Η κατανάλωση λαχανικών αποτελεί σημαντικό κομμάτι μιας υγιεινής δίαιτας. Ως μία από τις κύριες ομάδες τροφίμων, τα λαχανικά παρέχουν φυτικές ίνες, βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία και αντιοξειδωτικά. Αυτά τα θρεπτικά στοιχεία βοηθούν στην ανάπτυξη των παιδιών και βελτιώνουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα.
Ωστόσο, η κινητοποίηση των μικρών παιδιών, ώστε να αυξήσουν την πρόσληψη τροφίμων από αυτήν την ομάδα, είναι συχνά μια πραγματική πρόκληση. Πολλοί γονείς θα γνωρίζουν ότι τα μικρά παιδιά μπορούν να γίνουν ιδιαίτερα ιδιότροπα και επιλεκτικά ως προς το φαγητό, με πολλά από αυτά να αποστρέφονται τα λαχανικά και να μετατρέπουν τις ώρες γεύματος σε «πεδίο μάχης».
Γνωρίζοντας ότι οι προτιμήσεις των παιδιών σε τρόφιμα μπορεί να καθορίσουν τη μελλοντική διατροφική τους συμπεριφορά, είναι σημαντική η αναγνώριση του γεγονότος ότι οι προτιμήσεις σε τρόφιμα μπορούν να διαμορφωθούν.
Πώς διαμορφώνονται οι προτιμήσεις σε τρόφιμα στα παιδιά;
Τα παιδιά έχουν μια έμφυτη προτίμηση στη γλυκιά γεύση, ενώ αποστρέφονται τα ξινά ή πικρά τρόφιμα. Είναι ενδιαφέρον ότι οι γευστικές προτιμήσεις στα μωρά φαίνονται να επηρεάζονται από τις διατροφικές επιλογές της μητέρας κατά την κύηση και τον θηλασμό.
Οι προτιμήσεις σε τρόφιμα αναπτύσσονται περαιτέρω κατά την παιδική ηλικία και οι γονείς παίζουν κρίσιμο ρόλο στην ενθάρρυνση μιας υγιεινής διατροφικής συμπεριφοράς. Το περιβάλλον μέσα στο οποίο το παιδί αναπτύσσεται και τρώει επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τους γονείς. Αν επιτευχθεί ένα ευχάριστο περιβάλλον και τα νέα τρόφιμα παρουσιάζονται με μη εξαναγκαστικό τρόπο, το παιδί είναι πολύ πιο πιθανό να αναπτύξει προτίμηση στα τρόφιμα αυτά. Η γονική ενθάρρυνση και οι κανόνες σε σχέση με τη διατροφική συμπεριφορά σχετίζονται θετικά με την κατανάλωση λαχανικών.
Οι γονείς γενικά μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην ενθάρρυνση των παιδιών να καταναλώνουν λαχανικά, μέσω της επαναλαμβανόμενης έκθεσης, καθώς και με το να αποτελούν πρότυπα για τα παιδιά τους. Όσο περισσότερο εκτίθεται ένα παιδί σε νέα τρόφιμα, τόσο πιθανότερο είναι να τα δοκιμάσει και να εξοικειωθεί με αυτά. Ένα παιδί μπορεί να χρειαστεί πολλές (περίπου 10–15 αναφέρονται σε έρευνες) δοκιμές ενός νέου τροφίμου, ώστε να αναπτύξει αρέσκεια προς αυτό. Συνεπώς, το να εγκαταλείπουμε την προσπάθεια μετά από μερικές δοκιμές θα οδηγήσει σε αποτυχία εισαγωγής του νέου τροφίμου στη διατροφή του παιδιού.
Οι γονείς δεν πρέπει να πιέζουν το παιδί να καταναλώσει μεγάλες ποσότητες από τα νέα τρόφιμα, αλλά αντίθετα να το επαινούν για τη δοκιμή έστω και μικρής ποσότητας ενός ή δύο νέων τροφίμων με την πάροδο του χρόνου. Η συμπεριφορά αυτή θα οδηγήσει στην ανάπτυξη οικειότητας με το νέο λαχανικό και σε μεγαλύτερη επιθυμία για κατανάλωσή του.
