· Από την κατάσταση των δρόμων ως την πολιτική, οι ΗΠΑ βρίσκονται σε κακή κατάσταση
· Το επίπεδο της εποικοδομητικής πολιτικής αντιπαράθεσης είναι σχεδόν ανύπαρκτο
· Ο Trump προσελκύει τεράστια πλήθη, ενώ το άστρο της Clinton ξεθωριάζει
· Η οικονομία, επίσης, βρίσκεται σε κακή κατάσταση και δεν αναμένονται πολλά επιτεύγματα το 2016
· Σε κάθε περίπτωση, έχουμε μια αγορά για «traders»
Στις ΗΠΑ επικρατεί η αίσθηση ότι βρισκόμαστε στα τελευταία στάδια ενός επιχειρηματικού κύκλου: οι υποδομές της χώρας έχουν φθαρεί, τα αεροδρόμια είναι σε χειρότερη κατάσταση από αυτά των περισσότερων αναδυόμενων αγορών που έχω επισκεφθεί, οι αυτοκινητόδρομοι είναι γεμάτοι λακκούβες και η αίσθηση αδιαφορίας έχει κορυφωθεί.
Τα μέσα ενημέρωσης είναι φρικτά, ενώ το επίπεδο διαλόγου και ενημέρωσης πλησιάζει επικίνδυνα το μηδέν. Μπορεί να βρει κανείς πιο ουσιαστική εκτίμηση της πραγματικότητας σε ένα επεισόδιο της κωμικής εκπομπής «Ellen» παρά σε όλα τα επιχειρηματικά και ενημερωτικά κανάλια μαζί.
Η προεκλογική αντιπαράθεση για το προεδρικό χρίσμα είναι τραγική. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα δεν μπορεί να αποφασίσει αν πρέπει να εκδιώξει ή να υποστηρίξει τον Donald Trump, ο οποίος εξακολουθεί να γεμίζει στάδια και αρένες με περισσότερα από 15.000 άτομα τη φορά, όταν οι αντίπαλοί του μετά βίας συγκεντρώνουν 500. Κατά την άποψή μου, ο Trump δεν αντιπροσωπεύει την Αμερική, αλλά την παλαιά φρουρά του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, η οποία γίνεται «πιο λευκή και πιο άγρια», όταν συνολικά στις ΗΠΑ υπάρχει όλο και περισσότερη διαφοροποίηση και ανάγκη όσο ποτέ για ανοιχτό πνεύμα και αλλαγή.
Η Hillary Clinton είναι σε δύσκολη θέση. Έχω αρχίσει να αμφιβάλλω ότι θέλει όντως να γίνει Πρόεδρος. Βέβαια, αν θέλει να χάσει τις προεδρικές εκλογές είναι δικό της ζήτημα − εξάλλου έχει ξαναβρεθεί σε αυτή τη θέση, χάνοντας από τον Obama σε μια κούρσα με σχεδόν βέβαιη νίκη. Ένα πραγματικό χάος. Παράλληλα, οι ΗΠΑ παραμένουν στάσιμες, ενώ ο Obama προσπαθεί να δημιουργήσει και να αφήσει -με έμφαση στη λέξη «δημιουργήσει»- τη δική του κληρονομιά.
Ευτυχώς που υπάρχει το κολεγιακό πρωτάθλημα αμερικανικού ποδοσφαίρου: παρακολούθησα τον τελικό Αλαμπάμα εναντίον Κλέμσον. Αυτή είναι η πραγματική Αμερική! Ένα παιχνίδι με ψηλά σκορ, θαρραλέες αποφάσεις και πολλή ενέργεια από το πρώτο μέχρι το τελευταίο σφύριγμα. Το σύνθημα της Αλαμπάμα είναι απλό: τέρμα, τέρμα, τέρμα.
Μου αρέσει αυτό και θαυμάζω τη στρατηγική και την τακτική που απαιτείται για να διαχειριστεί κανείς ένα ρόστερ 120 παικτών και τα τεράστια εγώ τους. Αυτή την εικόνα θα έπρεπε να παρουσιάζουν οι ΗΠΑ και σε οικονομικούς όρους − αλλά δεν το κάνουν.
Ίσως ο προπονητής της Αλαμπάμα, Saban, θα έπρεπε να θέσει υποψηφιότητα για Πρόεδρος − αν και δεν είμαι σίγουρος ότι θα άρεσε στις αγορές η πειθαρχία και η σκληρή δουλειά πάνω στην οποία βασίστηκε η επιτυχία του ίδιου και της ομάδας του!
