Σύνταξη – Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Η επίδραση των θαλασσών κυριαρχεί στις παγκόσμιες καιρικές συνθήκες και η κλιματική κρίση προκαλεί βαθιές και καταστροφικές αλλαγές.
Το 2022 οι ωκεανοί του κόσμου ηταν θερμότεροι από ποτέ, αποδεικνύοντας τις βαθιές και διάχυτες αλλαγές που έχουν επιφέρει οι ανθρωπογενείς εκπομπές στο κλίμα του πλανήτη. Περισσότερο από το 90% της υπερβολικής θερμότητας που παγιδεύεται από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου απορροφάται από τους ωκεανούς. Τα αρχεία, που ξεκινούν το 1958, δείχνουν μια αδυσώπητη άνοδο της θερμοκρασίας των ωκεανών, με επιτάχυνση της θέρμανσης, μετά το 1990.
Οι θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας επηρεάζουν σημαντικά τον καιρό της γης. Οι θερμότεροι ωκεανοί βοηθούν στην υπερφόρτιση των ακραίων καιρικών συνθηκών, οδηγώντας σε πιο έντονους τυφώνες και κυκλώνες και περισσότερη υγρασία στον αέρα – κάτι που φέρνει πιο έντονες βροχές και πλημμύρες. Τα θερμότερα νερά διαστέλλονται επίσης, ανεβάζοντας τη στάθμη της θάλασσας και θέτοντας σε κίνδυνο τις παράκτιες πόλεις.
Η θερμοκρασία των ωκεανών επηρεάζεται πολύ λιγότερο από τη φυσική μεταβλητότητα του κλίματος από ότι η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας, καθιστώντας τους ωκεανούς έναν αδιαμφισβήτητο δείκτη της παγκόσμιας θέρμανσης.
Το περασμένο έτος αναμένεται να είναι το τέταρτο ή το πέμπτο θερμότερο που έχει καταγραφεί για τις επιφανειακές θερμοκρασίες του αέρα όταν συγκεντρωθούν τα τελικά δεδομένα. Κατά τη διάρκεια του 2022, είδαμε την τρίτη κατά σειρά εκδήλωση του Ελ Νίνιο, η οποία είναι η ψυχρότερη φάση ενός ακανόνιστου κλιματικού κύκλου με επίκεντρο τον Ειρηνικό, που επηρεάζει τα παγκόσμια καιρικά μοτίβα. Όταν επιστρέψει το Ελ Νίνιο, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες της ατμόσφαιρας θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο.
Η διεθνής ομάδα επιστημόνων που δημοσίευσε τη νέα ανάλυση θερμότητας των ωκεανών κατέληξε: «Οι κύκλοι ενέργειας και νερού της Γης έχουν αλλάξει βαθιά λόγω της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, οδηγώντας σε διάχυτες αλλαγές στο κλιματικό σύστημα της Γης».
Ο καθηγητής John Abraham, στο Πανεπιστήμιο του St Thomas στη Μινεσότα και μέλος της ομάδας μελέτης, είπε οτι: «Αν θέλει κανείς να μετρήσει την υπερθέρμανση του πλανήτη, πρέπει να μετρήσει πού πηγαίνει η υπερθέρμανση και πάνω από το 90% πηγαίνει στους ωκεανούς. Η μέτρηση της θερμοκρασίας των ωκεανών είναι ο πιο ακριβής τρόπος για να προσδιορίσουμε πόσο εκτός ισορροπίας είναι ο πλανήτης μας. Έχουμε πιο ακραίες καιρικές συνθήκες λόγω της θέρμανσης των ωκεανών και αυτό έχει τεράστιες συνέπειες σε όλο τον κόσμο».
Ο καθηγητής Michael Mann, στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια – επίσης μέλος της ομάδας – συμπληρώνει οτι: «Οι θερμότεροι ωκεανοί σημαίνουν ότι υπάρχουν περισσότερες δυνατότητες για μεγαλύτερες βροχοπτώσεις, όπως είδαμε τον περασμένο χρόνο στην Ευρώπη, την Αυστραλία και αυτήν τη στιγμή στη δυτική ακτή των ΗΠΑ». Τονίζει επίσης ότι η ανάλυση έδειξε ένα ολοένα βαθύτερο στρώμα ζεστού νερού στην επιφάνεια του ωκεανού: «Αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη και ταχύτερη εντατικοποίηση των τυφώνων – κάτι που έχουμε δει επίσης τον περασμένο χρόνο – αφού οι άνεμοι δεν αναδίδουν πια κρύα υπο – επιφανειακά ύδατα που διαφορετικά θα περιόριζαν την εντατικοποίηση».