Το να αποτελούν οι γονείς πρότυπα αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι στην ενθάρρυνση των παιδιών να καταναλώνουν λαχανικά. Αν τα παιδιά βλέπουν ότι ένας ενήλικας απολαμβάνει τη δοκιμή νέων τροφίμων, τότε είναι πιθανότερο να δοκιμάσουν και αυτά το νέο τρόφιμο. Επιπρόσθετα, αν τα λαχανικά είναι εύκολα διαθέσιμα για το παιδί, αυτό μπορεί να ενισχύσει την κατανάλωσή τους.
Η παρουσία ενός τροφίμου με πιο ευχάριστο τρόπο, όπως π.χ. με τη χρήση περισσότερων χρωμάτων και σχημάτων, μπορεί να τραβήξει το ενδιαφέρον των παιδιών στη δοκιμή νέων τροφίμων. Για παράδειγμα, ο γονέας μπορεί, κυρίως στην πρώτη παιδική ηλικία, να παίξει με το φαγητό του παιδιού, να σχηματίσει «φατσούλες» ή εικόνες με το φαγητό στο πιάτο και να κόψει τα λαχανικά σε διαφορετικά σχήματα. Μια επιπλέον επιλογή είναι το σερβίρισμα του τροφίμου, είτε ωμού είτε μαγειρεμένου. Επιπλέον, η συμμετοχή των παιδιών στην προετοιμασία των τροφίμων και, αν είναι δυνατό, στην καλλιέργεια λαχανικών στον κήπο ή σε γλάστρες, μπορεί επίσης να αυξήσει την επιθυμία τους να δοκιμάσουν νέα λαχανικά.
Παρακάτω δίνονται πιο επιγραμματικά προτάσεις όσον αφορά κάποια πράγματα που μπορούν να κάνουν οι γονείς γι’ αυτό το θέμα.
1. Έχετε υπομονή και εμφανίστε ένα λαχανικό ή τη σαλάτα στο πιάτο του παιδιού πολλές φορές (10- 15 φορές).
2. Αποφύγετε να επιμένετε την ώρα του φαγητού ή να τιμωρήσετε το παιδί αν αρνείται να δοκιμάσει τη σαλάτα του. Αντίθετα επιβραβεύστε το όταν καταναλώνει πλήρη γεύματα.
3. Αφήστε το παιδί να επιλέξει ποιο λαχανικό θέλει όχι αν θέλει π.χ. ρωτώντας «θέλεις μπρόκολο ή μαρούλι;» και όχι «θέλεις σαλάτα με το γεύμα σου;».
4. «Κρύψτε» τα λαχανικά τριμμένα, σε κυβάκια ή πολτοποιημένα σε συνταγές ώστε το παιδί να συνηθίζει στην γεύση τους (π.χ. σε σάλτσα για τα μακαρόνια, σε σούπα με κριθαράκι, σε μπιφτέκια).
5. Συμπεριλάβετε εμφανώς τα λαχανικά σε συνταγές που πιθανόν να του αρέσουν (π.χ σπανακόπιτα, πίτσα με πολύχρωμες πιπεριές, ρύζι με μπρόκολο, σουφλέ με σπανάκι και τυριά, κέικ καρότου).
6. «Χρωματίστε» το πιάτο με διάφορα λαχανικά και φτιάξτε σχέδια με αυτά στην άκρη του (π.χ. μια χαμογελαστή φατσούλα, ένα ουράνιο τόξο).
7. Εξηγήστε την ωφέλεια των λαχανικών με όρους απλούς και προσιτούς από την καθημερινότητα του παιδιού (π.χ. «για να τρέχεις πιο γρήγορα», «να βλέπεις καλύτερα στον πίνακα», «να μην αρρωσταίνεις συχνά»).
8. Δημιουργήστε παιχνίδια γύρω από την κατανάλωση λαχανικών ακόμα και μαζί με φίλους του παιδιού (π.χ. διαγωνισμός για την καλύτερη συνταγή με κολοκυθάκια, πάρτι μεταμφιέσεων με θέμα τα λαχανικά).
9. Αφήστε το παιδί να συμμετέχει στην αγορά των λαχανικών ή ακόμη καλύτερα φυτέψτε στον κήπο ή σε μια γλάστρα λαχανικά που θα φροντίζετε μαζί.
10. Γίνετε το καλύτερο παράδειγμα και καταναλώνετε λαχανικά σε κάθε γεύμα.
Πάντα με πολλή αγάπη και υπομονή επιμείνετε έτσι ώστε το μικρό σας παιδί να μάθει σταδιακά να τρέφεται πιο ουσιαστικά και ποιοτικά.
Πηγή: diatrofi.gr
Επιμέλεια: Δήμητρα Μπιλάλη
