Πίσω από τις κάμερες και τους προβολείς (τόσο των γηπέδων όσο και των τηλεοπτικών πλατό), μακριά από τα αποδυτήρια των μεγαλύτερων αστέρων της «στρογγυλής θεάς» και σε μέρη που οι πανίσχυροι πρόεδροι των συλλόγων δεν θα επισκεφτούν ποτέ, παίζεται ένα άλλο Mundial.
Σε χώρες όπως το Πακιστάν και η Ινδία, το ποδόσφαιρο υπολείπεται σε δημοφιλία κατά πολύ του κρίκετ. Υπάρχουν όμως περιοχές που ζουν και αναπνέουν για την μπάλα.
Κυριολεκτικά όμως. Γιατί ράβοντας στο χέρι τις μπάλες που κλωτσάνε στα γήπεδα οι μεγαλύτεροι σταρ του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, βγάζουν από 55 έως 66 ρουπίες (0,48 έως 0,55 ευρώ) την ημέρα, για να ζήσουν.
Οι περίπου 500 χιλιάδες κάτοικοι του Σιαλκότ, μιας πόλης στο Πακιστάν, ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με αυτό. Κάθε χρόνο, ράβονται εκεί περίπου 40 εκατομμύρια μπάλες! Η παραγωγή ξεπερνάει τα 60 εκατομμύρια τις χρονιές των μεγάλων διοργανώσεων, δηλαδή του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος και του Παγκόσμιου Κυπέλλου, όπως αυτό που θα φιλοξενηθεί φέτος στα γήπεδα της Νότιας Αφρικής. Το 70% της παγκόσμιας παραγωγής στις χειροποίητες μπάλες φτιάχνονται σε αυτή την απομακρυσμένη πόλη του βορειοανατολικού Πακιστάν.
Πώς έφτασε το ποδόσφαιρο μέχρι εκεί; Σύμφωνα με τον θρύλο, οι βάσεις για να γίνει το Σιαλκότ η παγκόσμια πρωτεύουσα της «στρογγυλής θεάς» τέθηκαν πριν από έναν αιώνα, όταν ένας ντόπιος επιδιόρθωσε μια δερμάτινη μπάλα του βρετανικού αποικιοκρατικού στρατού. Ο άνθρωπος αυτός λεγόταν Σιέντ Σαχίμπ και μετά την μπάλα των Βρετανών στρατιωτών άρχισε να φτιάχνει δικές του μπάλες. Σήμερα, ένας δρόμος του Σιαλκότ έχει το όνομά του.
Ένας εργάτης σε μια καλή μέρα, μπορεί να ράψει έως και έξι μπάλες σε οκτώ ώρες εργασίας. Κατά μέσο όρο, οι εργάτες κερδίζουν 1.000 ευρώ το χρόνο, ένα ποσό που είναι δύο φορές υψηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο. Οι κάτοικοι, είναι περήφανοι για την πόλη τους. Οι δρόμοι είναι καλύτεροι και τα αυτοκίνητα πιο καινούργια από κάθε άλλη επαρχία του Πακιστάν. Στη μεγαλύτερη βιοτεχνία της πόλης, την Forward Sports, ένα φορτηγό φορτώνει κάθε απόγευμα στην καρότσα του τις ραμμένες μπάλες, οι οποίες προορίζονται όλες για εξαγωγή. Σε μια από τις αίθουσες της βιοτεχνίας, μια αναμμένη τηλεόραση μεταδίδει έναν ποδοσφαιρικό αγώνα. Αλλά όπως παρατηρεί ο απεσταλμένος του περιοδικού “Der Spiegel”, κανένας δεν ενδιαφέρεται για το θέαμα.
Ο δρόμος από εκείνη την αίθουσα έως τα επαγγελματικά γήπεδα ποδοσφαίρου της Ευρώπης και της Αμερικής είναι πολύ μακρύς. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 το Σιαλκότ έχει το δικό του τελωνείο, πράγμα που σημαίνει ότι οι βιοτεχνίες δεν είναι αναγκασμένες να μεταφέρουν το προϊόν τους στο λιμάνι του Καράτσι. Εκτός από το «στεγνό λιμάνι», όπως αποκαλούν το τελωνείο οι κάτοικοι της πόλης, το Σιαλκότ διαθέτει από πέρυσι ένα σύγχρονο αεροδρόμιο το οποίο επιτρέπει στα στελέχη των κολοσσών της παγκόσμιας βιομηχανίας του αθλητισμού να προσγειώνονται απευθείας στην πρωτεύουσα της «στρογγυλής θεάς».
Από μια άποψη, το Σιαλκότ θα μπορούσε να είναι ένα καλό παράδειγμα της παγκοσμιοποίησης. Υπάρχουν, όμως, μερικές σκιές. Κάθε μπάλα κοστίζει στους εισαγωγείς από 5 έως 10 ευρώ για να ξεπεράσει στις αγορές της Ευρώπης και της Αμερικής τα 100 ή και τα 150 ευρώ. Επειτα, το Σιαλκότ είχε βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα, αφού μέχρι και πριν από μερικά χρόνια οι περισσότεροι εργάτες στις βιοτεχνίες της πόλης ήταν μικρά παιδιά. Το σκάνδαλο ενός χρυσοπληρωμένου ποδιού, που κλώτσαγε μια μπάλα την οποία είχε ράψει ένα παιδί 10 χρόνων για μισό ευρώ, είχε πάρει εκρηκτικές διαστάσεις.
Βλέποντας την εικόνα τους να αμαυρώνεται, οι μεγάλες φίρμες της αθλητικής βιομηχανίας δημιούργησαν ένα κοινό μέτωπο με οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα προκειμένου να απαγορευθεί η παιδική εργασία. Η πίεση απέδωσε καρπούς το 1997, όταν οι Πακιστανοί προμηθευτές, η Unicef και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εργασίας υπέγραψαν στην Ατλάντα των ΗΠΑ την ομώνυμη συμφωνία. Μετά την υπογραφή της συμφωνίας, χιλιάδες παιδιά σταμάτησαν να ράβουν μπάλες μέσα σε μια νύχτα.
Το πρόβλημα, ωστόσο, παρέμεινε: Πολλοί γονείς στέλνουν τώρα τα παιδιά τους να δουλέψουν στις οικοδομές και τη μεταλλουργία, όπου κανείς εργοδότης δεν ενδιαφέρεται για την εικόνα της επιχείρησης στον υπόλοιπο κόσμο.
