Η ανθρώπινη δραστηριότητα ήταν και είναι σε αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Κάθε σχεδιασμός ενός έργου πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τις ανθρώπινες ανάγκες, που πρέπει να καλυφθούν, αλλά και τη διατήρηση την οικολογικής ισορροπίας μιας περιοχής. Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει μεγάλα βήματα, που στηρίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία, πλέον αποτελεί μέρος της κύριας στρατηγικής των εταιριών, που επιθυμούν να έχουν ενεργή δράση στην οικονομία του μέλλοντος. Έχουμε περάσει, πλέον στην εποχή, που παράλληλα με την μείωση της αρνητικής επίδρασης στο περιβάλλον, οι επιχειρήσεις επιδιώκουν τη δημιουργία διαμοιραζόμενης αξίας και την προώθηση της βιοποικιλότητας.
Η ηλεκτρική ενέργεια αποτελεί βασικό παράγοντα για την ομαλή λειτουργία της πλειονότητας των εργασιών, οπότε η παραγωγή της επιδιώκεται με ποικίλους τρόπους. Ωστόσο η παραγωγή της με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα είναι επιτακτική και μπορεί να επιτευχθεί με τα συστήματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), ένας τομέας που η ΔΕΗ Α.Ε. ήταν η πρώτη εταιρία στην Ελλάδα που δραστηριοποιήθηκε το 1982, και συνεχίζει να αναπτύσσει μέσα από εναλλακτικές μορφές ενέργειας όπως η αιολική, η ηλιακή, η υδροηλεκτρική, η γεωθερμία και η βιομάζα.
Σημαντικό στοιχείο του περιβάλλοντος είναι το νερό και μια βιώσιμη πολιτική ανάπτυξης, πρέπει να χαράσσεται υπό το πρίσμα της ορθής διαχείρισης των υδάτινων πόρων, καθώς πρέπει να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση από ποικίλους χρήστες για επαρκές, σε ποσότητα και ποιότητα, νερό ιδιαίτερα σε περιόδους ακραίων φαινομένων και κρίσεων.
Μια ουσιαστική λύση στα παραπάνω αποτελούν οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί (ΥΗΣ) παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας καθώς αξιοποιούν τον φυσικό κύκλο του νερού και επιτυγχάνουν με τα διαφορά μέρη των εγκαταστάσεών πολλαπλά οφέλη. Το φράγμα, που κατασκευάζεται στους ΥΗΣ, προστατεύει τις κατάντη περιοχές από εποχικές πλημμύρες, ενώ ο ταμιευτήρας (η λίμνη), που σχηματίζεται, χρησιμοποιείται για άρδευση και ύδρευση των γύρω περιοχών ακόμη και σε περιόδους ξηρασίας. Άλλωστε, λαμβάνεται πάντα μέριμνα για τις περιοχές πέρα του φράγματος, ώστε να υπάρχει συνέχιση της ροής του νερού για την διατήρηση των οικοσυστημάτων κατά μήκος και στις εκβολές των ποταμών.
Η ΔΕΗ A.E. κατέχει και διαχειρίζεται 16 μεγάλους σταθμούς υδροηλεκτρικής ενέργειας, σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας με στόχο την ενεργειακή αυτονομία της χώρας. Ένα από τα τέσσερα μεγάλα συγκροτήματα είναι αυτό του ποταμού Αχελώου, όπου συναντάμε τον ΥΗΣ Κρεμαστών, τον ΥΗΣ Καστρακίου και τον ΥΗΣ Στράτου Ι, με συνολική εγκατεστημένη ισχύς: 907,2MW, όπου έχουμε τρία διαδοχικά φράγματα και τις αντίστοιχες λίμνες.
Ποταμός Αχελώος
Ο Αχελώος είναι το δεύτερο μεγαλύτερο ποτάμι της Ελλάδας, οριοθετεί την Ήπειρο από τη Θεσσαλίας και εκβάλει στα νότια των Εχινάδων νήσων στο Ιόνιο Πέλαγος. (εμπλουτίζεται από Ταυρωπό, Αγραφιώτη, Τρικεριώτη). Έχει μήκος πάνω από 220χλμ και μέγιστο πλάτος 90μ. Είναι ορμητικός ποταμός και οφείλει το λευκό, θολό του χρώμα στον άργιλο.
To Φράγμα Κρεμαστών
Η κατασκευή του φράγματος των Κρεμαστών ολοκληρώθηκε το 1966 με την λειτουργία του σταθμού. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα γεωφράγματα της Ευρώπης, δηλαδή δεν είναι φτιαγμένο από μπετόν. Ο πυρήνας του φράγματος είναι από πιεσμένο άργιλο και στην συνέχεια αμμοχάλικο, κροκάλες και ογκόλιθους. Το μέγιστο ύψος του είναι 160 μέτρα, το πλάτος της βάσης ξεκινά από τα 670 μέτρα καταλήγοντας στην κορυφή σε μερικά δεκάδες μέτρα και έχει μήκος στέψης 456μ.
