Το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού και συγκεκριμένα το Γραφείο του Ιβάν Σαββίδη, Συντονιστή Περιφέρειας Χωρών πρώην ΕΣΣΔ εξέδωσε την εξής ανακοίνωση για το προσκύνημα στην Παναγία Σουμελά, στην Τραπεζούντα:
«Περισσότεροι από τρεις χιλιάδες προσκυνητές βρέθηκαν εχθές 15 Αυγούστου 2009 στο Μοναστήρι της Παναγιάς Σουμελά στον Πόντο και προσκύνησαν τη Χάρι Της την Υπεραγία Θεοτόκο, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα του Συντονιστή της Ε΄ Περιφέρειας του ΣΑΕ Ιβάν Ιγνάτιεβιτς Σαββίδη.
Παρά τις δυσκολίες και τα προσκόμματα των τοπικών τουρκικών Αρχών που προσπάθησαν να εμποδίσουν το προσκύνημα, αυτό ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Από τις 06:00 το πρωί του Σαββάτου χιλιάδες προσκυνητών άρχισαν να συρρέουν στην περιοχή με δεκάδες λεωφορεία από την Ελλάδα, την Ρωσία, την Γεωργία και την Αρμενία. Οι τοπικές Τουρκικές αρχές απαγόρευσαν την είσοδο στο χώρο του αεροδρομίου όπου σύμφωνα με το πρόγραμμα θα πραγματοποιούνταν υποδοχή των επισήμων.
Από τις 07:00 το πρωί, τρείς ειδικά ναυλωμένες πτήσεις τσάρτερ από την Μόσχα και το Ροστόβ της Ρωσίας μετέφεραν στην Τραπεζούντα 360 ακόμη προσκυνητές. Οι τοπικές τουρκικές Αρχές επέβαλλαν στους Ρώσους Ιερείς που συνόδευαν τους πιστούς, να βγάλουν τα άμφια και τους ιερατικούς τους σταυρούς.
Στις 08:30 προσγειώθηκε η ειδικά ναυλωμένη πτήση τσάρτερ από τη Θεσσαλονίκη, μεταφέροντας το Συντονιστή της Ε΄Περιφέρειας κ. Ιβάν Σαββίδη, μέλη της οικογένειας του, πολιτικούς και δημοσιογράφους από την Ελλάδα. Κατά την άφιξη της αποστολής ο κ. Σαββίδης ενημερώθηκε για τη στάση των Τοπικών αρχών, για την απαγόρευση εισόδου της αποστολής στην πόλη της Τραπεζούντας, καθώς και για την απαγόρευση τέλεσης ειδικά προγραμματισμένης καλλιτεχνικής εκδήλωσης, και κατά την έξοδό του προέβη σε δηλώσεις καταδίκης της συγκεκριμένης πρακτικής των τοπικών Τουρκικών Αρχών.
«Η αφαίρεση των Αμφίων και των Ιερατικών Σταυρών αποτελεί πράξη προσβολής της αξιοπρέπειας όλων των Ορθόδοξων ανά τον κόσμο Χριστιανών, ενώ παράλληλα συνιστά κατάφορη παραβίαση των Ατομικών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου».
Η αποστολή αναχώρησε για το Μοναστήρι τμηματικά. Στις 12:00 στους πρόποδες του όρους Μελά συγκροτήθηκε πομπή και με επικεφαλής το αντίγραφο της Εικόνας της Παναγίας Σουμελά ανέβασε την εικόνα στο Μοναστήρι για να τύχει θερμής υποδοχής και προσκύνησης από χιλιάδες κόσμου που είχε συρρεύσει γι αυτό το σκοπό.
Οι τουρκικές Αρχές, σε αντίθεση με τις προηγούμενες χρονιές, απαγόρευσαν να διαβαστεί παράκληση από Ιερέα εκπρόσωπο του Οικομενικού Πατριαρχείου, ενώ προκλήθηκε μικρή ένταση από παρέμβαση της Διευθύντριας του Μουσείου και Τούρκων Αστυνομικών.
Ο κ. Ιβάν Σαββίδης, απευθυνόμενος στους συγκεντρωμένους αναφέρθηκε στην τήρηση από πλευράς του ΣΑΕ όλων των συμφωνημένων με τις Τουρκικές αρχές. «Ερχόμαστε ειρηνικά να προσκυνήσουμε και να προσευχηθούμε. Σεβόμαστε τις παραδόσεις, τα έθιμα του Τουρκικού λαού και τους Νόμους του Τουρκικού κράτους. Έχουμε το δίκαιο με το μέρος και κανείς δεν μπορεί να μας εμποδίσει» «Διεκδικούμε την τέλεση τουλάχιστον μία φορά το χρόνο Λειτουργίας εντός της Μονής, αλλά και στην Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης. Του χρόνου θα έρθουμε ακόμη περισσότεροι».
Συνοδεία των Ιερέων και χιλιάδων πιστών το αντίγραφο της Εικόνας τοποθετήθηκε σε κόγχη της Εκκλησίας εντός του Μοναστηριού και χιλιάδες πιστοί μέσα σε ένα συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα, σιωπηλά και με απόλυτη τάξη, την προσκύνησαν. Την ίδια στιγμή, οι Αρχές εμπόδιζαν την αποβίβαση 500 προσκυνητών από πλοίο που προερχόταν από το Σότσι της Ρωσιάς, καθώς και την κίνηση προς τη Μονή άλλων οκτώ λεωφορείων, που μετέφεραν 400 προσκυνητές από την Ελλάδα οι οποίοι κατάφεραν τελικά να προσκυνήσουν αργά το απόγευμα.
Στις 22:30 το βράδυ, με την αναχώρηση του τελευταίου αεροπλάνου για την Ελλάδα, ολοκληρώθηκε, με απόλυτη τάξη και χωρίς να δημιουργηθεί κανένα πρόβλημα από πλευράς μας, η αναχώρηση όλων των προσκυνητών από την Τραπεζούντα.»