Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Η αλλαγή βιοτόπων και συμπεριφορών οδηγεί σε αλληλεπιδράσεις με αρνητικό αποτέλεσμα για την άγρια ζωή και τον άνθρωπο.
Από τις μπλε φάλαινες που συγκρούονται με τα πλοία μέχρι τους αφρικανικούς ελέφαντες που επιτίθενται σε καλλιέργειες σε χωριά, η κλιματική κρίση προκαλεί αύξηση των συγκρούσεων που οδηγούν σε τραυματισμό ή θάνατο για ανθρώπους και τα άγρια ζώα, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Η κλιματική κρίση κάνει πιο δύσκολη την εξεύρεση τροφής, νερού και υγιεινών βιοτόπων, αναγκάζοντας τα ζώα και τους ανθρώπινους πληθυσμούς να μετακινηθούν σε νέες περιοχές ή ακατοίκητα, στο παρελθόν, μέρη. Επίσης, αλλάζει τον τρόπο που συμπεριφέρονται – αυτό σημαίνει αύξηση των συγκρούσεων ανθρώπου – άγριας ζωής, καθώς και ζημιές σε προσωπική περιουσία και απώλεια βιοποριστικών πόρων για τους ανθρώπους, σύμφωνα με μια ανασκόπηση του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.
Η ομάδα εξέτασε 30 χρόνια έρευνας και διαπίστωσε ότι ο αριθμός των μελετών που συνδέουν την κλιματική κατάρρευση με τις συγκρούσεις είχε τετραπλασιαστεί τα τελευταία 10 χρόνια, σε σύγκριση με τις προηγούμενες δύο δεκαετίες. Προειδοποιούν για ένα «εξαιρετικό εύρος» περιοχών που έχουν ήδη επηρεαστεί. Η εργασία, που δημοσιεύτηκε στο Nature Climate Change, εξέτασε 49 περιπτώσεις σύγκρουσης ανθρώπου – άγριας ζωής σε κάθε ήπειρο εκτός από την Ανταρκτική και στους πέντε ωκεανούς. Από κουνούπια 2,5 χιλ. του γραμμαρίου έως αφρικανικούς ελέφαντες βάρους 6.000 κιλών, οι συγκρούσεις αφορούσαν όλες τις μεγάλες ομάδες άγριας ζωής – πτηνά, ψάρια, θηλαστικά, ερπετά και ασπόνδυλα.
Οι αλλαγές στη θερμοκρασία και τις βροχοπτώσεις ήταν οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες σύγκρουσης, όπως αναφέρεται σε περισσότερο από το 80% των περιπτώσεων. Η πιο κοινή έκβαση ήταν τραυματισμός ή θνησιμότητα σε ανθρώπους (43% των μελετών) και άγρια πανίδα (45% των μελετών). Οι συγκρούσεις ορίζονται ως άμεσες αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ανθρώπων και της άγριας ζωής που έχουν αρνητικό αποτέλεσμα για τον έναν ή και για τους δύο.
«Μας εξέπληξε το γεγονός ότι είναι τόσο διαδεδομένο παγκοσμίως. Αυτό ήταν ένα από τα σημαντικότερα σημεία αυτής της εργασίας», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια, Briana Abrahms, βιολόγος άγριας ζωής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. «Δεν έχει γίνει τόσο πολύ γνωστό όσο θα έπρεπε, ότι η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει αυτές τις συγκρούσεις», λέει η ίδια. «Μπορεί να δούμε νέες συγκρούσεις σε μέρη που δεν υπήρχαν στο παρελθόν, καθώς και συγκρούσεις να εντείνονται σε μέρη που προϋπήρχαν», συμπληρώνει.
Οι συγκρούσεις ανθρώπου και άγριας ζωής αποτελούν ήδη μια κύρια αιτία παρακμής και εξαφανίσεων μεταξύ μεγάλων θηλαστικών, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στα οικοσυστήματα, σύμφωνα με την ανασκόπηση. «Η αναγνώριση της σύνδεσης μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και της σύγκρουσης ανθρώπου – άγριας ζωής είναι απαραίτητη για την πρόβλεψη και τελικά, την αντιμετώπιση νέων και πιο εντατικών αλληλεπιδράσεων ανθρώπου – άγριας ζωής στον 21ο αιώνα και μετά», κατέληξαν οι ερευνητές.