Η έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ έδειξε ότι πολλά ακραία καιρικά φαινόμενα το 2022 έγιναν πιο πιθανά και πιο έντονα λόγω της κλιματικής κρίσης, όπως οι καταρρακτώδεις βροχές που προκάλεσαν καταστροφικές πλημμύρες στο Τσαντ, τον Νίγηρα και τη Νιγηρία. Οι αξιόπιστες μετρήσεις της θερμοκρασίας των ωκεανών χρονολογούνται από το 1940, αλλά είναι πιθανό ότι οι ωκεανοί έχουν τώρα την υψηλότερη θερμοκρασία των τελευταίων 1.000 ετών και θερμαίνονται ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή, τα τελευταία 2.000 χρόνια.
Η ανάλυση, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Advances in Atmospheric Sciences, χρησιμοποίησε δεδομένα θερμοκρασίας που συλλέχθηκαν από μια σειρά οργάνων στους ωκεανούς και συνδύασε ξεχωριστές αναλύσεις από κινεζικές και αμερικανικές ομάδες για τον υπολογισμό της θερμικής περιεκτικότητας των 2.000 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας, όπου συμβαίνει το μεγαλύτερο μέρος της θέρμανσης. Οι ωκεανοί απορρόφησαν περίπου 10 zettajoules περισσότερη θερμότητα το 2022 από ό,τι το 2021 – ισοδύναμο με τη χρήση 40 στεγνωτήρων μαλλιών από κάθε άτομο πάνω στη Γη – όλη τη μέρα και κάθε μέρα.
Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης την αλμυρότητα, η οποία μαζί με τη θερμοκρασία καθορίζει την πυκνότητα του νερού και αποτελεί ζωτικό παράγοντα για την κυκλοφορία των υδάτων των ωκεανών. Ένας δείκτης της μεταβλητότητας της αλμυρότητας στους ωκεανούς έφτασε σε υψηλό ρεκόρ το 2022, δείχνοντας συνεχή ενίσχυση του παγκόσμιου υδρολογικού κύκλου.
Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό των ωκεανών είναι η στρωματοποίηση, όπου η διαστρωμάτωση του νερού κατά πυκνότητα γίνεται ισχυρότερη. Αυτό περιορίζει την ανάμειξη βαθύτερων, ψυχρότερων και πιο πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά υδάτων με αυτα της επιφάνειας.
Η μακροπρόθεσμη τάση αύξησης της διαστρωμάτωσης συνεχίστηκε το 2022, διαπίστωσαν οι επιστήμονες, με «σημαντικές επιστημονικές, κοινωνικές και οικολογικές συνέπειες».
Μια συνέπεια, λεει ο Abraham, είναι ότι υπάρχει λιγότερη ανάμειξη των υδάτων των ωκεανών – που σημαίνει ότι το επιφανειακό στρώμα απορροφά λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, αυξάνοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Οι ερευνητές προειδοποιούν επίσης: «Υπάρχουν αυξανόμενα περιστατικά καύσωνα και ξηρασίας που συντριβουν όλα τα προηγούμενα ρεκόρ στο βόρειο ημισφαίριο, σε συμφωνία με την έντονη θέρμανση των ωκεανών στο μέσο γεωγραφικό πλάτος του Ειρηνικού και Ατλαντικου ωκεανού». Η θέρμανση των ωκεανών και οι επιπτώσεις στα ακραία καιρικά φαινόμενα θα συνεχίζουν να αυξάνονται έως ότου η ανθρωπότητα πετύχει τις καθαρές μηδενικές εκπομπές.
Τον Οκτώβριο, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) ανέφερε ότι η ατμοσφαιρική συγκέντρωση όλων των κύριων αερίων του θερμοκηπίου – διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και υποξείδιο του αζώτου – είχε φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ. Ο επικεφαλής του WMO, καθηγητής Petteri Taalas, δήλωσε: «Οδεύουμε σε λάθος κατεύθυνση».
Πηγή: The Guardian