Στη βάση τους φράγματος είναι ο Υδροηλεκτρικό Σταθμός Κρεμαστών. Τα νερά της λίμνης οδηγούνται στους τέσσερις υδροστροβίλους του σταθμού και παράγεται ηλεκτρική ενέργεια συνολικής ισχύος 437MW. Ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Κρεμαστών λειτουργεί ως «υποστηρικτής» και όχι ως βασικός σταθμός συνεχόμενης παραγωγής ηλ. Ενέργειας.
Με τη δημιουργία του φράγματος σχηματίστηκε σε υψόμετρο 282μ η τεχνητή λίμνη Κρεμαστών με επιφάνεια 80,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα και 90 χλμ. ακτογραμμής, συσσωρεύοντας τους υδάτινους όγκους των ποταμών Αχελώου, Αγραφιώτη, Ταυρωπού και Τρικιεριώτη. Η λίμνη βρίσκεται ανάμεσα στο νομό Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας και είναι η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδος. Οι δύο νομοί ενώνονται μέσω της Γέφυρας της Επισκοπής (μήκος 605μ). Σε άλλο σημείο υπάρχει και η Γέφυρα της Τατάρνας (μήκος 465,4μ).
Η χλωρίδα της περιοχής περιλαμβάνει πολλά ενδιαφέροντα είδη. Ενώ φιλοξενεί και πολλά είδη της ορνιθοπανίδας, ερπετοπανίδας, με την ιχθυοπανίδα της λίμνης να περιλαμβάνει διάφορα είδη των μεγάλων ποταμών που εκβάλλουν σε αυτήν.
Φράγμα Καστρακίου
Κατασκευάστηκε το 1969 στη συνέχεια του φράγματος Κρεμαστών. Είναι επίσης γεώφραγμα αργιλικού πυρήνα με μήκος στέψη 530μ, ύψος 95μ και μέγιστο πλάτος βάσης τα 375μ. Στη βάση του έχει τέσσερις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συνολικής ισχύος 320MW. Ο ταμιευτήρας συμβάλει στην πράσινη ενέργεια, παρέχει ύδρευση και άρδευση στο Αγρίνιο και στις γύρω περιοχές. Παράλληλα, αποτελεί αντιπλημμυρική προστασία για τα κατάντη του φράγματος και υποστηρίζει κατά τις περιόδους ξηρασίας. Η λίμνη που σχηματίστηκε έχε επιφάνεια 28 τετρ. χιλιομέτρων.
Φράγμα Στράτου
Το υδροηλεκτρικό φράγμα Στράτου ανήκει στα λιθόρριπτα φράγματα και βρίσκεται βόρεια του Αγρινίου και δυτικά του χωριού Στράτος. Κατασκευάστηκε το 1989 και έχει μήκος 2χλμ. και είναι το μεγαλύτερο σε μήκος στην Ελλάδα. Το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο διαθέτει τέσσερις μονάδες ηλεκτρικής παραγωγής, συνολικής ισχύος 150 MW. Στη βάση του φράγματος δημιουργήθηκε θαλάσσιο πάρκο (τεχνητή λίμνη) έκτασης 500 στρεμμάτων που έχει παραχωρηθεί στην Ελληνική Ομοσπονδία Θαλάσσιου Σκι και λειτουργούν σήμερα εγκαταστάσεις του Εθνικού Κέντρου Θαλασσίου Σκι. Από το φράγμα δημιουργήθηκε η τεχνητή λίμνη Στράτου έκτασης 7,4τετρ.χιλιόμετρα, την τρίτη κατά σειρά τεχνητή λίμνη του Αχελώου. Η λίμνη αποτελεί έναν από τους πιο ωραίους υδροβιότοπους και διαθέτει πλούσια χλωρίδα και πανίδα, ενώ την διασχίζει η γέφυρα Ματσουκίου.
Τα φράγματα και το περιβάλλον
Η σειρά των φραγμάτων Κρεμαστών, Καστρακίου και Στράτου, έχουν δημιουργήσει μια νέου τύπου αύξηση των φυσικών οικοσυστημάτων και οργανισμών οι οποίοι σχετίζονται με την παραποτάμια βλάστηση. Επιπλέον, τα φράγματα αυτά οδήγησαν σε αύξηση των θηλαστικών και των προστατευόμενων ειδών, όπως είναι η βίδρα, που βρίσκουν καταφύγια στο δάση γύρω από τις λίμνες. Εντυπωσιακή είναι και η ποικιλότητα στην ορνιθοπανίδα της περιοχής, όπου έχει διαπιστωθεί η παρουσία περισσοτέρων των 70 ειδών. Όσον αφορά τους ιχθυοπληθυσμούς, έγιναν εμπλουτισμοί με νέα ιχθυοπανίδα. Στην περιοχή των ταμιευτήρων μπορεί να συναντήσει κανείς και πολλά είδη ερπετών, ενώ δεν λείπουν και τα αμφίβια είδη.
