμα και η εκτροπή δεν εγκριθούν, ποιος θα γυρίσει πίσω στο οικοσύστημα ,στο τοπικό περιβάλλον αυτούς τους τόνους ξυλείας;
Στην αρχαιότητα ίσως η εγκεφαλική ικανότητα να ήταν βιολογικά περιορισμένη άλλα ήταν πιο ουσιαστική. Οι αρχαίοι μας λοιπόν πρόγονοι, λάτρευαν τα βουνά, τα ποτάμια τις φυσικές λίμνες σαν θεούς. Ίσως από φόβο ,λόγω της ισχύς και του όγκου τους αλλά στην ουσία όπως και να έχει καταλάβαιναν την αναγκαιότητά τους για την διατήρηση και την συνέχιση της ζωής. Το γεγονός ότι αναπτυχθήκαμε ως νοούντα πλάσματα δεν μας καθιστά και παντογνώστες! Με κίνητρο την χρηματική παχυλή αμοιβή, οι θεσμοί, οι νόμοι, οι πολιτικοί μας άρχοντες, αποφασίζουν να καταστρέψουν ένα περιβάλλον εκατομμυρίων χρόνων. Αποφασίζουν να μετατρέψουν έναν γίγαντα σε νάνο!
Προσδοκούν να μας πείσουν πως η Στασιμότητα είναι ζωή. Η Στασιμότητα λοιπόν, όπως λέει και ένας φίλος σοφός ,είναι Θάνατος και η Κίνηση Ζωή. Οι τεχνητές λίμνες είναι στάσιμες, είναι νεκρές ακριβώς γιατί είναι φτιαχτές ,μελετημένες ,σχεδιασμένες! Το ποτάμι είναι κίνηση –ισχύς-βοή-θόρυβος-ΖΩΗ! Γιατί άραγε δεν μπορούμε να κάνουμε ένα τεχνητό ποτάμι; Γιατί απλά ο άνθρωπος δεν είναι φύση για να μπορεί να εμφυσήσει ζωή! Μια τεχνητή λίμνη θα είναι πάντα κάτι φτιαχτό που ανά πάσα στιγμή μπορεί να χαλάσει ,να μην αποδώσει. Παρόμοια παραδείγματα λανθασμένης παρέμβασης στη φύση από τον άνθρωπο ,είναι η αποξήνραση των φυσικών λιμνών της Κάρλας και της Καλλιπεύκης ,όπου τώρα πλέον μετά την τεράστια οικολογική καταστροφή του τοπικού οικοσυστήματος προσπαθούν να τις ξαναδημιουργήσουν!
Και τώρα έρχεσαι ΕΣΥ αναγνώστη αυτών των γραμμών! Όπου και αν βρίσκεσαι αφορά και εσένα . Μία τόσο βίαια παραμόρφωση της φύσης αφορά και εσένα και τα παιδιά σου . Γίνε συμμέτοχος του προβλήματος! Ενημερώσου και Αγωνίσου! Η Μεσοχώρα δεν είναι μια απλή κουκίδα στον χάρτη. Είναι η πατρίδα όλων μας! Χρειάζεται την προστασία όλων μας! Έτσι όπως έκαναν από τις 5-15/08/09 τα περίπου 300 άτομα που παρευρέθησαν στο Οικο-camping της Μεσοχώρας, που πήραν μέρος στην πορεία που έγινε στο φράγμα ενώπιον 7κλούβων της Αστυνομίας, ατόμων που χτυπήθηκαν από τα ΜΑΤ γιατί απλά διαδήλωναν για να προφυλάξουν την συνέχιση της Κίνησης, της Ζωής. Για να προφυλάξουν εσένα και εμένα.
Ας βγούμε από τον μικρόκοσμό μας και ας αγωνιστούμε για το κοινό συμφέρον. Όχι εκείνο που θα γεμίσει λεφτά την ΔΕΗ, τις πολυεθνικές υδροηλεκτρικές εταιρείες, τις τσέπες των Υπουργών ,Βουλευτών, Δημάρχων από τα βύσματα αλλά εκείνο που θα προσφέρει ζωή σε Εσένα και τους μετά από εσένα! Ένα έργο που δεν θα ωφελήσει το περιβάλλον, το οικοσύστημα, τον απλό πολίτη μπορεί να αποφευχθεί! Αν κάποιοι επιζητούν τουρισμό και ανάπτυξη ,που καθόλου κατακριτέα δεν είναι, μπορούν να το επιτύχουν με την Αξιοποίηση και ΟΧΙ εκμετάλλευση του ποταμού! 300 άτομα από όλη την Ελλάδα ,λοιπόν, επισκέφτηκαν τον τόπο για να τον υπερασπιστούν! Αν αυτός ο τόπος προστατευτεί για αυτό που είναι και αξιοποιηθεί για αυτά που προσφέρει ,Πράσινο-Οξυγόνο-Ηρεμία-Κρυστάλλινα νερά-Ξεκούραση-Μπάνιο στις όχ8ες του, τότε όχι 300 αλλά 3000 θα είναι οι επισκέπτες του.
Και ακόμη και αν η Τοπική Αυτοδιοίκηση επιχείρησε, διαδίδοντας γραφικά ψεύδη στον Τοπικό Τρικαλινό Τύπο, να πει στους κατασκηνωτές και διαδηλωτές: «ΝΑ ΦΥΓΕΤΕ, ΚΥΡΙΟΙ, ΝΑ ΠΑΤΕ ΑΛΛΟΥ», η δική μου απάντηση είναι: «ΒΓΑΛΤΕ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ!!»!
Και τώρα, φίλε αναγνώστη ΠΡΕΠΕΙ! Η Μεσοχώρα είναι απλώς η αρχή! Αντιστάσου και δείξε ότι είσαι ΑΚΟΜΗ ενεργός πολίτης, που ξέρει τα δικαιώματά του και πώς να τα ασκεί!
Γιατί οι Πατρίδες, τα Ποτάμια, το Περιβάλλον ΔΕΝ ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ. ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥΝΤΑΙ και ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΝΤΑΙ! Είναι προίκα μας και η προίκα που θα αφήσουμε στα παιδιά μας. Είναι κρίμα να φερόμαστε εγωιστικά! Είναι κρίμα να πουλήσουμε εκείνα που μας χαρίσθηκαν από τη φύση! Είναι κρίμα να μείνουμε απαθείς γιατί η ΖΩΗ είναι ΚΟΙΝΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ!
Γράφει ΓΙΟΥΛΗ ΑΠ. ΒΑΛΛΑ!!
