H Ελλάδα κινδυνεύει να μην επιτύχει τους περισσότερους στόχους της ΕΕ για τη διαχείριση και την ανακύκλωση αποβλήτων, σύμφωνα με σχετική έκθεση που δημοσιεύει σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ειδικότερα, η εν λόγω έκθεση επισημαίνει πως οι νομικές υποχρεώσεις για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων (κυρίως τα απόβλητα από νοικοκυριά) καθορίζονται από την οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα και περιλαμβάνουν τον στόχο ανακύκλωσης – επαναχρησιμοποιήσης του 50% αυτών. Η οδηγία, μάλιστα, αναθεωρήθηκε πρόσφατα, ώστε να συμπεριληφθούν νέοι και πιο φιλόδοξοι στόχοι: 55% έως το 2025, 60% μέχρι το 2030 και 65% 2035, ενώ εισήχθη επίσης ένα σύστημα εκθέσεων έγκαιρης προειδοποίησης για την αξιολόγηση της προόδου των κρατών -μελών προς την κατεύθυνση της επίτευξης αυτών των στόχων τρία χρόνια πριν από τις αντίστοιχες προθεσμίες.
Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή διαπιστώνει στην πρώτη έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης ότι 14 κράτη-μέλη (Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Εσθονία, Φινλανδία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Λετονία, Μάλτα, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία και Ισπανία) κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τον στόχο ανακύκλωσης του 50% των αστικών αποβλήτων για το 2020. Όπως σημειώνεται, οι χώρες αυτές πρέπει να κάνουν περισσότερα και γι΄αυτό η Επιτροπή παρουσίασε σχέδια για την ανάληψη δράσης, έτσι ώστε οι εν λόγω χώρες να ενεργήσουν και να συμμορφωθούν με τη νομοθεσία της ΕΕ για τα απόβλητα.
Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα τη νομοθεσία για τα απόβλητα από κατασκευές και κατεδαφίσεις, η ευρωπαϊκή οδηγία καθορίζει ως στόχο ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης το 70% τους συνόλου τους μέχρι το 2020. Όπως σημειώνεται, οι επιδόσεις των κρατών-μελών διαφέρουν σημαντικά, με πάνω από το ήμισυ των χωρών να αναφέρουν ότι έχουν επιτύχει τον στόχο για το 2020 ήδη κατά την περίοδο 2013-2015 και κάποιες να επιτυγχάνουν ποσοστά ακόμη και άνω του 90%. Ωστόσο, σημειώνεται πως η Κύπρος, η Ελλάδα, η Σλοβακία και η Σουηδία εξακολουθούν να βρίσκονται κάτω από το 60%.
Εξάλλου, η οδηγία για τις συσκευασίες θέτει ειδικούς στόχους για τα απορρίμματα συσκευασίας που έπρεπε να εκπληρωθούν έως τα τέλη του 2008 (με τελευταία παράταση χρόνου για ορισμένα κράτη το 2015). Οι συνολικοί στόχοι ανάκτησης και ανακύκλωσης (60% και 55% αντίστοιχα) έχουν ως εξής: 60% για χαρτί και χαρτόνι, 60% για γυαλί, 50% για μέταλλο, 22,5% για πλαστικό και 15% για ξύλο.
Η εν λόγω οδηγία για τις συσκευασίες αναθεωρήθηκε, επίσης, προκειμένου να εισάγει πιο φιλόδοξους συνολικούς στόχους ανακύκλωσης για τις συσκευασίες (65% μέχρι το 2025 και 70% μέχρι το 2030) και υψηλότερους στόχους για συγκεκριμένους σκοπούς (όπως 55% για το πλαστικό μέχρι το 2030). Σύμφωνα με την έκθεση, τα περισσότερα κράτη μέλη πληρούν τους συνολικούς στόχους ανακύκλωσης, εκτός η Ουγγαρία (από το 2012) και η Μάλτα (από το 2013) τους έχασε με σημαντική διαφορά. Επίσης, πολλά κράτη-μέλη δεν πέτυχαν έναν ή περισσότερους συγκεκριμένους στόχους: η Ελλάδα, η Μάλτα, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Κύπρος, η Πορτογαλία και Ρουμανία το στόχο για το γυαλί, η Μάλτα για το χαρτί και χαρτόνι, η Κροατία, Μάλτα, Κύπρος, Φινλανδία για το ξύλο, και τέλος, η Κροατία και η Μάλτα για το μέταλλο.
Επίσης, όσον αφορά την επίτευξη των στόχων για τη μείωση των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων, η έκθεση υπογραμμίζει πως η συλλογή στοιχείων ποικίλλει από χώρα σε χώρα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που υποβλήθηκαν, τα μισά κράτη-μέλη είχαν ήδη από το 2015 εκπληρώσει το στόχο του 35% το 2016.
Ωστόσο, η Κροατία έχασε το στόχο της μείωσης κατά 75% το 2013, ενώ η Κύπρος, η Τσεχική Δημοκρατία, η Ελλάδα, η Λετονία και η Σλοβακία έχασαν το στόχο μείωσης κατά 50% επίσης για το 2013.
Τέλος, η έκθεση δεν αναφέρει την Ελλάδα στις χώρες που δεν πέτυχαν τους ευρωπαϊκούς στόχους για τη διαχείριση ηλεκτρονικών αποβλήτων, ενώ σημειώνει πως η οδηγία για τη χρησιμοποίηση της ιλύος καθαρισμού λυμάτων εφαρμόζεται ικανοποιητικά απ’ όλα τα κράτη μέλη.
