Π.Κ.

Για όσους τον γνώρισαν, συνομίλησαν ή ακόμη καλύτερα ταξίδεψαν μαζί του, ο Κάρολος Παπούλιας ήταν ένας άριστος συνομιλητής και ευγενής άνθρωπος με την αίσθηση του χιούμορ, χάρισμα σπάνιο για πολιτικό. Ήρεμος, προσηνής και κυρίως υπομονετικός. Χαρακτηριστικά προτερήματα όταν καλείσαι να ασκήσεις διπλωματική δραστηριότητα.

Κατανοούσε τις ιστορικές διαδρομές και αντιλαμβανόταν τις ιδιαιτερότητες μιας ιστορικής πορείας στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια η οποία υπερέβαινε και υπερβαίνει τις συνήθεις κοινοτοπίες και τις συνθηματολογικές αναφορές σε ιστορικά γεγονότα. Διατηρούσε την αίσθηση της «πολυπλοκότητας» στις διαβαλκανικές και διαμεσογειακές σχέσεις. Όπου «πολυπλοκότητα» είναι το σύνολο των ιδιαιτεροτήτων που χαρακτηρίζουν όχι μόνον τις διακρατικές και τις σχέσεις μεταξύ εθνών, εθνοτήτων και πολιτισμικών συλλογικοτήτων, αλλά ακόμη και τις διαπροσωπικές επαφές σε αυτή τη βασανισμένη όσο και πολιτισμικά πάμπλουτη γωνιά του κόσμου.

Άφησα τελευταίο ένα ακόμη χαρακτηριστικό του: Την αίσθηση του χρέους, του καθήκοντος. Απέναντι στη χώρα, στην Πολιτική, στους συνοδοιπόρους του. Όχι, δεν ήταν άμοιρος λαθών. Αλίμονο. Μάθαινε όμως από αυτά. Έφηβος ακόμη, υποκλίθηκε στην Ιστορία και μπήκε στην Αντίσταση. Πολύ αργότερα, δεκαετίες αργότερα, προκάλεσε συλλογικό ρίγος όταν βουρκωμένος απάντησε με βουβή οργή σε κάποιους που αμφισβήτησαν με ύβρεις τις αξίες της ζωής του, παρακινούμενοι από μια εκχυδαϊσμένη και δήθεν συλλογική «αγανάκτηση». Ήταν και αυτό ένα δείγμα των καιρών. 

Όπως συνηθίζουν να λένε οι Χριστιανοί της περιοχής μας, «ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει». Όπως λένε οι Μουσουλμάνοι στα Βαλκάνια, «ας είναι άφθονο το χώμα που τον σκέπασε». Και οι δύο θέλουν να ευχηθούν το ίδιο ακριβώς πράγμα: Ας είναι καλά σε αυτό το τελευταίο του μακρινό ταξίδι.