Οι ερευνητές παραθέτουν μια σειρά από παραδείγματα όπου αυξάνεται η σύγκρουση ανθρώπου – άγριας ζωής λόγω της κλιματικής αλλαγής:
Στη Σουμάτρα, οι δασικές πυρκαγιές μετά από ξηρασία που προκλήθηκε από το Ελ Νίνιο οδήγησαν τίγρεις και ελέφαντες σε νέες περιοχές, προκαλώντας τουλάχιστον έναν θάνατο ανθρώπου.
Τα ζώα μπορεί να γίνονται όλο και πιο νυκτόβια για να αποφύγουν τις υψηλότερες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ημέρας, γεγονός που οδηγεί σε περισσότερες επιθέσεις στα οικόσιτα ζώα όταν οι άνθρωποι κοιμούνται, κάτι που μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει σε δολοφονίες (άγριων ζώων) – για εκδίκηση.
Σε όλη την Αρκτική, η κλιματική αλλαγή μειώνει την ποσότητα του θαλάσσιου πάγου, πράγμα που σημαίνει ότι οι πολικές αρκούδες αναγκάζονται όλο και περισσότερο να κυνηγούν στην ξηρά. Ο αριθμός των αλληλεπιδράσεων ανθρώπου – πολικής αρκούδας τριπλασιάστηκε στην καναδική πόλη Τσόρτσιλ της Μανιτόμπα, γνωστή ως «παγκόσμια πρωτεύουσα της πολικής αρκούδας», μεταξύ 1970 και 2005.
Οι μπλε φάλαινες αλλάζουν τους χρόνους μετανάστευσης καθώς οι θαλάσσιοι καύσωνες γίνονται πιο συχνοί, αυξάνοντας τις συγκρούσεις με πλοία.
Η ξηρασία αναγκάζει τους ελέφαντες στην Τανζανία να αναζητούν τροφή και νερό κοντά σε χωριά, προκαλώντας ζημιές στις καλλιέργειες και δολοφονίες τους – για εκδίκηση.
Στη Σκωτία, οι υψηλές θερμοκρασίες οδηγούν σε αύξηση του αριθμού των χηνών, που τρώνε το χόρτο που οι αγρότες προορίζουν για τα πρόβατά τους.
«Η συστηματική ανασκόπηση μας αποκάλυψε ένα εξαιρετικό εύρος συστημάτων στα οποία συμβαίνουν συγκρούσεις λόγω της αλλαγής του κλίματος σε όλο τον κόσμο», δήλωσαν οι ερευνητές. Δεν εξέτασαν την εξάπλωση της μετάδοσης ασθενειών, αλλά αυτό είναι «επίσης μια καλά τεκμηριωμένη συνέπεια της κλιματικής αλλαγής».
Υπογραμμίζουν επίσης την ανάγκη να προβλεφθεί πού είναι πιθανό να συμβεί σύγκρουση στο μέλλον και να βρεθούν τρόποι για την ελαχιστοποίηση τους, όπως η δημιουργία συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης σχετικά με τη μετακίνηση της άγριας ζωής σε περιοχές επιρρεπείς σε ξηρασία ή μεγάλες πυρκαγιές.
Στη μελέτη επισημαίνεται και μια ιστορία επιτυχίας που αφορά στο Πρόγραμμα Εκτίμησης και Μετριασμού Κινδύνου Εμπλοκής Φάλαινας (Ramp) της Καλιφόρνια στον βορειοδυτικό Ειρηνικό Ωκεανό. Το πρόγραμμα αυτό εξετάζει τις αλλαγές σε πραγματικό χρόνο στο κλίμα, το οικοσύστημα και την αλιεία για να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο εμπλοκής φαλαινών σε αλιευτικά εργαλεία και οδηγεί σε ενέργειες μείωσης της πιθανότητας να συμβεί κάτι τέτοιο, όπως το προσωρινό σταμάτημα της αλιείας.
Πηγή: The Guardian
