Η ατμοσφαιρική ρύπανση συμβάλλει στην αύξηση της αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά, που αποτελεί σημαντική απειλή για την ανθρώπινη υγεία παγκοσμίως, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
Η ανάλυση, που χρησιμοποίησε δεδομένα από περισσότερες από 100 χώρες, τα οποία εκτείνονται σε δύο σχεδόν δεκαετίες, δείχνει ότι η χειροτέρευση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης συνδέεται με την αυξανόμενη αντοχή στα αντιβιοτικά σε κάθε χώρα και ήπειρο.
Υποδηλώνει επίσης ότι η σχέση μεταξύ των δύο έχει ενισχυθεί με την πάροδο του χρόνου, με τις αυξήσεις στα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης να συμπίπτουν με μεγαλύτερες αυξήσεις της αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά.
«Η ανάλυσή μας παρουσιάζει ισχυρές ενδείξεις ότι τα αυξανόμενα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά», έγραψαν ερευνητές από την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Αυτή η ανάλυση είναι η πρώτη που δείχνει πώς η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει την αντίσταση των μικροβίων στα αντιβιοτικά παγκοσμίως», ανέφεραν οι επιστήμονες. Τα ευρήματά τους δημοσιεύονται στο περιοδικό Lancet Planetary Health.
Η αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά είναι μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες απειλές για την παγκόσμια υγεία. Μπορεί να επηρεάσει άτομα οποιασδήποτε ηλικίας σε οποιαδήποτε χώρα και ήδη οδηγεί στον θάνατο 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως, σύμφωνα με εκτιμήσεις.
Οι κύριοι παράγοντες εξακολουθούν να είναι η κακή και υπερβολική χρήση αντιβιοτικών, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία λοιμώξεων. Όμως η μελέτη δείχνει ότι το πρόβλημα επιδεινώνεται από τα αυξανόμενα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Η έρευνα δεν εξέτασε το γιατί αυτά τα δύο μπορεί να συνδέονται.
Τα στοιχεία πάντως υποδηλώνουν ότι τα σωματίδια PM2.5 μπορεί να περιέχουν βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά καθως και γονίδια ανθεκτικότητας, τα οποία μπορεί να μεταφερθούν στο περιβάλλον και να εισπνευστούν απευθείας από τον άνθρωπο, είπαν οι συγγραφείς.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί ήδη τον μοναδικό μεγαλύτερο περιβαλλοντικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Η
μακροχρόνια έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση σχετίζεται με χρόνιες παθήσεις όπως οι καρδιακές παθήσεις, το άσθμα και ο καρκίνος του πνεύμονα, μειώνοντας το προσδόκιμο ζωής.
Η βραχυπρόθεσμη έκθεση σε υψηλά επίπεδα ρύπανσης μπορεί να προκαλέσει βήχα, συριγμό και κρίσεις άσθματος και οδηγεί σε αυξημένες επισκέψεις σε νοσοκομεία και γιατρούς, παγκοσμίως.
Ο περιορισμός της ατμοσφαιρικής ρύπανσης θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση της αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά, σύμφωνα με τη μελέτη, την πρώτη σε βάθος παγκόσμια ανάλυση πιθανών δεσμών μεταξύ των δύο.
Ανέφερε επίσης ότι ο έλεγχος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τους θανάτους και το οικονομικό κόστος που προέρχεται από λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά.
Ο κύριος συγγραφέας, καθηγητής Hong Chen του Πανεπιστημίου Zhejiang στην Κίνα, δήλωσε: «Η αντίσταση στα αντιβιοτικά και η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι η καθεμία από μόνη της μεταξύ των μεγαλύτερων απειλών για την παγκόσμια υγεία.
Μέχρι τώρα, δεν είχαμε μια σαφή εικόνα των πιθανών δεσμών μεταξύ των δύο, αλλά αυτή η εργασία υποδηλώνει ότι τα οφέλη από τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης θα μπορούσαν να είναι διπλά: όχι μόνο θα μειώσει τις βλαβερές συνέπειες της κακής ποιότητας του αέρα, αλλά θα μπορούσε επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της αύξησης και της εξάπλωσης βακτηρίων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά».