Για να επιστρέψουμε στην αγορά: μόλις δημοσιεύσαμε τις Επενδυτικές Προβλέψεις μας για το α’ τρίμηνο του 2016, δίνοντας έμφαση στο πιστωτικό κενό, ώστε να τονιστεί αυτό ακριβώς, ότι δηλαδή η αγορά δεν αντιλαμβάνεται τη μεταβολή στην αξία του χρήματος.
Την ίδια στιγμή, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), και σίγουρα ο ίδιος ο Stanley Fischer, συνεχίζει να συζητά για περισσότερες αυξήσεις επιτοκίων – με τέσσερις αυξήσεις να θεωρούνται λίγο-πολύ σίγουρες το 2016. Αυτό σημαίνει ότι οι μισθοί και η αγορά εργασίας έχουν προτεραιότητα έναντι της ανάπτυξης… προς το παρόν.
Προσωπικά πιστεύω ότι η Fed επιδιώκει απεγνωσμένα να αυξήσει το βασικό της επιτόκιο από τις 15 μονάδες βάσης στο 1,25% προκειμένου να εξομαλύνει τις συνέπειες από μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση, απόρροια του ξεκαθαρίσματος που ξεκίνησε στην αγορά πετρελαίου και τις αναδυόμενες οικονομίες, η οποία ετοιμάζεται να επεκταθεί στις αναπτυγμένες αγορές.
Είναι αλήθεια, βρισκόμαστε στα τέλη του κύκλου − σε τέτοιο βαθμό ώστε πολύ δύσκολα τα στοιχεία ενεργητικού θα καταγράψουν θετικές αποδόσεις το 2016. Προς το παρόν, όμως, η εντύπωσή μου από τις ΗΠΑ, και συγκεκριμένα από το Σάρλοτ της Βόρειας Καρολίνα που επισκέφθηκα πρόσφατα, είναι ότι τα πράγματα θα χειροτερεύσουν προτού βελτιωθούν.
Είναι γεγονός ότι οι αγορές χαρακτηρίζονται από υπερβάλλουσες θέσεις πώλησης και ότι η Κίνα κάποια στιγμή θα ανασυγκροτηθεί, αλλά η αδιαφορία, η έλλειψη ιδεών και η προθυμία για επενδύσεις είναι ολοφάνερες σε έναν οικονομολόγο που ταξιδεύει συχνά, όπως εγώ.
Οι ΗΠΑ επιβιώνουν με εκπτώσεις! Ο κλάδος λιανικής προσφέρει εκπτώσεις 25% τουλάχιστον, ακόμα και αν δεν τη ζητήσει κάποιος, με στόχο τη μείωση των αποθεμάτων. Τις εκπτώσεις ακολουθεί η πραγματικότητα, και ενώ ο συγκεκριμένος κλάδος κατανοεί αυτή την ανάγκη, εκτιμώ ότι οι αγορές, αλλά και οι ΗΠΑ γενικά, δεν έχουν αναφωνήσει ακόμα «εύρηκα – εύρηκα», ως άλλοι Αρχιμήδες.
Στρατηγική:
Διατηρώ θέση πώλησης κατά το μεγαλύτερο μέρος του Δεκεμβρίου και το α’ τρίμηνο. Η στρατηγική που ακολουθώ είναι να προχωρώ σε πωλήσεις εντός της ημέρας και να κλείνω τις θέσεις μου το βράδυ, για όσο διάστημα οι «παρεμβάσεις» των κεντρικών τραπεζών παραμένουν χωρίς συντονισμό.
Συνεχίζω να περιμένω κάποια ξεκάθαρη ένδειξη σε ό,τι αφορά το USD, το οποίο εξακολουθεί να κυμαίνεται σε στενό εύρος έναντι του EUR, αλλά εμφανίζεται ενισχυμένο έναντι των νομισμάτων των αναδυόμενων αγορών. Το USD παραμένει ο καταλύτης μου: θα το ακολουθήσω στη διάσπαση του 1,05 ή του 1,12… Αν κινηθεί υψηλότερα, θα αναλάβω κίνδυνο, αν κινηθεί χαμηλότερα, θα αποφύγω τον κίνδυνο.
Η κατάσταση στην αγορά σήμερα δεν ευνοεί τους θαρραλέους, αλλά όσους αντιδρούν με ταχύτητα − είναι αυτό που αποκαλούμε «trader’s market» (δηλαδή, μια αγορά για τους κερδοσκοπικούς επενδυτές και όχι για τους επενδυτές με μακροπρόθεσμες τοποθετήσεις). Και προσωπικά δεν πρόκειται να παραπονεθώ για αυτό.
