Οι Έλληνες είναι αρκετά ενημερωμένοι για την κλιματική αλλαγή και την επικινδυνότητά της, θεωρούν ότι η κυβέρνηση πρέπει να δώσει έμφαση στη σταδιακή κατάργηση του λιγνίτη και την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και εμφανίζονται θετικοί στην εγκατάσταση έργων ΑΠΕ στις περιοχές κατοικίας τους. Αυτό προκύπτει από την πανελλαδική έρευνα κοινής γνώμης για την κλιματική αλλαγή και την ενέργεια που πραγματοποιήθηκε από την Public Issue για λογαριασμό της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF Ελλάς. Η έρευνα αυτή αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον, εν όψει της κατάθεσης του νέου νομοσχεδίου για τις ΑΠΕ στη Βουλή.
Από την έρευνα προκύπτει ότι το 63% των Ελλήνων θεωρεί πως είναι ενημερωμένο για το πρόβλημα της αλλαγής του κλίματος, ενώ το 86% πιστεύει ότι η Ελλάδα θα επηρεαστεί σημαντικά, με σημαντικότερες επιπτώσεις την άνοδο της θερμοκρασίας, τη μείωση των βροχοπτώσεων και την ξηρασία.
Όσον αφορά στον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας, οι πολίτες θεωρούν ότι η κυβέρνηση πρέπει να δώσει προτεραιότητα κυρίως στις ΑΠΕ (38%) και στην προστασία του περιβάλλοντος (25%). Αντιθέτως, η ενεργειακή ανεξαρτησία (6%) και η συγκράτηση των τιμών ενέργειας (4%) βρίσκονται αρκετά χαμηλά στην ιεράρχηση των πολιτών. Αναφορικά με τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, οι πολίτες πιστεύουν ότι το κύριο μέλημα της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι οι ανανεώσιμες πηγές (58%), ενώ ως δεύτερη προτεραιότητα θεωρείται η εξοικονόμηση ενέργειας (19%).
Από την άλλη, η έρευνα αναδεικνύει με τον πλέον εύγλωττο τρόπο την αρνητική στάση των Ελλήνων απέναντι στον λιγνίτη και την πυρηνική ενέργεια, καθώς είναι ελάχιστοι αυτοί που θεωρούν πως η κυβέρνηση πρέπει να δώσει έμφαση σε αυτές τις μορφές ενέργειας (μόλις 5% και 3% αντίστοιχα). Ειδικότερα για τον λιγνίτη, το 58% θεωρεί πως η χρήση του θα πρέπει να μειωθεί σταδιακά, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό της τάξεως του 22% πιστεύει πως η απεξάρτηση θα πρέπει να είναι άμεση. Στον αντίποδα, μόλις το 11% των Ελλήνων θεωρεί πως ο λιγνίτης θα πρέπει να αποτελεί το βασικό στοιχείο του ενεργειακού μίγματος.
Οι ΑΠΕ συγκεντρώνουν την ευρεία αποδοχή των Ελλήνων, όμως η διείσδυσή τους παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Οι πολίτες πιστεύουν ότι για την καθυστέρηση ευθύνεται κυρίως η έλλειψη πολιτικής βούλησης (47%) και κατόπιν η γραφειοκρατία (28%). Αντιθέτως, οι πολίτες δεν θεωρούν πως οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών είναι το κύριο αίτιο της χαμηλής διείσδυσης των ΑΠΕ.
Η στάση των Ελλήνων, όπως αποτυπώνεται στην έρευνα, καταρρίπτει τον μύθο του συνδρόμου «όχι στην αυλή μου», σύμφωνα με το οποίο οι πολίτες δεν θέλουν την εγκατάσταση έργων ΑΠΕ κοντά στα σπίτια τους. Σύμφωνα με την έρευνα, το 87% των Ελλήνων είναι υπέρ ή μάλλον υπέρ της εγκατάστασης ΑΠΕ δίπλα στις περιοχές κατοικίας τους, ποσοστό που παραμένει ιδιαίτερα υψηλό (88%) και στους κατοίκους των νησιωτικών περιοχών.
Ειδικά για την αιολική ενέργεια, όπου επικεντρώνεται η πληθώρα των δημόσιων αντιπαραθέσεων, η έρευνα καταλήγει σε πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Έτσι, θετική στάση κρατούν οι πολίτες στο θέμα της σχέσης αιολικών πάρκων και τουρισμού, καθώς ποσοστό 64% θεωρεί ότι η εγκατάσταση αιολικών πάρκων θα ωφελήσει τον τουρισμό. Επίσης, ποσοστό 75% πιστεύει ότι τα αιολικά πάρκα θα φέρουν νέες θέσεις εργασίας στις περιοχές εγκατάστασης, ενώ το 62% των Ελλήνων θεωρεί πως δε θα αλλοιωθεί η ομορφιά του τοπίου. Τέλος, το 67% των Ελλήνων πιστεύει πως το περιβάλλον στις περιοχές εγκατάστασης δεν θα υποβαθμιστεί, ενώ το 40% των πολιτών θεωρεί πως η αξία της γης δε θα επηρεαστεί από τα αιολικά.
«Η έρευνα καταρρίπτει μια σειρά από ‘βολικούς’ μύθους, σύμφωνα με τους οποίους για την καθυστέρηση στην προώθηση των ΑΠΕ ευθύνονται οι ίδιοι οι πολίτες. Με βάση τα στοιχεία της έρευνας, η διάθεση των πολιτών σήμερα είναι ξεκάθαρα υπέρ των ΑΠΕ. Η ευθύνη διατήρησης αυτού του θετικού κλίματος περνάει πλέον στα χέρια της Πολιτείας, που οφείλει να δημιουργήσει το κατάλληλο διαφανές θεσμικό πλαίσιο για τη σωστή προώθηση των ΑΠΕ» τονίζει ο Δημήτρης Καραβέλλας, διευθυντής του WWF Ελλάς.
«Το νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ που κατατίθεται σύντομα στη Βουλή αποτελεί μοναδική ίσως ευκαιρία για τη δυναμική διείσδυση της ”καθαρής ενέργειας” στο ενεργειακό ισοζύγιο, παράλληλα με την αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος. Σε σχέση με το αρχικό σχέδιο που δόθηκε προ μηνών στη δημόσια διαβούλευση, κρίνουμε απαραίτητο να υπάρξουν αλλαγές ιδίως στους τομείς της διαβούλευσης με τις τοπικές κοινωνίες, του κεντρικού σχεδιασμού και του περιβαλλοντικού ελέγχου των έργων ΑΠΕ, της διαφύλαξης περιοχών ιδιαίτερης οικολογικής αξίας, όπως π.χ. το Εθνικό Πάρκο Δαδιάς και της διαφάνειας στις διαδικασίες αδειοδότησης και επιδότησης έργων» καταλήγει ο Δημήτρης Καραβέλλας.