Αν και ο αέρας αναγνωρίζεται ως άμεση οδός για τη μετάδοση της αντοχής στα αντιβιοτικά, υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα σχετικά με τις διαφορετικές οδούς που μεταφέρονται τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά γονίδια μέσω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Οι πιθανές οδοί περιλαμβάνουν νοσοκομεία, αγροκτήματα και εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων που εκπέμπουν και διαχέουν σωματίδια εποικισμένα με μικρόβια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά μέσω του αέρα και στη συνέχεια σε μεγάλες αποστάσεις.
Μέχρι τώρα, υπήρχαν περιορισμένα δεδομένα σχετικά με την επίδραση των σωματιδίων PM2,5 της ατμοσφαιρικής ρύπανσης – τα οποία αποτελούνται από σωματίδια 30 φορές μικρότερα από τη διάμετρο μιας ανθρώπινης τρίχας – στην αντίσταση στα αντιβιοτικά παγκοσμίως.
Οι πηγές PM2,5 περιλαμβάνουν την οδική κυκλοφορία, τις βιομηχανικές εκπομπές και την οικιακή καύση άνθρακα και ξύλου.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι 7,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως εκτίθενται άμεσα σε μη ασφαλή μέσα ετήσια επίπεδα PM2,5.
Οι συγγραφείς δημιούργησαν ένα εκτεταμένο σύνολο δεδομένων για να διερευνήσουν εάν τα σωματίδια PM2.5 ήταν ένας βασικός παράγοντας για την αύξηση της παγκόσμιας αντίστασης των βακτηρίων στα αντιβιοτικά, χρησιμοποιώντας δεδομένα από 116 χώρες από το 2000 έως το 2018. Οι πηγές δεδομένων περιλάμβαναν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος και την Παγκόσμια Τράπεζα.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι η αύξηση της αντοχής στα αντιβιοτικά βρίσκεται σε συνάρτηση με την παρουσία των σωματιδίων PM2,5, με κάθε αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης κατά 10% να συνδέεται με αύξηση της αντοχής στα αντιβιοτικά κατά 1,1%.
Η συσχέτιση έχει ενισχυθεί με την πάροδο του χρόνου, με αλλαγές στα επίπεδα PM2,5 να οδηγούν σε μεγαλύτερες αυξήσεις της αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά, τα πιο πρόσφατα χρόνια.\
Η ανάλυση δείχνει ότι η αντίσταση στα αντιβιοτικά που προκύπτει από την ατμοσφαιρική ρύπανση συνδέθηκε με περίπου 480.000 πρόωρους θανάτους το 2018.
Μια μοντελοποίηση πιθανών μελλοντικών σεναρίων δείχνει ότι εάν δεν υπάρξουν αλλαγές στις τρέχουσες πολιτικές για την ατμοσφαιρική ρύπανση, έως το 2050 τα επίπεδα αντοχής στα αντιβιοτικά παγκοσμίως θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 17%. Ο ετήσιος αριθμός πρόωρων θανάτων που συνδέονται με την αντίσταση των μικροβίων στα αντιβιοτικά θα μπορούσε να ανέλθει σε περίπου 840.000. Οι συγγραφείς αναγνώρισαν τους περιορισμούς στη μελέτη τους. Η έλλειψη δεδομένων σε ορισμένες χώρες μπορεί να επηρέασε τη συνολική ανάλυση, συμπλήρωσαν.
Η μελέτη ήταν εργασία παρατήρησης, επομένως δεν θα μπορούσε να παρουσιάσει στοιχεία αιτίας – αποτελέσματος. Η μελλοντική έρευνα θα πρέπει να επικεντρωθεί στη διερεύνηση του υποκείμενου μηχανισμού με τον οποίο η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει την αντίσταση των μικροβίων στα αντιβιοτικά, είπαν οι συγγραφείς.
Μια δεύτερη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό BMJ Mental Health διαπίστωσε ότι η έκθεση σε σχετικά υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης συσχετίστηκε με αυξημένη χρήση κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας από άτομα με άνοια. Η μακροχρόνια μελέτη επικεντρώθηκε σε μια μεγάλη περιοχή του Λονδίνου με μεγάλη κυκλοφοριακή κίνηση.
Πηγή: The Guardian
Σύνταξη – Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
