Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Υπάρχει λιγότερη πλαστική ρύπανση που ρέει στη θάλασσα και δη στους ωκεανούς από την ξηρά από ό,τι πίστευαν προηγουμένως οι επιστήμονες, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα (7/8/23) στο περιοδικό Nature Geoscience.
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι περίπου 500.000 μετρικοί τόνοι πλαστικού καταλήγουν στον ωκεανό κάθε χρόνο, με τους μισούς περίπου από τη στεριά. Οι άλλοι μισοί, θα μπορούσε να προέρχονται από τη θάλασσα, όπως από τα δίχτυα της αλιείας, ή άλλες θαλάσσιες δραστηριότητες, με τη μορφή σχοινιών, σημαδούρων κι άλλου είδους εξοπλισμού.
Μια παλαιότερη, ευρέως δημοσιοποιημένη μελέτη το 2015 υπολόγισε ότι περίπου 8 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι πλαστικού εισέρχονταν στον ωκεανό κάθε χρόνο μόνο από ποτάμια. Η νέα έρευνα μπορεί να φέρνει καλά νέα, αλλά η πλήρης εικόνα είναι περίπλοκη: Η ποσότητα πλαστικού στον ωκεανό εξακολουθεί να αυξάνεται κατά περίπου 4 τοις εκατό κάθε χρόνο, σύμφωνα με τη μελέτη.
Ακόμη και μια μικρή αύξηση κάθε χρόνο προσθέτει μια τεράστια συσσώρευση με την πάροδο του χρόνου. Μέσα σε 20 χρόνια, η ποσότητα πλαστικού στην επιφάνεια της θάλασσας θα μπορούσε να διπλασιαστεί, βρήκαν οι συγγραφείς.
«Συσσωρεύουμε όλο και περισσότερα πλαστικά στο περιβάλλον», δήλωσε ο Μίκαελ Κάαντορπ, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Forschungszentrum Jülich, ένα ερευνητικό ινστιτούτο με έδρα το Jülich της Γερμανίας.
Οι πρώτες εκτιμήσεις για τη ρύπανση των ωκεανών άφησαν ανοιχτά ερωτήματα
Η μελέτη του 2015 ήταν μια από τις πρώτες ολοκληρωμένες ερευνητικές προσπάθειες για τον υπολογισμό της ποσότητας πλαστικού που καταλήγει στον ωκεανό. Υπήρχε όμως μια μεγάλη απόκλιση μεταξύ της εκτίμησής του για 8 εκατομμύρια μετρικούς τόνους και της ποσότητας πλαστικού που παρατηρείται στον ωκεανό. Νεότερες μελέτες προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν αυτό το κενό.
Η μελέτη που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα συνδύασε δεδομένα από πολλές προηγούμενες μελέτες που δειγματοληπτούσαν μικρότερα πλαστικά στον ωκεανό από δίχτυα τράτας ή παρατήρησαν μεγαλύτερα πλαστικά από πλοία και από την ακτή.
Οι ερευνητές τροφοδότησαν αυτά τα δεδομένα σε ένα μοντέλο υπολογιστή για το πώς τα αντικείμενα κινούνται γύρω από τον ωκεανό προκειμένου να εκτιμήσουν πόσο πλαστικό εισέρχεται στον ωκεανό κάθε χρόνο και πόση συνολική πλαστική ρύπανση επιπλέει στην επιφάνεια της θάλασσας.
Το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής πλαστικής ρύπανσης στον ωκεανό είναι πλωτό πλαστικό, και αυτό είναι το πιο προβληματικό για τη θαλάσσια ζωή, επειδή μπορεί εύκολα να καταναλωθεί.
Η νέα μελέτη υπολόγισε ότι το 2020, περίπου 3,2 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι πλαστικών υπολειμμάτων επέπλεαν στην επιφάνεια της θάλασσας και επισήμανε ότι αυτή η υπεράκτια ρύπανση παραμένει στην επιφάνεια για περισσότερο από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως.
Ο έλεγχος της ρύπανσης στην πηγή είναι το κλειδί, λένε οι επιστήμονες
Oι άνθρωποι προσθέτουν όλο και περισσότερο πλαστικό
Η πλαστική ρύπανση είναι δύσκολο να καθαριστεί όταν βρίσκεται στον ωκεανό. Η προσπάθεια να γίνει αυτό θα ήταν τόσο υλικοτεχνική όσο και οικολογική πρόκληση: Δεν υπάρχει τρόπος να συλλέξετε το πλαστικό χωρίς επίσης να σαρώσετε και να βλάψετε την άγρια ζωή στη διαδικασία. Και οι άνθρωποι προσθέτουν όλο και περισσότερο πλαστικό.
Ο Δρ Κάαντορπ είπε ότι οι εκτιμήσεις της μελέτης του για αυτή τη συνεχιζόμενη συσσώρευση υπογράμμισαν τη σημασία της διακοπής της ροής. «Αυτό δείχνει πραγματικά ότι πρέπει να λάβουμε μέτρα», τόνισε. «Θα χρειαστεί πολύς χρόνος μέχρι να απομακρυνθούν πραγματικά αυτά τα πλαστικά από τις θάλασσές μας».
Φέτος, οι χώρες συμφώνησαν να ξεκινήσουν τη σύνταξη μιας παγκόσμιας συνθήκης για τον περιορισμό της πλαστικής ρύπανσης.
«Η πολιτική δεν συμβαδίζει με το ρυθμό του προβλήματος», δήλωσε ο Μάρκους Έρικσεν, συνιδρυτής της 5 Gyres, μιας μη κερδοσκοπικής ομάδας που εστιάζει στη μείωση της πλαστικής ρύπανσης.
Ο Δρ Έρικσεν δημοσίευσε μια ξεχωριστή μελέτη τον Μάρτιο που υπολόγισε παρόμοιες ποσότητες πλωτών πλαστικών στον ωκεανό και διαπίστωσε ότι αυτού του είδους η ρύπανση είχε αυξηθεί ραγδαία από το 2005.
«Η συνθήκη του ΟΗΕ θα μπορούσε να το αλλάξει αυτό», είπε, εάν ρυθμίζει τα είδη πλαστικών προϊόντων που μπορούν να κατασκευαστούν, φέρει περισσότερο το βάρος της ανακύκλωσης στους κατασκευαστές και είναι νομικά δεσμευτικό.
Με πληροφορίες από ΝΥΤ και Nature Geoscience
